PMV is een van drijvende krachten achter het wetenschapspark Tech Lane Ghent Science Park. ‘Een universiteit en een stad denken anders dan een vastgoedontwikkelaar. Wij verstaan beide kanten’, zegt principal investment manager Steven Adons.
‘We hebben in Vlaanderen internationaal gerenommeerde universiteiten en wereldvermaarde onderzoeksinstellingen zoals imec, VIB en VITO. Daarmee beschikken we over heel sterke partners om kruisbestuivingen tussen de onderzoekswereld en de privésector mogelijk te maken. De wens en de wil om samen te werken zijn er ook, net als de steun van de overheid. Alleen is er vaak een gebrek aan ruimte’, weet Steven Adons, principal investment manager bij Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV).
Els de Leeuw is sinds 2015 directeur van Dienst Economie van Stad Gent.
Voordien was De Leeuw actief bij de Vlaamse overheid en bij verschillende organisaties in de non-profit als projectontwikkelaar, beleidsmedewerker en coördinator.
Wetenschapsparken kunnen een antwoord bieden op die nood aan ruimte. In Gent bijvoorbeeld vormen het Technologiepark Ardoyen en de Campus van het bedrijventerrein Eiland Zwijnaarde samen het wetenschapspark Tech Lane Ghent Science Park, een samenwerkingsproject tussen UGent, Stad Gent en PMV. Op de terreinen van het wetenschapspark is plaats voor innovatieve bedrijven die onderzoeksintensief zijn en samenwerken met de universiteit of andere aanwezige kenniscentra.
‘Tech Lane Ghent Science Park biedt onder meer ruimte aan spin-offs van de universiteit, aan startende en groeiende bedrijven en aan onderzoekscentra voor grote internationale bedrijven’, zegt Els De Leeuw, directeur van de Dienst Economie van Stad Gent. ‘Het moet een draaischijf worden met daar rond nog meer bedrijvigheid met kennisintensieve productiesites en innovatieve logistiek binnen de grotere zone Tech Lane Ghent.’
Het idee achter wetenschapsparken is dat er ecosystemen vorm krijgen waar kennisintensieve bedrijven en de universiteit elkaar bevruchten, zoals in Gent uit het plantbiotechnologie-onderzoek heel wat spin-offs zijn ontstaan die nu zijn doorgegroeid naar R&D-vestigingen van grote bedrijven zoals Syngenta en BASF.
Steven Adons is sinds 2018 principal investment manager bij PMV. Hij begeleidt organisaties in de zoektocht naar geschikte financieringen.
Adons is bestuurder bij wetenschapspark Tech Lane Ghent en bij Blue Gate Antwerp, het eerste eco-effectieve en watergebonden bedrijventerrein in België.
‘Het idee achter Tech Lane Ghent - zo genoemd naar de verbindende R4, de ring rond Gent - is heel het zuiden van de stad te doen uitgroeien tot innovatiecluster’, zegt Johan Bil, senior business developer Ugent Tech Transfer. ‘Om internationaal mee te spelen, heb je nu eenmaal kritische massa nodig.’
Nabijheid
Om de samenwerking tussen kenniscentra en bedrijven optimaal te faciliteren is de nabijheid van het grootste belang, weet Adons. ‘Onderzoek in Nederland naar wetenschapsparken toont dat voor bedrijven de nabijheid van onderzoeks- en kennisinstellingen de belangrijkste reden is om zich ergens te vestigen. Ze willen dicht bij de professoren, onderzoekers en studenten zitten.’
Om succesvol te zijn, wordt die logica in een goed wetenschapspark nog verder doorgetrokken. Adons: ‘Er is ook nood aan infrastructuur die doet samenwerken, gebouwen met leuke gemeenschappelijke ruimtes waar mensen elkaar ontmoeten, waar sporadische en toevallige contacten plaatsvinden waaruit nieuwe initiatieven en ideeën kunnen ontstaan. Een gebouw moet echt ingericht zijn voor cocreatie.’
