Zelfgenoegzaam

Twee kalkoenen maken samen nog geen arend, schreef een bekende technologiejournalist gisteren in een vernietigende analyse van de overnamedeal tussen het Amerikaanse softwarebedrijf Microsoft en de Finse telecomgroep Nokia. Het is een begrijpelijke reactie. De twee bedrijven, die enkele jaren geleden nog allebei dominante spelers waren in hun eigen markt, ­werken al 2,5 jaar intensief samen aan de ontwikkeling van Windows-smartphones. Toch zijn ze er in die tijd niet in geslaagd Apple en Google naar de kroon te steken.

Het probleem van Microsoft heeft diepe wortels. Het softwarebedrijf heeft te laat ingezien hoe onze digitale leefwereld veranderde door de opkomst van mobiele apparaten. Het liep zo een achterstand op die misschien niet meer te overbruggen valt. Apple en Google verdelen vandaag de markt voor mobiele besturingssystemen. Enkele toestellenfabrikanten, zoals Samsung en LG, profiteren mee van het succes en hebben ­Nokia van de kaart gespeeld. Microsoft en Nokia dreigen irrelevant te worden, en ­velen denken dat hun fusie daar niets aan verandert.

Maar wat is het alternatief? Niets doen? Zelfs als deze overname jammerlijk mislukt, zal je het management van Microsoft tenminste niet kunnen verwijten dat het niet geprobeerd heeft. Rijkelijk laat, dat wel, maar beter laat dan nooit.

Sommigen opperen dat Microsoft beter zou worden opgesplitst in een aantal kleinere bedrijven, die dan elk in hun niche kunnen uitgroeien tot gefocuste en rendabele spelers. Daar valt iets voor te zeggen, maar het is nu eenmaal niet de piste die topman Steve Ballmer en oprichter Bill Gates gekozen hebben. Zij geloven dat Microsoft ook in deze eeuw nog een rol te spelen heeft als een groot, geïntegreerd platform­bedrijf. Als dat het uitgangspunt is, dan is de overname van de Nokia-telefoons een noodzakelijke stap.

De sleutel tot succes ligt, zoals altijd, in de uitvoering van de strategie. En daarover is Microsoft al te vaak gestruikeld. Het bedrijf moet leren dat een nieuw product niet altijd zichzelf verkoopt. Dat de digitale consument van vandaag geen geduld meer heeft met oplossingen die maar half doen wat ze beloven. En dat Microsoft anno 2013 niet langer ‘incontournable’ is in de digitale keuzes die we maken.

In het verhaal van Microsoft en Nokia zit ook een belangrijke les voor alle bedrijven die in hun markt de absolute top bereikt hebben: wees als de dood voor zelfgenoegzaamheid. Wie teert op de successen van gisteren is blind voor de uitdagers van morgen en smoort zijn eigen innovatie in de kiem.

Als Microsoft zijn business niet zo hardnekkig had afgeschermd, had het Apple voor kunnen zijn als de pionier op de tabletmarkt. En wist u dat Nokia al zeven jaar voor de iPhone een prototype had ontwikkeld van een smartphone met een aanraakscherm en één toets? Het ding belandde ergens in een lade, omdat iemand beslist had dat de klanten er niet op zaten te wachten. Wie zichzelf niet af en toe in vraag durft te stellen, zal daar vroeg of laat door anderen toe gedwongen worden.