Wielerploegleider Patrick Lefevere: 'Ik ben nog altijd even strijdvaardig'

Quick Step-Davitamon was alom tegenwoordig tijdens het voorjaar. Vooral met de overwinningen van Tom Boonen in de E3-Prijs Harelbeke, Gent-Wevelgem en de Grote Scheldeprijs in Schoten. Luca Paolini won de Brabantse Pijl. In de Ronde van Frankrijk won Boonen twee ritten. Richard Virenque won er een en pakte voor de zesde keer in zijn carrière het bergklassement. Een maand later veroverde Paolo Bettini de olympische titel en in het najaar zorgde Nick Nuyens voor enkele uitschieters door in een week tijd zowel Parijs-Brussel en de Grote Prijs van Wallonië te winnen. Redenen genoeg om tevreden te zijn over het voorbije jaar, lijkt het.

Maar enkele extrasportieve perikelen gooien een schaduw op 2004 voor Patrick Lefevere. Marc Coucke, de baas van Omega Pharma, klonk in het begin van het seizoen razend ambitieus om samen met Lefevere te werken aan een heuse wielerpyramide. Bijna een jaar later komt die er ook, maar Coucke verbond zijn lot aan de nationale loterij en eiste een zware schadevergoeding voor contractbreuk aan de BVBA Esperanza van Lefevere. Esperanza is het bedrijf dat de licentie voor de ProTour gekregen heeft. Dit jaar werd ook Johan Museeuw voor vier jaar geschorst, waarvan twee jaar met uitstel. Hij was intussen al gestopt als renner maar kan geen licentie krijgen als hij ploegleider zou willen worden.

De laatste opdoffer van 2004 kwam er door het vertrek van Sven Vanthourenhout. De veldrijder verbrak zijn contract bij Quick Step-Davitamon om voor Rabobank te kunnen gaan rijden.

Als u terugkijkt op 2004 welk gevoel overheerst dan? De tevredenheid over de sportieve successen of de wrange nasmaak van de extrasportieve perikelen?

Patrick Lefevere: 'Als mijn geheugen niet verder zou reiken dan twee maanden, zou ik niet veel goede herinneringen overhouden aan 2004. Gelukkig gaat mijn geheugen verder dan dat. Ik geef toe dat ik het de laatste maanden een beetje moe werd. Moet ik dit er echt allemaal bijnemen, dacht ik af en toe. Ik heb wel wat beters te doen. Er zijn een aantal dingen gebeurd die ik ervaar als slagen onder de gordel. Die zaken doen me persoonlijk pijn. Eigenlijk krijg ik op dit moment niet terug wat ik investeer in het wielrennen. Eerder stank voor dank. Maar ik wil hier ook niet zitten janken. Het lijkt soms wel of ik niets anders doe dan klagen als je ziet hoe ik her en der geciteerd word. Maar ik ben zeker niet gefrustreerd. Ik laat alles niet zomaar zijn gangetje gaan en ben strijdvaardiger dan ooit om het ongelijk te bewijzen van diegenen die het niet goed menen met de wielersport. Ik hoop dat de renners dat voor mij zullen doen in de wedstrijden.'

'De ploeg heeft goed gepresteerd dit jaar. Dat geeft me de drive en de moed verder te gaan. We zijn al volop bezig met de voorbereidingen op volgend seizoen. Ook de appreciatie van veel mensen motiveert me. Ik kon jammer genoeg maar een dag aanwezig zijn op het trainingskamp van de ploeg in Toscane. Die dag kwam Servais Knaven naar me toe met champagne van de ploeg. Ze wilden daarmee tonen dat ze, ondanks de moeilijkheden van de laatste maanden, nog altijd achter mij staan. Dat doet me veel meer dan wat ook. Als je ziet hoe supergemotiveerd ze zijn om verder te gaan met mij en om volgend jaar weer sterk te presteren, kan je niet anders dan gemotiveerd voortwerken. Sportieve prestaties zijn mijn belangrijkste drijfveer.'

De laatste tegenslag kreeg u te verwerken met het vertrek van Sven Vanthourenhout naar Rabobank. U heeft niet lang gevochten om hem te houden. Waarom niet?