Dicht bij elkaar zitten, heeft nog voordelen. ‘Voor bedrijven zijn onderzoekslaboratoria en gespecialiseerde apparatuur vaak te duur om maar enkele keren te gebruiken. En naast kapitaal heb je natuurlijk ook mensen nodig om het onderzoek te doen. Het is een enorm voordeel als dit alles op een paar honderd meter te vinden is’, legt Bil uit.
Belang voor partners
Voor de stad Gent is een wetenschapspark als TLG Science Park een enorme troef. ‘Een kennispool zorgt voor werkgelegenheid, voor internationale uitstraling en ik kan meteen nog tien redenen geven waarom dit zo belangrijk is voor ons’, stelt De Leeuw. ‘We zouden niet de unieke stad zijn die Gent is zonder drie pijlers van onze economie: kennis, ondernemerschap en industrie. Zij houden onze economie divers en gezond, wat de aantrekkelijkheid van onze stad vergroot.’
TLG Science Park zet ook de ambities van Stad Gent kracht bij. ‘We willen een technologiehoofdstad in Europa zijn. We ambiëren top of mind te zijn als investeerders nadenken over een aangename en creatieve omgeving om te ondernemen.’
Ook voor de UGent kan het belang van TLG Science Park niet overschat worden. Bil: ‘Een universiteit creëert spin-offs, start-ups opgericht door onderzoekers. Later groeien die mogelijk door, maar in een eerste fase hebben ze nood aan ondersteuning. Voorts zijn wetenschapsparken goed om talent naar de universiteit te lokken en zorgt de intense onderzoekssamenwerking met de bedrijven tot een stroom van nieuwe ideeën voor fundamenteel onderzoek binnen de universiteit.’
Realisatie
Een wetenschapspark zoals TLG Science Park realiseren is geen makkelijke opgave. Partners als Stad Gent en de universiteit beschikken over beperkte middelen en vastgoed ontwikkelen is voor hen geen kernactiviteit. Net op die terreinen is de participatiemaatschappij PMV thuis.
Johan Bil is sinds 2000 senior business developer bij UGent Tech Transfer. Hij brengt bedrijven in contact met academische innovaties.
Sinds 2016 is Bil als manager van Tech Lane Ghent Science Park verantwoordelijk voor diverse nieuwe projecten in het wetenschapspark. Hij heeft een professioneel verleden als investment manager.
‘We geven voor alle duidelijkheid geen subsidies. We zijn een investeringsmaatschappij’, verduidelijkt Adons. ‘We bieden kapitaal en achtergestelde leningen, die door de banken gezien worden als eigen middelen. Of we kunnen projecten co-financieren, waardoor we voor een stuk eigenaar worden van de vastgoedvennootschap.’
PMV doet meer dan geld op tafel leggen. ‘Onze mensen zijn bedreven in financiering, maar ook in vastgoedtransacties, governance en het juridische luik: in het opzetten van de vennootschap, het opstellen van contracten voor de bouw en verhuur en het maken van goeie afspraken tussen de partners. Zo is PMV niet alleen partner in de vastgoedontwikkeling (via de nv Eiland Zwijnaarde met POM Oost-Vlaanderen, Stad Gent en Alinso als mede-aandeelhouders), maar ook partner in de langetermijnuitbouw van het wetenschapspark (TLG Science Park) én co-ontwikkelaar van de R&D-gebouwinfrastructuur.’
Adons zet ook de strategische rol van PMV in de verf. ‘We hebben veel expertise in huis over bepaalde sectoren, zoals biotech bijvoorbeeld. We weten dus waar het groeipotentieel zit en kennen de noden. Daarnaast hebben we ook veel ervaring met publiek-private samenwerkingen. Een universiteit en een stad denken anders dan een vastgoedontwikkelaar. Wij verstaan beide kanten.’