ABVV wil slechts deel van loonakkoord reanimeren

De achterban van het ABVV schoot dinsdag het loonakkoord af dat de vakbonden eind februari met de werkgeversorganisaties hebben onderhandeld. Daarin zat voor dit en volgend jaar een maximale loonstijging van 1,1 procent boven op de index, de verdeling van de welvaartsenveloppe voor hogere uitkeringen en pensioenen, een verhoging van de minimumlonen en enkele versoepelingen aan het brugpensioen en de landingsbanen voor 55-plussers.

De ABVV-achterban had graag meer opslag gekregen en wilde ook een sterkere verhoging van de minimumlonen. Door het rode veto kan het loonakkoord niet in werking treden, want daarvoor is het fiat van alle vakbonden en werkgeversorganisaties van de Groep van Tien nodig.

Regering aan zet

In het verleden schoot het ABVV al vaker een loonakkoord af. De regeringen die toen aan de macht waren, voerden dat vervolgens toch grotendeels uit. Ook de regering-Michel deed dat in 2015. Deze keer is dat moeilijker, want de regering-Michel is in lopende zaken en heeft geen volheid van bevoegdheid.

Bovendien is de regeringspartij Open VLD gekant tegen een deel van het loonakkoord. De partij heeft het, net als de voormalige coalitiepartner N-VA, moeilijk met de versoepelingen aan het brugpensioen. Als het van de sociale partners afhangt, kunnen werknemers dit jaar toch nog op 58 in plaats van 59 jaar in het stelsel van werkloosheid met een bedrijfstoeslag, zoals het brugpensioen officieel heet, stappen. Daardoor dreigt het akkoord, als het ter stemming in het parlement zou worden voorgelegd, niet goedgekeurd te raken.

Creatieve oplossing

Premier Charles Michel (MR) en minister van Werk Kris Peeters (CD&V) werkten een creatieve oplossing uit waarmee ze kunnen vermijden dat het parlement zich moet uitspreken over het loonakkoord. Uit een juridische analyse blijkt dat de minister van Werk de loonnorm kan afkondigen via een Koninklijk Besluit (KB).

Voor de welvaartsenveloppe, hogere minimumlonen en de versoepelingen aan het brugpensioen en de landingsbanen kan Peeters niet zomaar een KB uitvaardigen. Daarvoor moeten de sociale partners eerst collectieve arbeidsovereenkomsten (cao's) afsluiten in de Nationale Arbeidsraad (NAR). De vraag was dan ook of het ABVV, dat vooral moeite had met de beperkte loonsverhogingen en minder met de cao's, bereid was om dat te doen.

Gedeeltelijk groen licht

Na intern overleg blijkt het ABVV het licht nu gedeeltelijk op groen te willen zetten. De cao's voor de welvaartsenveloppe en het versoepelen van het brugpensioen en de landingsbanen voor 55-plussers wil de vakbond ondertekenen. De bond weigert echter in te stemmen met het verhogen van de minimumlonen.

In het loonakkoord was afgesproken dat de minimumlonen met 1,1 procent zouden worden verhoogd, wat een verhoging van zo'n 10 cent is. Het ABVV eiste een minimumloon van 14 euro per uur, terwijl dat nu minder dan 10 euro is.

Zo kaatst het ABVV de bal terug naar de andere sociale partners. Zijn zij bereid een deel van het loonakkoord te laten vallen om het geheel te redden? Voor de werkgeversorganisaties is dat wellicht geen probleem, want voor hen betekent een hoger minimumloon extra kosten.

Voor de andere vakbonden is het een pak vervelender, want zij worden in het defensief gedrukt. Bovendien hebben ze weinig mogelijkheden om het ABVV onder druk te zetten, want zij willen graag dat alle cao's worden goedgekeurd.