Europa wil de verkoop van nieuwe auto’s met verbrandingsmotor verbieden vanaf 2035. Maar vooral onder druk van Duitsland laat het uiteindelijk toch nog wagens toe die op synthetische brandstoffen rijden. Wat zijn deze e-fuels? En vormen zij echt een milieuvriendelijk alternatief voor de elektrische auto?
‘We hebben een akkoord bereikt met Duitsland over het toekomstige gebruik van e-fuels in auto’s. We maken nu snel werk van de regelgeving voor de nieuwe CO2-standaarden voor auto’s’, zo tweette Frans Timmermans op 25 maart 2023. De Nederlander is binnen de Europese Commissie verantwoordelijk voor de Green Deal en moet er mee voor zorgen dat Europa tegen 2050 klimaatneutraal is. Eén van de speerpunten van dat plan is de transitie naar emissievrije auto’s.
Het besluit om de verkoop van nieuwe auto’s met verbrandingsmotor vanaf 2035 te verbieden in Europa, botste echter op heel wat weerstand van landen zoals Duitsland, Italië en Polen. Uiteindelijk kwam een compromis uit de bus: auto’s met verbrandingsmotor blijven ook na 2035 toegelaten, op voorwaarde dat ze koolstofneutrale, synthetische brandstoffen of e-fuels gebruiken.
Een veldslag gewonnen door Duitsland, maar de oorlog misschien nog niet. Een addertje onder het gras is namelijk dat Europa ten laatste tegen het najaar van 2024 de precieze bepalingen rond e-fuels vastlegt. Het valt dus nog te bezien welke voorwaarden eraan gekoppeld worden.
Milieuvriendelijk
Huidige wagens met verbrandingsmotor kunnen rijden op synthetische brandstoffen. Dat is goed nieuws voor het milieu. In plaats van nieuwe (elektrische) wagens te produceren, kan het bestaande wagenpark nog jarenlang gebruikt worden. Europa moet wel nog een manier vinden om synthetische en klassieke brandstoffen van elkaar te onderscheiden om te voorkomen dat bestuurders toch nog op de CO2-onvriendelijke variant blijven rijden.
Over de werkelijke milieuvriendelijkheid van e-fuels lopen de meningen trouwens uiteen. Verschillende studies, bijvoorbeeld van de ngo Transport & Environment, wijzen uit dat deze oplossing een verbetering betekent tegenover de huidige brandstoffen, maar minder duurzaam is dan elektrische wagens.
‘Om te kunnen spreken van een koolstofneutrale brandstof is één punt zeer belangrijk: ze moet geproduceerd worden met hernieuwbare energie’, zegt Mark Pecqueur, docent autotechnologie bij de Thomas More-hogeschool. Dat principe geldt uiteraard ook voor elektrische wagens, waar weleens vergeten wordt dat de manier waarop de stroom opgewekt wordt doorslaggevend is. ‘Wagens die op e-fuels rijden, stoten lokaal nog wel CO2 uit, maar die is eerder al uit de lucht gehaald. Aangezien de nieuwe Euro 7-uitstootnorm erg streng is voor verbrandingsmotoren, ligt het emissieniveau zeer laag.’
Testfabriek van Porsche
Volgens Pecqueur is het zeker mogelijk om e-fuels op grote schaal te produceren. ‘Je hebt vooral heel veel wind nodig om groene stroom te produceren, wat bijvoorbeeld perfect kan in Saoedi-Arabië.’ De Duitse sportwagenbouwer Porsche – die zijn legendarische 911 liever niet elektrisch maakt – is nu al volop bezig met synthetische brandstoffen en opende eind vorig jaar een testfabriek in Punta Arenas. Die locatie in het zuiden van Chili is niet toevallig gekozen. De wind waait er 270 dagen per jaar waardoor de windturbines veel stroom kunnen opwekken.
‘Het potentieel voor e-fuels is gigantisch’, vindt Michael Steiner, verantwoordelijk voor onderzoek en ontwikkeling bij Porsche. ‘Er rijden wereldwijd momenteel meer dan 1,3 miljard voertuigen met een verbrandingsmotor rond. Veel daarvan zullen nog decennialang op onze wegen rijden. E-fuels geven de eigenaars van bestaande auto’s een koolstofneutraal alternatief.’
Voor of tegen?
Porsche mag dan zeer enthousiast klinken, veel andere merken zijn dat niet. Toch niet in hun publieke verklaringen. Ola Källenius, CEO van Mercedes-Benz, vindt elektrische wagens ‘technologisch superieur’. Thomas Schäfer, de CEO van het merk Volkswagen – nota bene het moederbedrijf van Porsche – beschouwt synthetische brandstoffen als ‘oude technologie’ en vindt het verloren moeite om er nog fors in te investeren.
‘E-fuels zijn vooral interessant voor regio’s met lagere inkomens. Bij ons is het misschien meer iets voor oldtimers.’
Pecqueur verwacht niet dat wagens op e-fuels de elektrische transitie in Europa zullen tegenhouden. ‘E-fuels zijn vooral interessant voor regio’s met lagere inkomens. Kijk bijvoorbeeld naar Afrika, dat ik niet meteen zie omschakelen naar elektrische wagens. Bij ons in België is het misschien meer iets voor oldtimers bijvoorbeeld.’
Volgens hem wordt het een en-enverhaal. ‘Veel overheden geven subsidies voor elektrische auto’s en daar spelen fabrikanten uiteraard op in. Volkswagen heeft enorm ingezet op de elektrische transitie, onder meer onder druk van de zeer belangrijke Chinese markt. Officieel zijn de meningen over e-fuels misschien verdeeld, maar je mag er zeker van zijn dat bijna alle grote merken achter de schermen op meerdere paarden wedden.’