Jinnih Beels: ‘Het is een hels parcours geweest'

Met een fikse tred komt Jinnih Beels afgestapt op het terrasje in Berchem. Ze houdt van wandelen. ‘Ik ga altijd te voet van de ene afspraak naar de andere. Enkel zo voel je wat echt in de stad leeft.’ Die houding hielp haar in haar carrière als chef diversiteit bij de Antwerpse politie en laat haar toe om babbeltjes te slaan met potentiële kiezers.

Dat Beels graag tussen het volk staat, heeft met haar Indiase roots te maken. ‘Mijn grootvader kwam uit een rijke Pakistaanse familie, maar verloor zijn fortuin door een gokverslaving. Daardoor zijn mijn grootmoeder en moeder aan lager wal geraakt en ben ik opgegroeid in een volkse wijk in Calcutta, waar iedereen bij elkaar binnenliep.’ Ook haar gevoel voor rechtvaardigheid stamt uit die tijd. Beels’ moeder werd na haar huwelijk met een Belgische man vergiftigd door de jaloerse gemeenschap. Hoewel iedereen wist wie de moordenaars waren, deed de politie niets. ‘Daarom wou ik zelf bij de politie, om wel in dienst van de zwakkeren te staan. Dat gevoel voor rechtvaardigheid heeft me ook overtuigd me politiek te engageren.’

Het was opnieuw een zware week voor u. Net toen u met positief nieuws kon uitpakken, met de kandidaatstelling van ATV-presentator Karl Apers, raakte bekend dat het gerecht een huiszoeking uitvoerde bij Tom Meeuws, in het dossier van financiële malversaties bij De Lijn.

Beels: ‘Ik vind dat het goede nieuws over de nieuwe kandidaat voldoende aan bod gekomen is. Het had veel erger gekund.’

Jullie moeten intussen toch beseffen dat Meeuws de hele campagne een blok aan het been blijft?

Beels: ‘Er is al veel heisa geweest, maar ik heb alle vertrouwen in het onderzoek en in onze lijst, met Tom op de tweede plaats. Dat blijft zo.’

Wellicht had u het zich anders voorgesteld toen u in oktober met veel fierheid werd voorgesteld als de onafhankelijke kandidate voor de kartellijst Samen.  

Beels: ‘Ik ga daar niet flauw over doen: mijn parcours is hels geweest. Ik denk dat niemand zo’n moeilijke politieke entree heeft gemaakt als ik. Maar ik ben niet anders gewend. Mijn traject van 17 jaar bij de politie was ook niet simpel. Als je durft in te gaan tegen grootheden als Bart De Wever en de Antwerpse korpschef Serge Muyters, heb je je strepen verdiend. Ik geef niet op bij de eerste tegenslag.’

'Geen plaats op onze lijst voor Berger'

CD&V krabbelde wel meteen terug toen het begon te stormen rond de kandidatuur van de chassidische jood Aron Berger. Keek u daar met verbazing naar?  

Beels: ‘Eigenlijk niet, omdat ik weet hoe zwaar die negativiteit kan wegen. Ik wens dat niemand toe. Ik stelde me vooral de vraag waar die heisa echt om draait. Zijn we in Antwerpen niet te veel geneigd van een mug een olifant te maken?’

Zegt u dat het onbelangrijk is dat iemand vrouwen geen hand wil geven?  

Beels: ‘Voor mij en de partij zijn de mensenrechten, waaronder de gelijkheid van man en vrouw, cruciaal. Maar laat ons geen drama maken van het begroeten van mensen. Ik kom in veel wijken met verschillende culturen en iedereen gaat op een andere manier met groeten om: omhelzen, op afstand een knikje geven, kussen. Dat zou er niet mogen toe doen, zolang je elkaar maar met respect begroet.’

Dus was er geen probleem? Had Berger op de sp.a-lijst kunnen staan?  

Beels: ‘Als Berger geen vrouwen wil groeten in zijn gemeenschap, is er geen probleem. Maar als hij op een lijst wil staan, wel. Want dan heeft hij een voorbeeldfunctie. Dus nee, bij ons was er geen plaats voor hem. Maar de rekening van de CD&V kan ik hier niet maken.’

Is het probleem niet dat bepaalde culturen de gelijkheid van man en vrouw niet respecteren?

Beels: ‘Ik denk dat dat een probleem van de samenleving in haar geheel is. Er is nog altijd een loonkloof. Dat heeft niets met culturele aspecten te maken. Als ik zie hoe ik als vrouw moest knokken bij de politie om mijn plaats als leidinggevende te verdienen, weet ik hoe diep die ongelijkheid ingebakken zit.’

Volgens De Wever wordt het tijd dat we onze ‘way of life’ beschermen.

Beels: ‘Iedereen heeft rechten en plichten. Als politieagente heb ik geleerd hoe je die boodschap op het terrein verkocht krijgt. Door in debat te gaan kan je mensen doen begrijpen dat hun vrijheid eindigt waar die van de ander begint. Maar daarom wil ik niet dat de joden of de moslims hun culturen, tradities en gebruiken aan de kant zetten. Ik geloof dat we met voldoende cement tussen de culturen voor voldoende verbondenheid kunnen zorgen.’

Volgens De Wever is die verbondenheid zoek geraakt en heerst er feitelijke apartheid in de stad.

Beels: ‘Ik kan hem daar geen ongelijk in geven. De interactie is afgenomen.’

Hoe komt dat?

