Tijdens de coronacrisis heeft België een vooraanstaande rol gespeeld in de ontwikkeling, productie en wereldwijde export van vaccins. ‘Alle ogen zijn gericht op ons uitstekend uitgebouwde ecosysteem in biotech en life sciences. Nu moeten we dat leiderschap vasthouden en versterken’, zeggen Frédéric Druck en Tineke Van hooland van sectorfederatie bio.be/essenscia.
Pfizer zette Puurs op de wereldkaart met de productie van zijn mRNA-vaccin tegen Covid-19. Johnson & Johnson ontwikkelde het Janssen-vaccin deels ook in Beerse. ‘Daarnaast waren er nog heel wat minder bekende spelers die een cruciale schakel vormden in het productieproces van bepaalde vaccins, zoals Kaneka Eurogentec in Luik, Thermo Fisher in Gosselies of Univercells in Charleroi’, zegt Tineke Van hooland, adjunct-secretaris-generaal van bio.be, de Belgische federatie van bedrijven actief in biotech en life sciences, een onderdeel van koepelorganisatie essenscia. ‘Heel wat coronavaccins en -behandelingen dragen een duidelijke Belgische stempel.’
‘We moeten het juiste kader voor innovatie, talentontwikkeling en fiscaliteit ontwikkelen in dialoog met overheden, academici en industrie.’
‘Dat is geen toeval. België kent een lange traditie als farma- en biotechpionier’, bevestigt Frédéric Druck, secretaris-generaal van bio.be. ‘De covidcrisis heeft duidelijk gemaakt dat wij excelleren, niet alleen in onderzoek en ontwikkeling. We beschikken ook over de capaciteit om te produceren op industriële schaal met toepassing van de nieuwste technologie. Zeer snel konden we onze logistiek wendbaar inzetten en opschalen om de hele wereld te bevoorraden. Dat we onze productielijnen zo makkelijk aan de vraag konden aanpassen, heeft alles te maken met ons efficiënte ecosysteem van internationale bedrijven, start-ups, universiteiten en academici. Iedereen kent elkaar. Iedereen praat met elkaar.’
Maatschappelijke meerwaarde
Het maatschappelijk belang van de sector is dus nooit duidelijker geweest. De vraag is nu: hoe kunnen we die voorsprong bewaren? ‘Door de jaren heen hebben we altijd een open dialoog gevoerd met de overheid om samen de uitdagingen van morgen aan te pakken. Zowel op het vlak van innovatie, investeringsklimaat als gezondheidszorg. Het biofarma R&D-platform, zoals aangekondigd in het regeerakkoord, kan de perfecte katalysator zijn om van België een echte “health and biotech valley” te maken’, zegt Van hooland.
‘Andere landen claimen namelijk ook het leiderschap in biotech, maar vaak is dat niet meer dan marketing’, vindt Druck. ‘Toch kunnen we daaruit lessen trekken. We bevinden ons in Europa in een uiterst competitief landschap, met sterke concurrentie uit Frankrijk, Nederland of het Verenigd Koninkrijk. We zijn in België vaak te bescheiden om onze koppositie effectief uit te dragen. Terwijl in ons land meer geïnvesteerd wordt dan ooit, vooral in extra vaccinproductie, innovatieve cel- en gentherapieën, of geavanceerde DNA-technologie.’
Het aantal werknemers in de Belgische biotech en life sciences is tussen 2010 en 2020 met zowat 40 procent gestegen tot meer dan 35.000.
Talent voor de innovaties van morgen
Zoals in zowat alle industriële sectoren woedt ook in de biotech en life sciences een war for talent, vooral nu de digitalisering en verduurzaming van de economie op het voorplan komen. ‘Het is belangrijk om mensen permanent bij te scholen, ook hun soft skills’, meent Druck. ‘Samen met de sociale partners investeren we in sectorale opleidingscentra zoals aptaskil in Wallonië en ViTalent in Vlaanderen. Daarmee kunnen we snel inspelen op de noden van de industrie. Met de uitbouw van de EU Biotech Campus in Gosselies, een strategische investering van het Belgische relanceplan, zetten we nog meer in op die competenties van de toekomst. Om onze leiderspositie te behouden, hebben we ook behoefte aan een aangepaste fiscaliteit, vooral om innovatie te stimuleren. Reken maar dat andere landen onze aanpak kopiëren en mogelijk met grotere budgetten over de brug zullen komen.’
‘We mogen niet op onze lauweren rusten’, vindt Druck. ‘We zitten in een hypercompetitieve sector met heel wat technologische uitdagingen om maatschappelijke meerwaarde te creëren – de gezondheidszorg vooruithelpen – en productieprocessen te verbeteren. De coronacrisis heeft aangetoond dat we meetellen op wereldvlak. Laat dat een motivatie zijn om ook de biotechnologische innovaties en productieplatformen van de toekomst bij ons uit te bouwen.’
‘Met de coronavaccins speelt België mee op wereldvlak. Laat dat een motivatie zijn om ook de biotech en farma van de toekomst in ons land uit te bouwen.’
Made in Belgium
Van hooland ziet de toekomst optimistisch tegemoet. ‘We zijn geëvolueerd van “invented in Belgium” naar “invented and made in Belgium”. We vinden het uit en maken het ook hier. Net omdat productieprocessen complexer worden en zowel innovatieve start-ups als productiebedrijven sterk lokaal verankerd zijn. Laten we niet te bescheiden zijn. The real thing is happening here in Belgium. Het komt erop neer het juiste kader voor innovatie, talentontwikkeling en fiscaliteit te blijven ontwikkelen, in dialoog met de overheden, en om partnerships te sluiten tussen academici en de industrie.’
En niet alleen in gezondheidszorg, vult Druck nog aan. ‘Een vijfde van de biotechspelers houdt zich bezig met industriële toepassingen voor biomassa, agrotechnologie, bioplastics, enzovoort. Er is steeds meer kruisbestuiving tussen die verschillende sectoren en dat is enorm verrijkend voor het industriële landschap in het hele land.’
Ontdek het integrale duurzaamheidsrapport op www.essensciaforsustainability.be