Al duizenden werkgevers betrapt op corona-inbreuken

Sinds het losbarsten van de coronacrisis heeft de algemene directie toezicht op het welzijn op het werk een inspectiestrategie uitgestippeld om te controleren of werkgevers voldoende maatregelen nemen om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Is er voldoende social distancing? Worden mondmaskers gebruikt waar dat nodig is? Maar wat hebben die controles op de werkvloer al opgeleverd? Kamerlid Nadia Moscufo (PVDA) vroeg de cijfers op bij de regering. De woordvoerster van de federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Sandy Deseure, bevestigt de resultaten.

De dienst heeft van 18 maart tot 28 augustus 4.700 controles ter plaatse gedaan bij werkgevers. Dat waren er meer dan duizend in de eerste periode in maart en april, ruim 2.700 in de tweede periode in mei en juni en nog ruim 900 tijdens de zomervakantie.

Er zijn ook 1.630 controles op afstand uitgevoerd, waarbij telefonisch een checklist wordt overlopen. Maar het gros van die controles op afstand (1.501) gebeurde in maart en april, toen er een lockdown was.

Van 18 maart tot eind augustus zijn inbreuken vastgesteld op liefst 3.223 werkplaatsen die werden gecontroleerd. Wel zijn er opvallende regionale verschillen. In het Brussels Gewest zijn slechts 198 werkgevers betrapt, maar er gebeurden maar 66 controles op afstand en 266 controles ter plaatse. Terwijl in de provincie Antwerpen liefst 671 werkgevers zijn betrapt, nadat er 112 controles op afstand en 763 ter plaatse waren gebeurd. In Oost-Vlaanderen waren er zelfs 328 controles op afstand 1.198 ter plaatse, met 1.064 werkplaatsen die niet in orde bleken te zijn. Terwijl er in de provincie Luik tot eind augustus slechts 125 controles op afstand en 208 ter plaatse gebeurden. Daar zijn dan ook maar 122 werkgevers betrapt.

Aan de werkgevers die in de fout gingen, zijn vooral ‘waarschuwingen’ uitgedeeld. Zowel meteen na het losbarsten van de coronacrisis als tijdens de zomervakantie kwamen de meesten weg met een waarschuwing. In totaal gaat het om 3.039 werkgevers. Slechts in 168 gevallen kregen werkgevers een termijn opgelegd om de regels na te leven. Maar in 15 gevallen is een ‘pro-justitia’ opgesteld om de zaak te melden aan het gerecht. Wel zijn 84 bedrijven op bevel gesloten.

‘Waarschuwingen opleggen volstaat niet’, vindt PVDA-parlementslid Moscufo. ‘Dat staat in schril contrast met de zware boetes die mensen elders krijgen als ze de coronaregels niet volgen. Terwijl de werkplaats een belangrijk ‘kruispunt’ is waar mensen urenlang per dag samenzitten en besmet kunnen geraken. Dat nog altijd zoveel werkgevers betrapt worden, is ook niet meer te begrijpen. Dit is niet meer het begin van de crisis. Er is nood aan meer inspecties.’

‘De diensten hebben inderdaad vooral ingezet op waarschuwingen en het laten regulariseren van de situatie’, zegt Danny Meirsschaut, voorzitter van de raad van arbeidsauditeurs in ons land. ‘Er zijn maar weinig zaken doorgespeeld aan het openbaar ministerie. Toen er in augustus een corona-uitbraak was bij het vleesverwerkend bedrijf Westvlees in Staden, stelden we vast dat bij dat bedrijf al controles hadden plaatsgevonden en alleen opmerkingen waren geformuleerd.’

Het gerecht krijgt wel nog andere gevallen doorgespeeld via de politie. ‘Bijvoorbeeld werknemers die samengepakt zitten in een bestelwagen zonder mondmasker of kleinere handelszaken waar de mensen te dicht bij elkaar moeten werken. Die werkgevers krijgen een minnelijke schikking opgelegd van 1.500 euro. Dat is een uniform bedrag, dat misschien voor grotere bedrijven niet echt afschrikwekkend is. Maar het valt wel op dat vooral kleinere werkgevers in de fout gaan. En we moeten ook concluderen dat het niet de spuigaten uitloopt. We worden niet overspoeld met dossiers.’