Iran verstrakt positie in kernoverleg

Ahmadinejad keerde gisteren in allerijl terug naar de Iraanse hoofdstad Teheran. Hij kortte een officieel bezoek aan Armenië met enkele uren in. Officieel luidde het dat er niets aan de hand was. Maar een Iraanse diplomaat gaf anoniem toe dat de versnelde terugkeer te maken had met de 'politieke situatie in Iran' en de hervatting van het nucleaire overleg.

Iran begon gisteren een nieuwe onderhandelingsronde met de Europese Unie. Javier Solana, de coördinator Buitenlands Beleid van de EU, ontving in Rome Said Jalili, de nieuwe hoofdonderhandelaar in het nucleaire dossier. Jalili was vergezeld door zijn voorganger Ali Larijani. Die was de persoonlijke gezant van Ali Khamenei, de geestelijke leider van Iran.

Larijani had tijdens het weekeinde ontslag genomen uit onvrede met Ahmadinejad. De pragmatische Larijani zou het op zijn heupen hebben gekregen van de agressieve houding van de president. Met zijn uitspraken over bijvoorbeeld de Holocaust ondermijnde Ahmadinejad de onderhandelingspositie van Larijani.

Larijani pikte het ook niet dat Ahmadinejad greep probeerde te krijgen op de onderhandelingen. Zijn ontslag is dus zuivere winst voor de president. Larijani's opvolger, Said Jalili, staat bekend als een vertrouweling van Ahmadinejad. Toch wint de president niet helemaal. Ali Khamenei laat het nucleaire dossier immers niet los, getuige de benoeming van Larijani tot zijn gezant.

Uranium

Het overleg in Rome leverde gisteren geen doorbraak op. Solana herhaalde een Europees voorstel voor samenwerking in ruil voor de opschorting van de verrijking van uranium. Maar Jalili liet weten dat hij de Iraanse zaak krachtig zou verdedigen. En Ahmadinejad zei niet te marchanderen over het nucleaire programma. Het was een aanwijzing van de hardere koers die het Iraanse bewind wil varen.

Volgens waarnemers wil Ahmadinejad de aandacht afleiden van de interne problemen waarmee zijn regime kampt. Achter de schermen woedt in Teheran een conflict tussen de hardliners rond Ahmadinejad en de pragmatischere politici rond Ali Khamenei. Bovendien proberen de hervormingsgezinde partijen een alliantie te vormen, in de aanloop naar de parlementsverkiezingen van maart.

Het regime ligt zwaar onder vuur van de bevolking, die steeds openlijker protesteert tegen de toegenomen repressie. En Ahmadinejad wordt een economisch wanbeleid verweten. Hij beval de banken onlangs de rentetarieven terug te schroeven tot 12 procent. Dat is ruim onder de inflatie van 30 procent. Zelfs Ahmadinejads eigen partij gaf vorige maand striemende kritiek op de hoge inflatie.

De Verenigde Staten dringen aan op nieuwe sancties. De Amerikanen kunnen rekenen op de steun van de Europese grootmachten en hengelen naar die van Rusland en China. Maar Moskou en Peking proberen een confrontatie met Iran te vermijden. Daarom schroeven ze langzaam de druk op Ahmadinejad op. Voorlopig zonder veel resultaat. EZ