Nieuwe politieke transparantie schiet alle kanten uit

Na de heisa over politici die in intercommunales vergoed worden voor postjes die vaak weinig om het lijf hebben, is de Wetstraat een versnelling hoger geschakeld.

Open VLD, de sp.a en Groen hebben de vergoedingen van hun mandatarissen bekendgemaakt en in de Kamer werd een werkgroep over politieke vernieuwing opgericht. Maar de partijvoorzitters slagen er niet in de koppen bijeen te steken. De voorstellen vliegen in het rond.

Sp.a: loonplafond van 6.600 euro netto

De Vlaamse socialisten gaan het verst in hun voorstellen voor meer transparantie. Sp.a-voorzitter John Crombez vindt dat nodig, want zijn partij ziet nog altijd af van het ontslag van Tom Balthazar, tot voor kort de kandidaat-burgemeester in Gent. Toen uitlekte dat Balthazar zo’n 20.000 euro per jaar verdient bij Publipart, dat niet meer is dan een beleggingsclub, zag hij zich genoodzaakt een stap opzij te zetten.

Crombez stelt nu voor een loonplafond in te voeren. Sp.a-mandatarissen mogen niet meer dan 6.600 euro netto per maand verdienen. Na de volgende verkiezingen gaat daar nog eens 400 euro van af.

Voorts mogen burgemeesters en schepenen die in intercommunales zetelen daar niet langer voor worden betaald, omdat dat deel uitmaakt van hun job. Mandatarissen mogen ook niet meer dan drie mandaten uitoefenen.

Wie niet met de nieuwe regels akkoord gaat, hoort niet meer thuis bij de sp.a, oordeelt Crombez.

CD&V: weg met de managementvennootschappen

De Vlaamse christendemocraten vinden het niet kunnen dat politici zoals Steven Vandeput (N-VA) en Peter Vanvelthoven (sp.a) hun vergoedingen bij intercommunales opstreken via een managementvennootschap. CD&V wil dat verbieden. Betalingen moeten voortaan gebeuren aan natuurlijke personen en niet aan managementvennootschappen.

Voorts wil CD&V de verplichte mandatenaangifte uitbreiden naar alle mandaten met een publiek karakter. CD&V-Kamerlid Vincent Van Peteghem gaf eerder het voorbeeld van Marc Descheemaecker. De bestuurder bij de NMBS en voorzitter van De Lijn valt niet onder de mandatenaangifte, maar heeft wel een grote impact op het mobiliteitsdebat in ons land.

CD&V-vicepremier Kris Peeters stelde dan weer voor dat elk bedrijf waarin de overheid een meerderheidsaandeel heeft, moet vrijgeven hoeveel zijn bestuurders verdienen. Nu is dat niet verplicht, waardoor vaak de totale som van de bestuurders wordt bekendgemaakt, maar niet de individuele vergoedingen.

N-VA: schrappen van intercommunales

De Vlaams-nationalisten hebben erg te lijden onder de heisa die ontstaan is over de vergoedingen van intercommunales. Siegfried Bracke, hun gedoodverfde lijsttrekker voor de gemeenteraadsverkiezingen in Gent, kwam onder vuur te liggen en koos ervoor de eer aan zichzelf te houden. Elke Sleurs verving hem als lijsttrekker en nam ontslag als staatssecretaris.

Ook Antwerps schepen Koen Kennis kwam onder vuur te liggen. Een eerste keer omwille van zijn hoge loon (ruim 7.000 euro netto per maand). Een tweede keer omdat hij niet wist dat s.pa-gemeenteraadslid Leen Verbist per vergissing 30.000 euro van Telenet gekregen had die hem toekwam.

Diezelfde Kennis, de mandatenkampioen van de N-VA, lanceerde intussen het idee om alle energie-intercommunales samen te voegen. Daardoor zouden van de huidige 600 tot 800 mandaten er 300 kunnen verdwijnen. Hijzelf zou van elf mandaten in de sector terugvallen op vier.

Open VLD: privatiseren en minder politici

De Vlaamse liberalen willen in eerste instantie dat instellingen zoals Publipart opgedoekt worden. Nadat Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten opgeroepen had beleggingsclubs waarin politici zetelen af te schaffen gebeurde dat ook. Publipart gaat zijn beleggingen verkopen en wordt opgedoekt.

Daarnaast wil Open VLD een debat lanceren over de privatisering van intercommunales. Rutten gaf het voorbeeld van de distributienetbeheerder Eandis. ‘Mensen die in Eandis zetelen, hebben drie petjes op: van vennootschapsbestuurder, van bestuurder van hun stad of gemeente en van hun partij. Ga met Eandis naar de beurs en stop ermee om daar een semi-financieringsorgaan van de gemeenten van te maken’, klonk het.

Open VLD wil de discussie over de mandaten ook opentrekken naar het aantal politici. De partij stelde bij monde van Kamerlid Vincent Van Quickenborne voor om het aantal Kamerleden te verminderen van 150 naar 100. Ze suggereert ook om de Senaat en de provincies af te schaffen. De N-VA steunt Open VLD. Meer zelfs, de partij zei dat Open VLD haar idee naar buiten bracht.