N-VA zet nieuwe aanval in op almacht spoorbonden

Het spoor houdt eind dit jaar als eerste overheidsbedrijf sociale verkiezingen. Het betekent het einde van de unieke situatie waarbij de christelijke en socialistische vakbond ruim 1.500 vakbondszitjes onder elkaar verdeelden op basis van ledentellingen uit het verleden.

Twee derde meerderheid

Die verkiezingen zijn voor de N-VA het sein om het sociaal overleg bij het spoor ook op andere vlakken verder in lijn te brengen met de privésector. N-VA-Kamerleden Inez De Coninck en Wouter Raskin dienen daarom een wetsvoorstel in om nog een andere uitzonderingssituatie bij het spoor aan te pakken.

Zij stellen de afschaffing voor van de tweederde meerderheid die nu vereist is om akkoorden te sluiten over cruciale delen van het sociaal overleg.  Een gewone meerderheid zou voortaan volstaan.

De tweederde meerderheid is nu wettelijk verankerd voor een groot aantal onderdelen van het sociaal overleg. Het gaat om aanpassingen aan het personeelsstatuut, de arbeids- en personeelsregels rond rust- en diensttijden en de regels rond terbeschikstelling van personeel.

Vetorecht

Die tweederde meerderheid gaf de twee grote vakbonden ABVV en ACV binnen het nationale paritair comité, het vehikel waar alle cruciale beslissingen tussen bonden en directie worden genomen, de facto vetorecht over sociale akkoorden.

'Omdat elke vakbond belangrijke hervormingen kan blokkeren, zelfs als er een meerderheid is, verloopt de sociale dialoog bij het spoor bijzonder stroef. Het blokkeringsrecht leidt al te vaak tot sociale conflicten en sociaal opbod tussen vakbonden', stelt Inez De Coninck. 'Laat het ons organiseren zoals in de privésector. Het is de enige weg naar een modern hr-beleid bij het spoor.' 

De Kamerleden pleiten er overigens voor het personeelsbeleid veel meer over te laten aan de twee spoorbedrijven, NMBS en spoorbeheerder Infrabel. De personeelskoepel boven beide bedrijven, HR Rail, is N-VA liever kwijt dan rijk. 'Dat bedrijf is overbodig omdat het geen zicht heeft op de operationele realiteit bij het spoor en bovendien gedomineerd wordt door de vakbonden die hun privileges in stand willen houden ten nadele van reiziger en eigenaar, de overheid.'

Op regeringstafel

Het vetorecht van de spoorbonden is niet alleen de N-VA een doorn in het oog. Open VLD diende twee jaar geleden een gelijkaardig wetsvoorstel in. De invoering van de gewone meerderheid bij sociale hervormingen lag ook een tijd op de regeringstafel.

Terwijl N-VA en Open VLD het gas indrukten, ging vooral CD&V tegenwringen. Ook premier Michel liet verstaan de zaken niet meteen op de spits te willen drijven. Het ziet er daarom niet naar uit dat er een snel einde komt aan het vetorecht.

De invoering van een tweederde-quorum werd ingevoerd door de vorige regering-Di Rupo, door toenmalig minister van Overheidsbedrijven Jean-Pascal Labille (PS).