Lefevere: 'Ik had hem graag gehouden. We zijn met hem een goede crosser kwijt. We hebben Sven drie jaar geleden een contract aangeboden op een moment dat niemand anders in hem geïnteresseerd was. We hebben veel in hem geïnvesteerd om hem te brengen waar hij nu staat. En hij is nog altijd geen 24 jaar. Het beste moet dus nog komen. Maar dat hij niet zo heel lang nadat hij een contract voor twee jaar tekent, dat alweer verbreekt, ontgoochelt me nog meer. Hij had nochtans gekregen wat hij vroeg. Ik had een contract met premies opgesteld op basis van wat ik voorgesteld had aan Bart Wellens. Hij wilde liever een contract met een hoger vast inkomen omdat hij op zijn jonge leeftijd nog wat regelmaat mist. Dat heeft hij gekregen.'

'Ik vind het ook niet correct dat hij zegt dat hij de wedstrijden niet kon rijden die hij wilde rijden en dat zijn voorbereiding in de zomer te zwaar was. Normaal zou hij de Ronde van Italië rijden. Toen hij zei dat hij dat niet zag zitten omdat het te zwaar zou zijn, hebben we zijn programma omgegooid en hem een aantal kleinere rittenwedstrijden laten rijden. Daardoor moesten zelfs andere renners thuisblijven. Ik heb hem dit jaar alleen gevraagd om te starten in Veldegem omdat dat belangrijk was voor een aantal sponsors. Voor de rest liet ik hem zijn gang gaan. Maar zelfs Veldegem was hem te veel.'

Was u verrast door het vertrek of had u het zien aankomen?

Lefevere: 'De laatste weken voelde ik al wel dat er iets was. Niet door Vanthourenhout zelf maar door de reacties van de mensen uit zijn omgeving. Toen ik een tijd geleden met zijn vader sprak, voelde ik dat er iets scheelde. Op 10 december kreeg ik een telefoontje van zijn manager Paul De Geyter. De eerste keer dat ik echt hoorde dat er een probleem was, was enkele dagen later toen Vanthourenhout me met een sms'je liet weten dat hij niet meeging naar Italië om de publicitaire foto's te maken. Ik moest alles met De Geyter regelen. Als je het lef hebt hier een contract te komen tekenen, moet je het lef hebben om om hier persoonlijk te komen verbreken.'

U bent ook niet te spreken over de houding van de Belgische wielerbond. Die liet u eerst weten dat Vanthourenhout geen licentie kon krijgen bij een andere ploeg. Maar net voor de wereldbekerwedstrijd in Hofstade liet Laurent De Backer weten dat hij toch naar een andere ploeg kon.

Lefevere: 'Ik vond de communicatie van bondsvoorzitter Laurent De Backer voor de wedstrijd in Hofstade ongepast. Hij zei dat ik in mijn brief aan de wielerbond niet geschreven had dat Vanthourenhout in orde was met de wet van 1978. Maar op dat moment was hij ook helemaal niet in orde want hij heeft de afkoopsom pas later gestort. Bovendien stemt het bedrag dat hij gestort heeft niet overeen met het bedrag dat in het contract staat. Vanthourenhout heeft een brief geschreven op 14 december om zijn arbeidsovereenkomst op te zeggen. We hebben gereageerd met te zeggen dat hij een overeenkomst heeft voor twee jaar en dat hij dat moet respecteren. Ik heb dan het dossier voorgelegd aan de Belgische en aan de internationale wielerbond en gevraagd wat hun stelling is. De Belgische bond heeft mij op 22 december een brief geschreven met de melding dat van Vanthourenhout geen licentie kon krijgen bij een andere ploeg. Later kwamen ze daar op terug en legden ze de verantwoordelijkheid bij mij.'

Uw vertrouwen werd een paar keer geschonden dit jaar. Laat dat sporen achter?

Lefevere: 'Als ik niemand meer vertrouw, moet ik niet meer verder doen. Het is niet omdat er een aantal dingen gebeuren dat je al het goede moet vergeten. Maar het heeft me blijkbaar wel wat veranderd. Volgens de mensen die me al langer kennen, is dat toch zo. Ze zeggen dat ik harder geworden ben. Dat kan ook moeilijk anders als je manager van een wielerploeg wordt. Als ploegleider heb je een beter contact met de renners. Ik moet Walter Godefroot dan toch nog gelijk geven. Die zei me ooit dat hij niet kon lachen en plezier maken met de renners om ze zes maanden later te moeten bijtensmijten. De relatie met de renners wordt vanzelf afstandelijker.'

Enkele jongeren van Quick Step-Davitamon braken dit jaar helemaal door. Tom Boonen en Nick Nuyens vielen het meest op. Paolo Bettini bevestigde nog maar eens dat hij bij de allerbesten behoort door de olympische wegtitel te pakken. Wat stemt u het meest tevreden?

