Belgische kernuitstap moeilijker dan gedacht

België kan sneller dan gedacht in de problemen komen met zijn stroomproductie. Al in 2023 duiken mogelijk problemen op als de eerste twee Belgische kerncentrales Doel 3 en Tihange 2 sluiten. Dat blijkt uit een langverwachte studie van de stroomnetbeheerder Elia.

We zullen de komende jaren minder stroom kunnen invoeren, omdat ook in de buurlanden elektriciteitscentrales sluiten. Op piekmomenten kunnen we dan niet rekenen op overschotten uit Duitsland en Frankrijk. België moet dus meer eigen stroom produceren om te vermijden dat tijdens een strenge winter het licht uitgaat.

Het is maar de vraag of dat lukt. Het rapport dat vandaag publiek gemaakt wordt, becijfert de nood aan extra productiecapaciteit de komende tien jaar. De wet op de kernuitstap stelt dat eind 2025 de laatste van zeven Belgische kerncentrales sluit. Tegen dan is volgens Elia’s schattingen 3.900 megawatt (MW) extra productiecapaciteit nodig, zeggen bronnen met kennis van het dossier aan De Tijd. Dat cijfer ligt 300 MW hoger dan drie jaar geleden, toen Elia een gelijkaardige oefening maakte.

Getalm

Om het gat op te vullen wordt vooral gekeken naar de bouw van nieuwe gascentrales. De regering-Michel zette een steunmechanisme in de steigers om nieuwe investeringen aan te trekken en een duwtje in de rug te geven aan wie vanaf 2025 nieuwe capaciteit aanbiedt op de Belgische stroommarkt. De steun dient vooral voor nieuwe gascentrales, maar ook andere opties zijn mogelijk. Denk aan vraagsturing, waarbij grote industriële verbruikers betaald worden om bij schaarste hun productie even stil te leggen.

Sommigen betwijfelen of het steunmechanisme volstaat om de volledige kernuitstap op te vangen. De nieuwe Elia-studie bewijst volgens hen dat het door het jarenlange getalm onvermijdelijk is geworden minstens een of twee kerncentrales langer open te houden. ‘We zijn drie jaar verder, er is niets gebeurd en de situatie is alleen maar nijpender geworden’, vat een betrokkene de situatie samen.

Anderen gaan ervan uit dat het gat alsnog gedicht kan worden. De federale energieregulator CREG kwam begin deze week met een bemoedigende studie. Hij berekende dat er zelfs afgelopen winter, toen onverwacht zes van de zeven kerncentrales stillagen, nooit echt een risico was op schaarste of black-outs. Op de precairste momenten bleef nog 3.700 MW buffer in de markt over, bijna het equivalent van vier kerncentrales.