Ten laatste anderhalf jaar voor je wettelijke leeftijd contacteert de Pensioendienst je om je pensioenaanvraag voor te bereiden. Maar wat is de beste voorbereiding vóór je die leeftijd bereikt? Eric Slagmuylder, adviseur-generaal van de Federale Pensioendienst, geeft antwoord.
Ik sta aan het begin van mijn carrière. Wat kan ik nu al doen?
‘In het algemeen geldt: hoe jonger je bent, hoe minder je je zorgen moet maken over het precieze bedrag van je pensioen. Tegen het einde van je loopbaan kan er immers veel veranderen in salaris en wetgeving. Daarom heeft het op jonge leeftijd geen zin om precieze ramingen te maken. Toch is het de moeite waard om na te denken over de gevolgen van je loopbaankeuzes voor je pensioen, of je nu 20, 30, 40 of 50 bent. Kijk op mypension.be ook altijd goed na of je loopbaangegevens in orde zijn en vul ze eventueel aan.’
Ik ben bijna 57. Wat zal er gebeuren?
‘Je bent 10 jaar verwijderd van de pensioenleeftijd, die vanaf 1 februari 2030 op 67 jaar zal liggen. We merken dat mensen zich op 57-jarige leeftijd zorgen beginnen te maken over hun pensioen. Ongeacht het stelsel waarin je werkt, raden we je aan om www.mypension.be te raadplegen om je pensioen voor te bereiden.’
Heeft u advies als ik overweeg tijdskrediet, ouderschapsverlof of een loopbaanonderbreking te nemen?
‘Mensen zoeken steeds meer naar een evenwicht tussen werk en privéleven. Die opties hebben een invloed op het pensioen, maar slechts weinigen zijn er zich bewust van. Het is momenteel nog niet mogelijk om die situaties te simuleren via mypension.be. Dat is ook niet nodig aan het begin van je loopbaan, omdat er te veel tijd zit tussen dat moment en je pensioen.’
‘Raadpleeg voor deze materie altijd de zeer uitgebreide websites van het RSVZ voor zelfstandigen en de Federale Pensioendienst voor de andere stelsels. Heb je dan nog vragen, dan kan je altijd contact opnemen met de betrokken administratie, die advies kan geven. Op termijn zal mypension.be steeds vollediger worden. Het is dus interessant om daar geregeld een kijkje te gaan nemen en je gegevens bij te werken, zeker als je van baan verandert.’
Moet ik mijn loopbaankeuzes baseren op de gevolgen voor mijn pensioen?
‘Dat lijkt me overdreven. Maar als je je zorgen maakt dat je levensstandaard zal dalen, kan je beter op je 25ste dan op je 57ste beginnen met het opbouwen van je pensioenspaargeld. In principe heeft elk stelsel zijn voordelen. Het stelsel voor ambtenaren is gebaseerd op een hoge theoretische vervangingsratio. Dat maakt het voordeliger dan dat van de privésector, en al helemaal dan dat van zelfstandigen. Tegelijk omvat het ambtenarenstelsel alleen de "eerste pijler". Beleidsmakers buigen zich nu over de vraag hoe ze die pensioenongelijkheden tussen stelsels kunnen beperken.’
Ik heb in verschillende stelsels gewerkt: ambtenaar, zelfstandige, werknemer. Moet ik speciale maatregelen nemen?
‘Het wettelijk kader verzorgt een goede coördinatie tussen de stelsels en houdt rekening met de hele loopbaan, bijvoorbeeld als je vóór de wettelijke leeftijd wil vertrekken. Op de website mypension.be kun je nagaan of de periodes in elk stelsel in rekening worden gebracht. Als je ontbrekende perioden vaststelt, moet je dat onmiddellijk melden. De Pensioendienst zal dan stappen ondernemen om je gegevens bij te werken. Als je jouw gegevens op mypension.be regelmatig raadpleegt en in realtime bijwerkt, zal het systeem je nog betere ramingen en simulaties geven.’
Ik heb in het buitenland gewerkt. Maakt dat enig verschil voor mijn pensioen?
‘Alles hangt af van je statuut. Voor grensarbeiders die in België wonen, centraliseert de Pensioendienst de procedures voor de gewerkte periodes in het buitenland. Voor migrerende werknemers hangt het af van de tijd die ze in het buitenland verblijven. Bij een korte detachering bestaat de mogelijkheid om aangesloten te blijven bij de Belgische sociale zekerheid. Voor langere perioden worden de bijdragen in het gastland gestort.’
‘In de EU en voor de vele landen waarmee België een bilaterale overeenkomst heeft gesloten – de lijst kan je vinden op de website van de Pensioendienst is de waardering van de loopbaan eenvoudig. Het opvragen van de gegevens neemt soms enige tijd in beslag. De Pensioendienst kan dan een "voorlopige beslissing" nemen om betalingen toe te kennen in afwachting van aanvullende elementen.’
‘Voor landen waarmee geen verdrag is gesloten (zoals China en Rusland), is er geen garantie. Je moet met de werkgever onderhandelen over een vergoeding of de Belgische bijdrage moet worden gehandhaafd via het overzeese socialezekerheidsstelsel dat de RSZ beheert.’