Lefevere: 'Ik beleef plezier aan de ontbolstering van de jeugd maar ook aan de bevestiging van onze topper. De olympische titel van Bettini is een bevestiging van wat we al wisten. Hij is de nummer een in de eendagswedstrijden. Daar betalen we hem ook voor. Op de Olympische Spelen in Athene was hij absoluut de beste renner. Dat doet dus plezier. Al had ik hem op dat moment liever zien focussen op de wereldtitel en de Wereldbeker.'

'De ontluiking van de jongeren doet me evenveel plezier. Als ik zie naar de progressie die Tom Boonen dit jaar maakte, weet ik dat ik de juiste keuze maakte door hem aan te trekken. De manier waarop hij met zijn succes omgaat, doet me evenveel plezier. Hij liet er zich niet door verdoven en blijft rustig en nuchter. Hij geeft ook niet snel op bij tegenslagen, zoals bij zijn operatie. Ook van Nuyens wisten we dat het erin zat. Het heeft iets langer geduurd voor het er helemaal uit kwam. Als ze volgend jaar kunnen bevestigen ben ik tevreden. Ik ben daar geduldiger dan de pers en het publiek. Zij zullen de lat hoger leggen, denk ik.'

In het begin van het seizoen spraken u en Marc Coucke, de gedelegeerde bestuurder van Omega Pharma (Davitamon), op de voorstelling van Quick Step-Davitamon nog vol enthousiasme over de Belgische wielerpiramide. Het project krijgt nu vorm bij Davitamon-Lotto. Uw ideeën worden door anderen uitgevoerd. Hoe voelt u zich daarbij?

Lefevere: 'De wielerpiramide is voor 99 procent mijn project. Ik had in Coucke een bondgenoot gevonden om het uit te voeren. Het bewijst alleen dat Coucke een goede koekoek is. Hij steunde mijn visie en had zelf ook een duidelijke visie op de toekomst van het wielrennen. Voor onze andere sponsors telt de profploeg. Zij staan honderd procent achter mij maar hebben al hun energie en geld nodig om in de profploeg te steken. Marc Coucke doet het nu zonder mij.'

'Gelukkig heb ik nog een aantal kleinere sponsors om verder te doen. Bij mij zit het niet in zo'n mooi kleedje maar het is er wel. Beveren 2000 is net als de vorige jaren een satellietploeg, net als Balen BC. En ook Waasland steunen we.'

'Maar ik besef heel goed dat het niet is omdat je die renners bij de jeugd steunt dat ze ook nog bij de profs voor u rijden. Daar maak ik me geen illusies over. Kijk maar naar Bodysol-Brustor. Die jongeren hebben bij mij voor twee jaar of meer bij de beloften kunnen rijden en zijn daarna prof geworden. Ze hebben bij Bodysol allemaal een contract voor twee jaar getekend. Maar er is er geen een die mij komen vragen is of hij weg kon.'

Heel die zaak raakt me heel erg. Ik heb mij in mijn naïviteit niet juridisch omringd zoals zij dat wel doen. Ik denk dat Omega Pharma de zeden in het wielrennen veranderd heeft. Ik zal in het vervolg altijd een juridische dienst raadplegen. Gelukkig zijn er nog andere sponsors die ik wel nog kan vertrouwen. Het is niet omdat iemand je iets aan doet dat je al het goede moet vergeten.'

Volgend jaar volgt u de Spanjaard Manolo Saiz op als voorzitter van de vereniging van ploegleiders. Met welke ambitie start u deze nieuwe opdracht?

Lefevere: 'Manolo Saiz heeft al negentig procent van de onderhandelingen over de ProTour gevoerd. We moeten alleen nog de onderhandelingen met de organisatoren van de drie grote ronden afronden. Ik wil er vooral voor zorgen dat de 19 ploegen van de ProTour als een blok naar buiten komen en niet als individuen zodat we voor ons een sterke onderhandelingspositie creëeren. Manolo Saiz was een sterke voorzitter en we hebben al een hele weg afgelegd. Enkele jaren geleden verliepen de vergaderingen nog heel chaotisch met over en weer geroep. De Italianen tegen de Fransen, de Fransen tegen de Spanjaarden, enzovoort. Iedereen dacht aan zijn eigen belang. Nu wijzen de neuzen vaker in dezelfde richting.'

Heeft u het gevoel dat iedereen het meent bij de ondertekening van het dopingcharter?

