Zelfs Waalse werklozen vormen maar topje van ijsberg

Vlaams minister-president Jan Jambon (links) bezocht woensdag zijn Waalse evenknie Elio Di Rupo in Namen. ©BELGA

30 augustus 2023 19:58

Een PS-voorstel om sans-papiers werk te geven, werd woensdag onthaald als een doorzichtig afleidingsmanoeuvre om het niet te moeten hebben over de werkloosheid in Wallonië. Maar zelfs die is maar het topje van een veel grotere ijsberg, die ook een Vlaams probleem vormt.

Moeten we sans-papiers een verblijfsvergunning geven als ze de expertise hebben om een knelpuntberoep in te vullen? In Franstalig België is het een ernstig idee. Jean-Marc Nollet, covoorzitter van de regeringspartij Ecolo, brak er deze zomer een lans voor in een opiniestuk in de krant L'Avenir. Tegelijk stuurde de Waalse minister-president Elio Di Rupo (PS) een brief naar premier Alexander De Croo (Open VLD) om de migratieregels te versoepelen zodat sans-papiers aan de slag kunnen.

Advertentie

De brief, die pas deze week onder de aandacht kwam, haalde toen de federale ministerraad niet omdat er in de regering geen consensus over was. Dat bleek woensdag opnieuw. Terwijl PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne sans-papiers in knelpuntberoepen een goed idee vindt, viel het idee bij de liberalen en christendemocraten op een koude steen.

De essentie

In de discussie over de krappe arbeidsmarkt suggereerde de PS om sans-papiers verblijfspapieren te geven als ze een knelpuntberoep kunnen uitoefenen.
Bij de liberalen en CD&V valt dat idee op een koude steen, omdat de werkloosheid in Wallonië nog altijd hoog is.
Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) sprak daarover woensdag met Waals minister-president Elio Di Rupo (PS).
Data leren echter dat de krapte op de arbeidsmarkt niet eens aan de werkloosheid ligt. Een grote groep van mensen zoekt niet naar een job en vraagt dus ook geen uitkering aan.

Op de Franstalige nieuwszender LN24 liet De Croo zich ontvallen dat wie de werkloosheid in Wallonië bekijkt toch tot de conclusie moet komen dat de eerste prioriteit het activeren van werklozen moet zijn. Pas daarna kan bekeken worden of er ook behoefte is aan andere bronnen van arbeid.

Ook staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) vindt het geen goed idee. 'In het migratiebeleid moet je consequent zijn: wie kan blijven, moet kansen krijgen en geactiveerd worden op de arbeidsmarkt. Wie geen verblijfsrecht krijgt, moet terugkeren.' MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez noemde het PS-voorstel 'hallucinant'.

Namen

Het toeval van de politieke agenda's wil dat Di Rupo woensdag Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) ontving in Namen voor een werkbezoek, waarbij de arbeidsmarkt gespreksonderwerp nummer één was. Zowat 45.000 Walen werken in Vlaanderen, maar dat verhindert niet dat er meer dan 200.000 Waalse werklozen zijn terwijl de VDAB ruim 200.000 vacatures heeft.

Advertentie

Di Rupo en Jambon spraken af dat er doelstellingen moeten komen over hoeveel Waalse werklozen in Vlaanderen aan de slag gaan. Bij het begin van de legislatuur werd daarover al een samenwerkingsakkoord tussen de twee gewesten gesloten, maar dat zette weinig zoden aan de dijk. Beide minister-presidenten verwijzen daarvoor naar de coronapandemie.

In het nieuwe akkoord, dat binnen enkele weken klaar moet zijn, wordt België in drie regio's opgedeeld. De regio Oost- en West-Vlaanderen moet samenwerken met Henegouwen, Vlaams-Brabant met Waals-Brabant en Limburg en Antwerpen met Luik. Wallonië belooft sneller vacatures uit te wisselen, meer in te zetten op beroepsopleiding en de kennis van het Nederlands op te krikken.

'Middelmatige leerling'

Maar zelfs die discussie over werkloosheid is maar het topje van de ijsberg, leert een overzicht dat arbeidsmarktexpert Stijn Baert (UGent) in mei maakte op basis van cijfers van het Europese statistiekbureau Eurostat. Daaruit blijkt dat de werkloosheid in Vlaanderen zo laag is omdat een op de vijf Vlamingen tussen 25 en de 64 jaar niet eens naar werk zoekt. In Wallonië is dat een op de vier, boven op de werklozen die wel op zoek zijn naar een job.

'Velen denken dat de lage werkzaamheidsgraad in ons land een louter Waals en Brussels probleem is', concludeert Baert. 'Dat klopt niet. Vlaanderen kent een lage werkloosheid, maar qua inactiviteit zijn we een heel erg middelmatige leerling.'