'Een kind had de vluchtelingenstroom zien aankomen'

Dat Duitsland tijdelijke grenscontroles invoert, betekent volgens Mak niet dat we in paniek moeten spreken over het einde van Schengen. ‘Die grenzen zijn noodsprongen. Ze zijn fragiel en administratief. Echte grenzen met douanes zijn niet meer mogelijk. Alleen al in Nederland rijden per jaar 18 miljoen vrachtwagens de grens over’, klinkt het.

'Grenzen zijn trouwens geen oplossing, want het vluchtelingenprobleem moeten we samen aanpakken', zegt de auteur. 'Dat wéten we, maar toch hapert het daar, telkens weer. Europa functioneert niet in crisissituaties. Het reageert te traag, verward. Een kind had die vluchtelingenstroom kunnen zien aankomen, maar Europa zag het niet, geobsedeerd als het was door de Griekse crisis.’

‘Een goed functionerende grootmacht’, zegt Mak, ‘kijkt om zich heen, anticipeert. Die Griekse brand hadden we in het begin vakkundig moeten afblussen. Die kleine economie had het systeem nooit zo mogen bedreigen. Hetzelfde voor de Oekraïnecrisis, die verraste Europa terwijl die felle Russische reactie te verwachten viel. En dan zijn er nu de brandhaarden in het Midden-Oosten. Misschien had Europa iets kunnen doen in Syrië, bijvoorbeeld door het instellen van een no-flyzone.

'In de regio hadden we in elk geval humanitair op grote schaal moeten bijspringen. We schieten schromelijk tekort. We dachten: ze blijven wel daar, in Turkije en Libanon. Maar daar is geen perspectief meer. Dus komen die stromen in beweging. Hulp sturen is oneindig veel effectiever dan de grenzen sluiten. Maar nu zijn ze hier. Dus moeten verdeelsleutels worden afgesproken. Ook dat lukt niet. Daar is maar één oorzaak voor: we missen een federale structuur. We moeten meer macht overdragen aan Europa.’

Lees morgen het interview met Geert Mak in de weekendkrant.