‘Voorbarig om iedereen slimme watermeter te geven’

Hogere watertarieven aanrekenen voor wie tijdens een droge zomer zijn zwembad vult. Het is een van de pistes die voorligt nu de Vlaamse regering werk maakt van de slimme watermeter. Net zoals voor elektriciteit en gas de omslag gemaakt wordt van analoge naar digitale tellers, is ook voor water de ommekeer ingezet. Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) stelde onlangs een ontwerpdecreet op waarin ze zich engageert elke woning tegen 2030 uit te rusten met zo’n digitale watermeter.

Maar vakbonden, werkgevers en milieuorganisaties zijn kritisch over de plannen. Via de Vlaamse overlegorganen SERV en Minaraad hebben ze voor de minister een advies opgesteld waarin ze argumenteren dat de voordelen van de digitale watermeter onvoldoende zijn aangetoond. ‘De impact op de waterfactuur is heel onduidelijk’, schrijven ze.

Enkele watermaatschappijen in Vlaanderen zijn al bezig met de uitrol van digitale watermeters. Daardoor hoeven mensen hun waterstanden niet langer jaarlijks door te sturen en hoeft ook geen controleur meer langs te komen. Het toestel geeft het waterverbruik door. Bovendien kunnen slimme watermeters veel sneller lekken detecteren bij mensen thuis of in het publieke deel van het net. En watermaatschappijen kunnen beter inschatten wanneer op welke plaatsen water verbruikt zal worden.

Droogtetoeslag

Met slimme watermeters zijn op termijn meer variabele tarieven mogelijk om mensen aan te moedigen zuinig met water om te springen. Er kan bijvoorbeeld een extra droogtetoeslag aangerekend worden om mensen te ontraden tijdens droge zomers hun zwembad te vullen of kwistig om te springen met leidingwater.

De SERV en de Minaraad vinden dat de voordelen van de digitale watermeter onvoldoende zijn aangetoond om ze binnen tien jaar overal te installeren. ‘Elk inzicht over de kostprijs van de uitrol van digitale watermeters ontbreekt’, luidt een gezamenlijk advies aan Demir. ‘Er is evenmin is zicht op de baten voor de drinkwaterbedrijven bij een uitrol van digitale meters.’

De sociale partners vrezen dat een verplichte uitrol van de digitale meters tegen 2030 de waterfactuur de hoogte in duwt. Ze vragen dat er streng op wordt toegezien dat de factuur niet stijgt, tenzij daar pertinente maatschappelijke baten tegenover staan.

Voorts vinden de sociale partners dat onvoldoende is aangetoond dat variabele tarieven mensen aanzetten tot waterbesparing. Ook de lekbesparingen en operationele voordelen voor de drinkwatermaatschappijen zijn onzeker. Een digitale elektriciteitsmeter heeft nog het voordeel dat de meters behalve de afname ook precies kunnen registreren hoeveel zonne-energie een particulier op het net zet. Bij water is alles eenrichtingsverkeer en is het voordeel dus beperkter.

De minister heeft begrip voor de bekommernissen. 'De waterfactuur is de voorbije jaren telkens gestegen, en het is geenszins mijn bedoeling die trend voort te zetten', zegt Demir. 'We gaan de adviezen dan ook in alle ernst bekijken maar willen er geen twijfel over laten bestaan: de uitrol van de digitale watermeter heeft niet tot doel de facturen van de mensen te verhogen.'