Frankrijk is Nederland niet, Le Pen is niet Wilders

Mark Rutte, de liberale premier van Nederland, maakte van de reeks verkiezingen in Europa een voetbaltoernooi tegen het populisme. Nederland was de kwartfinale, Frankrijk de halve finale en Duitsland de finale tegen het populisme.

Een leuke vergelijking, alleen spelen Nederland en Frankrijk niet in dezelfde liga. De twee vergelijken is zoals de Europa League vergelijken met de Champions League.

Verschil tussen parlementsverkiezingen en presidentsverkiezingen

In Nederland ging het om parlementsverkiezingen. Mark Rutte profiteerde duidelijk van de zogenaamde 'kanseliersbonus'. Niet alleen voerde hij sterk campagne tegen Geert Wilders, maar hij profiteerde ook van de hetze met Turkije vlak voor de stembusslag. De overwinning van Rutte was bovendien relatief: zijn partij ging achteruit, Geert Wilders won zetels.

In Frankrijk gaat het om presidentsverkiezingen. Daar is het een persoonlijke strijd om het hoogste ambt. Natuurlijk gaat het daar ook om het programma, maar ook om de persoonlijkheid. Marine Le Pen won iedere grote verkiezing in de eerste ronde. Die nuance is belangrijk omdat een kiessysteem over twee rondes een andere logica heeft dan een enkele stemronde.

Balans van Hollande is dramatisch

In Nederland kon Rutte goede economische cijfers voorleggen. Zijn sociaal programma mag dan afgekraakt zijn bij de voorbije verkiezingen, het is niet de VVD die daar de prijs heeft voor betaald, maar wel de sociaaldemocratische coalitiepartner PvdA.

In Frankrijk kan de huidige socialistische president Frannçois Hollande niets voorleggen. Zijn economische balans is dramatisch en de voorzichtige economische hervormingen hebben zijn linkse achterban alleen maar tegen hem in het harnas gejaagd. Er is geen sprake van een 'presidentsbonus' want Hollande is zo impopulair dat hij zelfs niet eens kandidaat durfde te zijn voor zijn eigen opvolging.

Twitter als campagnemiddel

In Nederland voerde Geert Wilders nauwelijks campagne, hij twitterde enkel. In Frankrijk voert het Front National van Le Pen wel degelijk een klassieke campagne. Twitter is bij extreemrechts in Frankrijk bijlange niet zo populair. Het doelpubliek van Le Pen heeft overigens wellicht niet massaal een account.

Le Pen heeft een heel solide en trouwe basis die met iedere verkiezing groeit. Haar kiespubliek is veel stabieler dan dat van Wilders. Die basis is even groot als wat Rutte procentueel woensdagavond binnenhaalde.

Dat beperkt de uiteindelijke overwinningskansen van Le Pen. Uit iedere peiling blijkt dat Le Pen de overwinnaar wordt van de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen op 23 april. Ook blijkt uit iedere peiling dat ze de tweede ronde verliest. Met een ruim verschil van de onafhankeliljke neofiet Emmanuel Macron, met een kleiner verschil als de klassieke rechtse kandidaat François Fillon zich voor de tweede ronde kan plaatsen.

Kiessysteem is handicap voor Le Pen

De kans dat Marine Le Pen president van Frankrijk wordt is klein. De kans dat het Front National een politieke kracht wordt in Frankrijk evenzeer. Het Franse kiessysteem bevoordeelt de klassieke linkse en rechtse partijen en benadeelt de nieuwkomer. Dat is evenzeer een schril contrast met Nederland.

En dan is er een enorm verschil in stijl en aanpak. Wilders is met de jaren alleen maar harder geworden, meer schelden en meer demagogie. In die zin lijkt hij meer op Jean-Marie Le Pen dan op diens dochter Marine. Die stijl maakt hem op voorhand politiek onaanvaardbaar.

Le Pen poetst imago op

Marine Le Pen poetst al vijf jaar lang zorgvuldig haar imago op. Ze levert niet in op ideologie, maar wel op controverse. Dat maakt dat ze in ruimere kring aanvaard kan worden. 

Wilders mag dan het onderspit gedolven hebben in Nederland, in Frankrijk blijven ze met een knoert van een probleem zitten. Dat zal op 23 april aanstaande blijken.