Wat u moet weten over het schatten van geërfd vastgoed

Wie erft, wacht de moeilijke taak om alle geërfde goederen te waarderen. Dat is belangrijk, want die oefening bepaalt hoeveel erfbelasting u verschuldigd bent en u wilt uiteraard niet te veel betalen.

Die waardering mag u zelf doen, ook als u vastgoed erft. Vervolgens controleert de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) die waardering, in principe binnen de tien maanden. Oordeelt de belastingambtenaar dat u het geërfde pand onderschatte, dan heeft hij twee jaar om een procedure van tekortschatting op te starten. Dan riskeert u een belastingverhoging en eventueel een boete (zie kader onderaan). Die boete wacht u sowieso als u het geërfde vastgoed zelf waardeerde en binnen de twee jaar doorverkoopt tegen een fors hogere prijs.

Groeiende expertise

Het merendeel van de erfgenamen waardeert geërfd vastgoed correct, leren cijfers die Vlaams parlementslid Stijn De Roo (CD&V) opvroeg bij Vlaams minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA). Maar sinds Vlabel daarvoor verantwoordelijk werd in 2015, merken de Vlaamse belastingambtenaren wel dubbel zoveel tekortschattingen op. Het gaat ondertussen om zowat 1.500 dossiers per jaar. Dat komt overeen met meer dan 2 procent van de dossiers waarbij erfgenamen hun geërfd vastgoed zelf waarderen, tegen nauwelijks 1 procent vijf jaar geleden.  

Diependaele: ‘Er worden meer procedures van tekortschattingen opgestart omdat extra schatters-experten werden aangeworven en omdat veel aandacht wordt besteed aan interne opleiding. De database en het econometrisch model waar zij zich voor hun waardering op baseren, zijn de voorbije vijf jaar ook fors verbeterd.’ Gezien deze almaar groeiende expertise bij Vlabel lijkt het logisch dat valsspelers in de toekomst almaar vaker riskeren tegen de lamp te lopen.

Loopt u liever geen risico?

De Roo: ‘Jaar na jaar voeren minder en minder erfopvolgers de schatting zelf uit. In 2015 deed liefst 97 procent dat nog zelf. In 2019 daalde dat aantal naar 83 procent.’ Dat illustreert volgens De Roo dat steeds meer erfgenamen op safe spelen en vooraf een bindende schatting laten opstellen om discussies met Vlabel te vermijden. Een erkende schatter kan tegen betaling een waarderingsverslag opstellen. Maar erfgenamen kunnen dat ook meteen gratis aan Vlabel zelf vragen.

Beide schattingen zijn bindend. ‘Ze zullen niet meer ter discussie worden gesteld, ook al verkoopt u uw onroerend goed kort daarna toch tegen een hogere prijs. Dan hebt u ofwel geluk gehad, ofwel heeft Vlabel zijn werk niet goed gedaan, maar het voordeel is u gegund’, zegt Diependaele (N-VA).