Duits-Franse as beheerst kredietinformatie

Het was duidelijk dat het antwoord van Euler niet lang zou uitblijven. Nog voor de maand om is, liggen de kaarten op tafel. Het Franse Euler gaat samen met het Duitse Hermes. Technisch gaat het om een overname van Allianz-dochter Hermes door Allianz-kleindochter Euler. Gerling en NCM waren natuurlijk op de hoogte van de Euler-Hermes-fusie. Zij anticipeerden op een verwachte fusie van twee partners die operationeel al sterk samenwerkten, met name op het vlak van de internationale kredietverzekering en vooral op het vlak van de kredietinformatie. De actie van Gerling en NCM heeft de fusie van Euler en Hermes misschien wat versneld, maar zeker niet uitgelokt.

De mededeling van moederbedrijf Allianz dat het zijn dochterbedrijf Hermes voor geld en aandelen verkoopt aan zijn Franse dochterbedrijf AGF, dat 58 procent van Euler controleert, is niettemin nog niet veel meer dan een intentieverklaring. In feite gaat het om een intragroep-operatie die een stroomlijning beoogt van het hele krediet- en factoringbedrijf van de Allianz-groep. In de mededeling staan geen precieze details over de inhoud van de operatie. Allianz verkoopt zijn deelneming van 89 procent in Hermes aan Euler, dat deels contant betaalt met bankkrediet en deels met nieuwe aandelen. Door die aandelenuitgifte zal de deelneming van AGF in Euler verwateren van 58 procent tot minstens 51 procent. De aandelen die Allianz krijgt van Euler zullen minstens 10 procent van het kapitaal van Euler vertegenwoordigen. De rest zal in handen zijn van de Zwitserse herverzekeraar Swiss Re en van het publiek.

Swiss Re heeft trouwens twee ijzers van formaat in het vuur liggen. Naast het belang van 8,6 procent in Euler, dat na de geplande kapitaalverhoging wellicht tot rond de 7,5 procent afkalft, bezit Swiss Re ook een belang van 25 procent plus één aandeel in de nieuwe fusiegroep Gerling NCM Credit & Finance AG. Swiss Re bezat sinds 1999 precies 90 procent van NCM tegen 5 procent voor ING en 5 procent voor ABN AMRO. Na de inbreng wordt dat 25 procent plus een aandeel. Swiss Re krijgt in eerste instantie meer aandelen voor zijn inbreng van 90 procent van de NCM-aandelen, maar verkoopt een deel van de aandelen boven de 25 procent plus één meteen door aan een groep privé-financiers die ook de gezamenlijke deelneming van ING en ABN AMRO kochten. Deze particuliere equity-huizen hopen volgend jaar of later met hun deelneming van 24 procent min één aandeel langs de kassa te kunnen passeren, als de fusiegroep zoals aangekondigd na een hopelijk voorspoedige integratie naar de beurs van Frankfurt wordt gebracht. Op dat moment zullen de drie tenoren van de internationale kredietverzekeringsmarkt - Euler & Hermes, Gerling NCM Credit & Finance en outsider Coface - alle drie een notering hebben, in Parijs en Frankfurt en wellicht ook in Wall Street. De wereldwijde kredietverzekeringsmarkt zal dan meer dan ooit in handen zijn van een Duits-Franse as, gevormd door het Duitse Gerling en de Franse groepen Euler en Coface. Euler zal wel voor 51 procent door AGF en 10 procent gecontroleerd blijven. De Duitsers van Allianz behouden dus direct en indirect minstens 61 procent van het 'Franse' Euler & Hermes, dat na de afwikkeling van de fusie wellicht ook een nieuwe naam krijgt.

De drie beheren ondanks hun concentratie in Duitsland en Frankrijk een wereldwijd net van handelsinformatie en meer bepaald kredietinformatie. Dat is de ware 'name of the game'. De benaming kredietverzekering is misleidend. De eerste taak van een kredietverzekeraar is preventie. Dat houdt de risicodekking betaalbaar. Schadevergoeding betalen en dat geld weer recupereren bij de wanbetalers komt eigenlijk pas op de tweede plaats. Preventie steunt op informatie over de financiële en commerciële positie van de afnemers. Deze informatiestroom vloeit voort uit een enorm aantal bronnen: officiële informatie zoals jaarrekeningen, informele informatie, media-informatie, betalingsgedrag, enzovoort.

