Zweet/dse coalitie

Als alles zoals gepland verloopt, zijn er tegen volgende week nieuwe regionale regeringen in Brussel, Wallonië en Vlaanderen. Die laatste heeft wegens twee factoren wat meer voeten in de aarde. 1. Het budgettaire plaatje waarbij CD&V en de N-VA, de twee partijen die in hun programma altijd zo pleitten voor budgettaire orthodoxie, tijdelijk een tekort zouden toelaten. 2. Het probleem-Kris Peeters. Geen van die twee problemen kan en mag van die aard zijn om een coalitie te verhinderen. Vooreerst moeten CD&V en de N-VA de moed opbrengen om echte beleidskeuzes te maken en zoveel te besparen als nodig is voor een evenwicht. Hoe kunnen de twee Vlaamse partijen anders met enige geloofwaardigheid de andere regio’s vragen ook mee te saneren? En hoe gaat de federale regering anders in godsnaam een begrotingstraject kunnen voorleggen - waarbij ook het resultaat van de regionale begrotingen meegeteld wordt - dat de komende vijf jaar enigszins de baan houdt?

Het tweede probleem, Kris Peeters, kan alleen Kris Peeters oplossen. De minister-president leidt de onderhandelingen mee in Vlaanderen, maar de verkiezingsuitslag heeft bepaald dat de N-VA en niet CD&V de minister-president mag leveren. Als hij het niet ziet zitten om vakminister te worden in Bourgeois I, dan kondigt hij best zelf een exit aan. Een land, in dit geval een regio, kan niet wachten op het lot van één persoon. En het federale premierschap is sinds het cdH heeft afgehaakt slechts een verre droom.

Het verrassendste van de politieke wendingen sinds 25 mei is misschien wel het effect van de samenvallende verkiezingen. Die hebben helemaal niet geleid tot een snellere federale coalitie, van waaruit symmetrische deelstaatregeringen gevormd worden. Integendeel. De dynamiek is onmiskenbaar confederaal. Op papier was een snelle federale tripartite perfect mogelijk geweest, maar de regionale regeringsvormingen hebben dat gedwarsboomd.

Wat blijft over? Dat informateur Charles Michel (MR) toch nog één keer, met veel zweten, alle vier de potentiële partners kleur doet bekennen over de zogenaamde Zweedse (geelblauwe) coalitie van MR, Open VLD, N-VA en CD&V. Die laatste heeft het meeste bezwaren.

Maar niet akkoord gaan met een op papier onstabiele coalitie - één partner langs Franstalige kant blijft een levensgrote gok - heeft nog meer bezwaren. Het land zonder regering laten of het land opnieuw besturen met de PS maar zonder de Vlaamse winnaar N-VA, het zijn twee alternatieven die voor CD&V nog onaantrekkelijker zijn dan die zweetcoalitie.