‘Nieuwe regering is grondwettelijk in orde, maar heel instabiel'

Moet de nieuwe regering het vertrouwen krijgen van het parlement? Die vraag is cruciaal als de minderheidsregering-Michel van start wil kunnen gaan. Met 52 van de 150 Kamerzetels is de minderheid wel heel uitgesproken.

Volgens Stefan Sottiaux, professor constitutioneel recht aan de KU Leuven, is geen vertrouwensstemming in het parlement nodig. ‘Voor de grondwetswijziging van 1993 moest een minderheidskabinet dat geen vertrouwen kreeg van het parlement ontslag nemen. Dat is niet langer het geval.’

Michel kan wel het vertrouwen van het parlement vragen om politiek sterker te staan, maar is dat niet verplicht, zegt Sottiaux. ‘De vraag is trouwens of hij dat zou krijgen. Want dat betekent dat ofwel de N-VA ofwel de linkse oppositie haar principiële steun geeft aan de coalitie.’

Comfortabel is de situatie niet voor de regering, zegt de grondwetspecialist. ‘Nu moet ze voor alle belangrijke wetgevende dossiers, zoals de begroting en de arbeidsdeal, op zoek naar een meerderheid. Zeker de begroting wordt een cruciale politieke horde.’

‘Het parlement kan de regering alleen tot ontslag dwingen via een constructieve motie van wantrouwen. Het moet dan zelf een alternatieve meerderheid en een nieuwe eerste minister voorstellen.’

Uniek

Volgens Sottiaux is dit een uniek moment in de Belgische politieke geschiedenis. ‘De laatste minderheidsregering is die van 1974 onder Leo Tindemans, die maar enkele maanden overleefd heeft. Ook de minderheidsregering van Gaston Eyskens in 1958 hield het niet lang vol.’

Bovendien is het de eerste keer dat de grootste partij uit de regering stapt. De minderheid van de regering was nooit eerder zo klein: ze heeft nauwelijks een derde van de zetels in het parlement.

‘De huidige situatie is grondwettelijk in orde, maar heel instabiel’, concludeert Sottiaux.