Deze stroom moet verwerkt worden tot bruikbare inlichtingen, gecontroleerd en geklasseerd worden en ten slotte beschikbaar gesteld worden van de kredietbeoordelaars. Zij verstrekken kredietlimieten, die aangeven tot welk bedrag op krediet geleverd mag worden aan een bepaalde afnemer. Als deze afnemer betaalt, komt er ruimte vrij binnen deze limiet voor nieuwe leveringen op krediet. Deze kredietlimieten zijn zeer goede micro-economische conjunctuurindicatoren. Maanden op voorhand wordt duidelijk hoeveel omzet bedrijven denken te realiseren. Zij vragen immers op voorhand kredietlimieten aan op klanten. Hun aanvraag steunt op bestellingen of verwachte omzet van vaste klanten.

De verzameling en verwerking van deze handelsinformatie vergt enorme investeringen. De kredietverzekeraars, die dankzij een maximale preventie zo weinig mogelijk schadevergoedingen hopen te moeten uitkeren, doen er daarom alles aan om over geïntegreerde, gecontroleerde en relevante informatie te beschikken. Daarvoor moeten zij performante gegevensbanken hebben die wereldwijd gevoed en geraadpleegd kunnen worden. Wereldwijde export naar alle continenten vergt inlichtingen over de ondernemingen uit al die landen en continenten. Euler & Hermes beheert nu al een gezamenlijk informatiebestand over 40 miljoen ondernemingen uit de hele wereld. Bij de andere kredietverzekeraars zal dat aantal in verhouding niet veel lager zijn. Dat is tweemaal het totale aantal ondernemingen in Europa, van de kleinste KMO tot de grootste multinationale onderneming.

De permanente voeding van de informatiestroom en de beoordeling van kredietrisico's vergt een lokale aanwezigheid, daar waar de risico's gevestigd zijn. Het kredietrisico van Chinese bedrijven wordt het best ter plaatse onderzocht en beoordeeld. Daarom zetten alle grote kredietverzekeraars tijdens de jongste tien jaar een onverbiddelijke wedloop in naar wereldwijde aanwezigheid. Zij fuseerden met andere maatschappijen, kochten lokale kredietverzekeraars op, startten nieuwe bedrijven van de grond af of richtten joint ventures op. Vanuit Europa kreeg de 'glocal'-strategie - 'Think global, act local' - vorm zowel in Noord-Amerika, Latijns-Amerika, Azië, het Midden-Oosten, Afrika als het Verre Oosten-Pacific.

In Amerika staat kredietverzekering nog in de kinderschoenen. De Verenigde Staten kennen vooral factoring of andere vormen van insolventiedekking. Factoringmaatschappijen verzekeren de insolventiedekking die zij verstrekken aan hun klanten meestal bij kredietverzekeraars. Onder invloed van Europese bedrijven, die exporteren naar de VS en het kredietrisico indekken bij een kredietverzekeraar groeit de markt er. Ook Amerikaanse vestigingen van Europese bedrijven maken vaak gebruik van kredietverzekering, wat eveneens marktverruimend werkt. Deze expansie zorgt tegelijk voor een expansie van de handelsinformatiestroom.

In wellicht weinig andere landen ter wereld is de informatiestroom over ondernemingen zo groot als in België. In andere landen, zoals Duitsland, Frankrijk of de Verenigde Staten is weinig informatie van niet-beursgenoteerde ondernemingen beschikbaar. Besloten ondernemingen zijn daar ook echt 'besloten'. In België moet elke vennootschap een jaarrekening indienen, spuien RSZ en belastingadministratie massaal informatie over wanbetalers. In veel andere landen steunt de informatie op het betalingsgedrag van de bedrijven of media-informatie. Maar de bundeling en analyse van alle gegevens bezorgt de kredietbeoordelaars, die het betalingsrisico moeten beoordelen, meestal een scherp beeld van de kredietwaardigheid van een bedrijf. Daar is het de kredietverzekeraars ook om te doen. Kennis is hun koopwaar.

De consolidatiebeweging van de voorbije tien jaar, die wellicht nog een uitloper zal kennen in de privatisering van enkele Europese openbare kredietverzekeraars, was dan ook niet in de eerste plaats gericht op omzetgroei en groter marktaandeel, zoals dat in de meeste andere bedrijfstakken wel het geval is. Het was de kredietverzekeraars in de eerste plaats te doen om de beheersing van de wereldwijde handels- en kredietinformatiestromen over bedrijven. Wie dat vlot en rendabel kan, krijgt omzet en winst haast vanzelf in de schoot geworpen.

Kris BARREZEELE