Vandenbroucke stelt 'coronadiensten' vrij van besparing

De ministerraad keurde vrijdag de zogenoemde begrotingsnotificaties goed die de basis vormen voor de begroting van 2021. In de documenten worden onder andere de verhoging van de minimumpensioenen met 11 procent vastgelegd, de hogere groeinorm voor het budget van de gezondheidszorg en de extra miljoenen - meestal investeringen - voor justitie, politie, asiel en migratie, brandweer, NMBS, Infrabel, klimaat, defensie, enzovoort. Maar wat stilaan traditie is geworden in België, is dat ook deze bestuursperiode begint met het botte instrument van een snelle besparing op de werkings- en personeelsbudgetten van alle overheidsdepartementen. 150 miljoen moet deze ‘efficiëntie-oefening’ in 2021 opbrengen.

Onderscheid

Maar in tegenstelling tot wat onder de regering-Michel gebeurde, gaat staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open VLD) er prat op dat er deze keer niet naar de kaasschaaf wordt gegrepen. ‘We maken een onderscheid tussen de departementen die de strijd voeren tegen het coronavirus en de andere. Zo zullen alle veiligheids- en gezondheidsdepartementen een beperkte oefening van 0,89 procent van hun werkings- en personeelsbudget moeten doen. De andere departementen leveren volgend jaar een inspanning van 2 procent’, zegt De Bleeker.

Volgens de begrotingsdocumenten zijn de diensten die 0,89 procent moeten besparen de FOD Volksgezondheid, RIZIV, justitie, politie, brandweer, asiel en migratie, defensie en Infrabel, maar ook bijvoorbeeld de coronastrijders van Sciensano en het Federaal Geneesmiddelenagentschap (FAGG). Is het geen bizar signaal dat de diensten die in de frontlinie staan nu moeten besparen, zelfs al is het aanzienlijk minder dan de andere departementen?

Bij de liberalen klinkt het sussend dat de efficiëntie-oefening niet los gezien kan worden van de extra miljoenen die de betrokken diensten krijgen via budgetverhogingen en investeringen. ‘Uiteindelijk zullen al die diensten erop vooruitgaan, dankzij extra middelen of strategische investeringen. Maar dat departementen extra geld krijgen, betekent niet dat ze hun werking niet efficiënter kunnen organiseren', valt te horen.

Maar vanop het kabinet van minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) komt een heel andere reactie. 'De minister zal niet besparen op diensten en mensen die het voorbije jaar het allerbeste van zichzelf gegeven hebben in het algemeen belang. In de plaats hiervan zullen er voor 2021 elders middelen gevonden worden, is overeengekomen binnen de regering. Voor de jaren erna gaan we op zoek naar een structurele oplossing.'

Een eerste dissonantie binnen de regering-De Croo? 'Neen', klinkt het op het kabinet van staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker. 'Er is inderdaad afgesproken dat de voogdijministers andere voorstellen kunnen doen dan een lineaire besparing om aan de opbrengst van 150 miljoen euro te komen. Minister Vandenbroucke maakt daar dus gebruik van', klinkt het.

Waar de centen dan wel vandaan moeten komen, weet de woordvoerder van Vandenbroucke nog niet. Op het kabinet-De Bleeker wordt vooral veel verwacht van de invoering van ‘spending reviews’. Dat is een systeem van permanent uitgavenmanagement dat uit het Verenigd Koninkrijk en Nederland komt en recent ook de aandacht van Vlaams minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA) trok.

Weer Defensie

Een departement dat tot slot alweer niet ontsnapt aan de schaar, is dus Defensie. Een inspanning van 0,89 procent op een budget van circa 3,7 miljard euro is aanzienlijk minder dan de besparingen van de regering-Michel, maar staat wel haaks op de vraag van de vorige legerleiding om 2,4 miljard euro bij te krijgen. Toch zou de oefening volgens defensiebronnen best doenbaar zijn, omdat het leger de komende jaren een pensioengolf kent.