Beels: ‘Omdat we de jongste jaren te weinig de nadruk leggen op het gemeenschappelijke karakter van onze culturen. We focussen te veel op de verschillen. Hoe loste ik een straatrel met 100 jongeren op, denk je? Door connectie te maken. Dat kan je enkel door zaken te zoeken die je gemeenschappelijk hebt: anders luisteren ze niet. Dat betekent niet dat je je zwak moet opstellen. Je moet zalven en slaan, als het nodig is. En als je schrik hebt, mag je dat nooit tonen.’

Moeten we er ons bij neerleggen dat sommige islamitische mannen hun vrouw dwingen een hoofddoek te dragen?

Beels: ‘Wij zijn tegen een verbod op hoofddoeken, niet de kledij, maar het gedrag is belangrijk. Als sommige vrouwen gedwongen worden door hun echtgenoot, moet je dat gedrag individueel aanpakken en niet andere vrouwen straffen zodat zij niet meer kunnen zijn wie ze willen.’

Wat moet er gebeuren om de feitelijke apartheid in Antwerpen weg te werken en het stedelijke weefsel te herstellen?

Beels: ‘Liefst 24 procent van de jongeren heeft geen job, terwijl er vacatures genoeg zijn. Er is een sociaal banenpact nodig, zodat we jongeren en werkgevers bij elkaar kunnen brengen. Ik ben voor een aanklampende aanpak, zoals op sommige scholen, waar schoolverlaters naar werk worden begeleid. Dat is effectief: handje vasthouden, in de auto zetten en naar een bedrijf rijden. We mogen die jongeren niet loslaten, tot ze op het juiste spoor zitten.’

‘Het frustreert me ook enorm dat er zo veel jobs in de haven zijn, maar dat je daar niet geraakt. Ik kreeg ooit het aanbod om bij de havenpolitie te werken, maar heb dat afgewezen. Ik geraakte daar niet.’

Doordat de containertrafiek blijft stijgen, wil het havenbestuur dat dringend werk wordt gemaakt van een uitbreiding. Moet het Saeftingedok er komen?

Beels: ‘Er moeten jobs zijn voor onze mensen, in de eerste plaats voor de jonge Antwerpenaren die werk zoeken. Daarbij moeten we bekijken of een uitbreiding van de haven nodig is. Maar ik wil daar niet op vooruitlopen.’

Lunchen in 't Fornuis

Als u burgemeester wordt, gaat u dan met bedrijven lunchen in ’t Fornuis, in die zoektocht naar jobs?

Beels: Ik heb niets tegen contacten met het bedrijfsleven, maar dat moet op een integere manier gebeuren. Dat is net zo bij de politie. Bij huiszoekingen raadde ik altijd aan een collega mee te nemen. Als er iets misloopt, vermijd je het risico dat het woord tegen woord wordt.’

Als u met een CEO zou dineren, zou u dan echt een hoge ambtenaar meenemen die noteert wat wordt gezegd?

Beels: ‘Ja, waarom niet? Wat is daar mis mee? Integriteit is ontzettend belangrijk.’

Dat is als een boemerang teruggekomen in het gezicht van Meeuws, die goede contacten met de vastgoedlobby had. U leidt ook een consultancybedrijf. Bent u niet bang dat elke activiteit als consultant tot insinuaties van belangenvermenging leidt, zelfs al doet u niets fout?

Beels: ‘Nee. Ik geef advies over veiligheid en diversiteit. Ik doe dat transparant. Daar is niets duisters of abnormaals aan. Kunnen we stoppen met al die insinuaties en verdachtmakingen en het over de inhoud hebben?’

Maakt u het uzelf niet moeilijk door de sp.a-lijst te trekken, maar een partijkaart te weigeren? Mensen praten daarover en niet over de inhoud.

Beels: ‘Ik zal de socialisten niet liever zien door een partijkaart te kopen. Het grootste compliment voor de socialisten is dat verruimers zoals ik toch voor hen kiezen, ook al heeft de partij het moeilijk gehad en moet ze uit het dal klimmen. Dat ik geen partijkaart heb, is ook belangrijk voor mensen die niet socialistisch zijn of zelf politiek niet meer geïnteresseerd zijn, maar die mij kennen en in mij geloven.’

Om de kiezer die het heeft gehad met de politiek toch nog binnen te halen?

Beels: ‘Zeker. Zo zijn er nogal wat. Mensen vragen me expliciet geen lidkaart te kopen. Ook dat leer ik door alles te voet te doen.’

Vindt u Bart De Wever een goede burgemeester?

Beels: ‘Alles kan beter. Ik wil een stad voor iedereen, waar iedereen vooruitgaat. Maar ik voer geen campagne tegen De Wever.’

Is het denkbaar dat u met De Wever over een coalitie zou praten?

Beels: ‘Ik wil praten met iedereen, met uitzondering van niet-democratische partijen. Maar ik wil daarin nuchter zijn. De N-VA ligt moeilijk, omdat onze programma’s lijnrecht tegenover elkaar staan. Het wordt heel moeilijk dat samen te brengen.’

Sluit u een samenwerking met de PVDA uit?

Beels: ‘We moeten na de verkiezingen zien met wie we ons programma het best kunnen uitvoeren. Dat kan met de PVDA, Groen, Open VLD en CD&V en in het moeilijkste geval met de N-VA.’

Voelt u zich al wat een politica?

Beels: ‘Eigenlijk niet. Ik heb het altijd moeilijk gehad met dingen te beloven die ik niet kan waarmaken. Ook bij de politie was dat zo. Ik wilde er alles aan doen, maar ik beloofde nooit dat ik het zou oplossen’.

Wat als Bart De Wever straks, in een rechtstreeks debat met u, zijn duivels ontbindt?

Beels: ‘Laat maar komen. Ik heb geen schrik.’