Hoe Magnette de opdracht van Geens torpedeerde

'J'en ai marre.' Met die woorden maakte PS-voorzitter Paul Magnette vrijdag in interviews duidelijk dat hij er genoeg van heeft. 'Honderden uren is er gepraat. Het leidt tot niets. De logica dat wij als eerste Franstalige partij overeenstemming moeten kunnen vinden met de N-VA slaat nergens op', klonk het gefrustreerd.

'Dit lijkt stilaan op een kruisweg en ik begin in de buurt van de twaalfde of zelfs de dertiende statie te komen.' Magnette gebruikte die bijbelse beeldspraak om paars-geel de ultieme doodsteek te geven. Het geduld van de PS-voorman is op, omdat hij telkens weer naar een 'gedwongen huwelijk' met de N-VA wordt geduwd.

Dat koninklijk opdrachthouder Koen Geens hem ook verder in die fuik dreef, zonder andere opties te bekijken, dreef Magnette naar de noodrem grijpen. Geens had nog maar pas een budgettair plaatje op tafel gelegd, met voor zo'n 6 miljard euro aan nieuw beleid: 1,5 miljard voor het optrekken van de minimumpensioenen naar 1.500 euro, 2,5 miljard voor het verhogen van de uitkeringen boven de armoedegrens, 1 miljard voor groene investeringen (inclusief investeringen in de NMBS), 1 miljard voor justitie en nog een rist kleinere uitgaven.

Vlucht vooruit

Magnette deed de voorstellen af als 'te weinig', maar Geens was het de PS-voorzitter almaar moeilijker aan het maken om al dat lekkers te laten staan en uit de onderhandelingen met de N-VA te stappen. En dus koos Magnette voor de vlucht vooruit, omdat hij een regering met de N-VA niet wil of niet kan verkopen aan zijn achterban. Zo zien CD&V en de N-VA het.

Door de deur dicht te slaan voor de N-VA lijkt er stilaan geen andere optie meer dan verkiezingen. Magnette gelooft zelf al langer niet meer in een Vivaldi-coalitie met socialisten, liberalen, groenen en christendemocraten. Na zijn demarche, die eigenlijk neerkwam op het torpederen van Geens' opdracht, is CD&V minder dan ooit van plan om voor een Vivaldi-coalitie te kiezen.

Magnette zei ook met zoveel woorden dat hij liever verkiezingen heeft dan een regering met de N-VA. 'We willen geen verkiezingen uitlokken. Maar we zijn er niet bang voor. De bevolking is soeverein. Verkiezingen zijn een superieure daad van democratie. Er is niets mooiers dan de bevolking te vragen zich uit te spreken', luidde het bijna lyrisch in De Standaard.

Hoop wordt wanhoop

Het sprankeltje hoop dat hier en daar nog zou bestaan, is zo verworden tot wanhoop. Op alle partijhoofdkwartieren wordt stilaan de knop omgedraaid naar verkiezingen. N-VA-voorzitter Bart De Wever liet op Twitter weten 'akte te nemen van het dictaat van de PS'. 'De derde partij van het land meent iedereen de wet te kunnen spellen en de onderhandelingen in de media te kunnen voeren. De PS wil zelfs verkiezingen uitlokken, enkel en alleen in de hoop de N-VA te verzwakken en zichzelf te versterken.'

Bij CD&V was de ontgoocheling groot. 'Dit is onbesuisd en echt gevaarlijk', merkte een CD&V-topper op. 'Als het inderdaad uitdraait op verkiezingen, dan hebben we een regimecrisis. Magnette speelt met vuur', klonk het onheilspellend. CD&V-voorzitter Joachim Coens tweette dat 'er verkiezingen geweest zijn en dat de mensen terecht oplossingen verwachten van de politiek'. 'In het belang van het land worden het best de kaarten gerespecteerd zoals de kiezer ze heeft gelegd.' Lees: dat er aan Vlaamse zijde een meerderheid moet zijn.

Noodbegroting

Ondertussen rijst de vraag hoe het nu verder moet, want niemand ziet het nog na het ontslag van Geens. De koning begint maandag met consultaties om te zien hoe het land uit deze crisis kan geraken. Een soort 'default-positie' waarop kan worden teruggevallen, is dat de regering-Wilmès in lopende zaken verder zou kabbelen om het horrorscenario van nieuwe verkiezingen te vermijden. 

Geens zette dat scenario al in gang. Hij vroeg premier Sophie Wilmès na te gaan of werk kan worden gemaakt van een noodbegroting, wat ook de oproep was van de gouverneur van de Nationale Bank, Pierre Wunsch. De slaagkansen voor zo'n noodscenario liggen echter al bijna even moeilijk als voor de vorming van een volwaardige regering. De Franstalige liberalen van de Mouvement Réformateur (MR) willen het idee wel een echte kans geven, want ook volgens MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez zijn verkiezingen geen goed idee.

In een tweet kantte Bouchez zich tegen een nieuwe kiesronde. 'Het land heeft stabiliteit nodig. Waarom je hoofd op een poster zetten als je niet in staat bent om je verantwoordelijkheid te nemen en akkoorden te sluiten', zo richtte de MR-voorzitter al meteen zijn pijlen op Magnette.