N-VA wil af van nationale loonakkoorden

‘Welk nut heeft het nog op Belgisch niveau vakbonden en werkgevers samen te brengen als ze toch geen akkoorden willen maken’, vroeg Jan Jambon (N-VA) zich zaterdag in de Antwerpse Zuiderkroon af op de eerste van vier V-dagen van de N-VA 'Welvaart door confederalisme'. ‘Welk nut heeft het om dezelfde rigide afspraken te maken in Vlaanderen, waar de arbeidsmarkt kreunt onder de schaarste, en in Wallonië, waar de werkloosheid nog torenhoog is?’

Nu het loonoverleg is vastgelopen en de vakbonden een nationale betoging hebben aangekondigd, gooit de N-VA de decentralisatie van de loonvorming opnieuw op tafel.

Jambon brak een lans voor een gedecentraliseerd loonoverleg op het niveau van de sectoren en bedrijven. ‘In ons model moet de Groep van Tien niet meer vergaderen. Er is dan ook niets meer dat kan blokkeren. Geef de sociale partners in de bedrijven en de sectoren de autonomie om zelf te beslissen over een bevriezing of opslag van de lonen’, zei Jambon.

Volgens hem hebben werknemers en werkgevers gelijklopende belangen in een bedrijf. ‘Als het wat minder goed gaat, kunnen de werknemers hun eisen matigen. Als het goed gaat en het bedrijf mooie winstresultaten kan voorleggen, is het niet het moment om over een loonstop of bevriezing van de lonen te spreken, maar kan iedereen de vruchten plukken’, klonk het.

All-inakkoorden

Jambon stelt voor om met all-inakkoorden te werken, waarbij in een sector of bedrijf afspraken worden gemaakt over alle loon- en arbeidsvoorwaarden. All-inakkoorden omvatten zowel de compensatie voor de inflatie als de reële marge voor loonsverhogingen. Hoe hoger de inflatie, hoe kleiner de marge voor reële loonsverhogingen wordt, en andersom.

‘Het sociaal overleg vertrekt niet langer van een centraal afgesproken loonmarge of van een automatische indexering, maar vanop de werkvloer. Alleen zo kan Wallonië echt aan een inhaalbeweging beginnen’, vindt Jambon.

De N-VA denkt dus niet aan Vlaamse of Waalse loonakkoorden, maar ziet in gedecentraliseerde loononderhandelingen wel een mogelijkheid om af te geraken van de rigide Belgische loonakkoorden, die geen rekening houden met de verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië.

Confederale paradigmashift

Het illustreert de ‘confederale paradigmashift’ die de N-VA voor ogen heeft. ‘Geen geneuzel in de marge, maar ambitie. En verder gaan op het pad van moedige hervormingen. Dat zijn dikwijls hervormingen waar de traditionele partijen voor terugdeinzen, maar ze zijn nodig om uit de Belgische middelmaat te raken’, verduidelijkt Jambon.