Lefevere: 'Ja. Er was discussie maar uiteindelijk zijn we er wel uitgeraakt. De renners die voortaan op doping betrapt worden, zullen vier jaar niet aangenomen worden door een ProTour. Ik vond twee jaar al zwaar maar op een gegeven moment stond Giancarlo Ferretti op met het voorstel om betrapten vier jaar te weren om een duidelijk signaal te geven. Er werd nog wat over gediscussieerd maar nu trekken we aan hetzelfde zeel. Ik heb echt het gevoel dat het iedereen menens is. We komen uit een moeilijke periode. De zaak-Museeuw, de zaak-Meirhaeghe en nog verschillende andere. Het stopte niet. Dat merk je heel sterk als je naar bedrijven stapt. Ik heb hier in de streek voor een groot bedrijf een powerpointpresentatie gegeven. Die mensen waren onder de indruk van de returncijfers. Maar als je na een uur klaar bent, gaat de eerste vraag toch weer over doping. Het is nodig om een sterk signaal te geven.'

Maakt het wielrennen zich vaak niet zelf verdacht door de onhandige manier van communiceren?

Lefevere: 'We hebben zeer slecht gecommuniceerd in het verleden. Als er zaken gezegd worden die niet strookten met de werkelijkheid moet er onmiddellijk gereageerd worden. Dat gebeurt te weinig. Ik denk dat het aan het verbeteren is. Het wordt professioneler. De indruk ontstaat dat we alles willen toedekken met de mantel der liefde en met een omerta.'

Heeft de dopingzaak met Johan Museeuw uw relatie met hem veranderd?

Lefevere: 'Ik was ontgoocheld in Museeuw toen de zaak losbarstte omdat ik vindt dat iemand in zijn positie zich niet moet inlaten met dergelijke figuren. Maar mijn ontgoocheling duurt nooit lang. Ik ben niet rancuneus. Niet op iemand waar al of niet dopinggebruik gevonden is terwijl er momenteel duizenden mensen gestorven zijn door een natuurramp. Ik kan het niet vergeten maar ik kan het wel vergeven.'

'Maar langs de andere kant vind ik wel dat hij zich nooit op een objectieve manier heeft kunnen verdedigen. Het eerste proces werd gemaakt door de media. Het werd al snel de zaak-Museeuw in plaats van de zaak-Landuyt. Achteraf was het nog zo zot niet dat zijn advocaten er alles aan gedaan hebben om de zaak bij de bond achter gesloten deuren wilde houden. Want daar kreeg Museeuw al zijn tweede proces. Ik wil niet op de zaken vooruitlopen maar een derde keer komt er eventueel voor de correctionele rechtbank, als het zover komt. Ik wil niet zeggen dat ik geen vertrouwen heb in de rechtbank, maar ik kan niet aanvaarden dat iemand twee keer voor dezelfde zaak berecht wordt.'

Is het voor u niet moeilijk om te aanvaarden dat een van uw beste renners andere mensen gaat opzoeken terwijl hij over een grote en professionele entourage beschikt?

Lefevere: 'Dat bewijst nu net dat renners ook mensen zijn. Als ex-koningin Juliana destijds haar land bij manier van spreken liet besturen door een zogezegde zienster, wie zijn wij dan om een steen te werpen naar Museeuw die in een moeilijke periode mensen buiten de ploeg gaat zoeken? Ik heb hem dat kwalijk genomen en ik keur het niet goed. Dat gebeurt overal. We waren daar even onaangenaam door verrast maar ik ga daar nu 16 maanden later niet meer over liggen zagen.'

Wilfried Meert, de organisator van de Memorial Van Damme, riep deze week op de dopinglijsten te herzien en een aantal producten van die lijsten te schrappen. Hij noemde onder meer EPO. Wat vindt u van die uitspraak?

Lefevere: 'Het is een moedige uistpraak van Meert maar hij had ze beter zes jaar geleden gedaan. De dokters Ivan Van Mol en wijlen Erik Ryckaert zeiden in 1998 al hetzelfde maar zij riepen in de woestijn. Ik kijk met belangstelling naar de reacties maar ik voel me niet geroepen om me te mengen in het debat. Laat dat nu maar aan anderen over, onder meer de universiteitsprofessoren.'

Begrijpt u dat veel mensen de wielrenners niet meer geloven?

Lefevere: 'We hebben die achterdocht verdiend. Maar ik begrijp niet dat er een aantal mensen graag publiciteit zoeken op onze kap. Professor Coucke die in spreekbeurten beweert dat de plotselinge progressie van Nick Nuyens niet kan, is onzin. Het kan wel. Nuyens had trouwens vorig jaar en dit jaar al flitsen van zijn klasse laten zien. Alleen kwam het er nu allemaal in een week uit.'

Sven MASSART