Belgisch tekort op één na hoogste in EU

Het Belgisch begrotingstekort van 11,2 procent dit jaar is na Spanje het slechtste cijfer in de Europese Unie. In 2021 zakt het tekort naar 7,1 procent. De overheidsschuld loopt dit en volgend jaar op tot 118 procent van het bbp. De cijfers van de Europese Commissie zijn niet alleen slechter dan de regering in haar budgetplan voor 2021 voorhoudt, ze bewijzen dat België in de groep probleemlanden van de Club Med blijft hangen.

De Europese Commissie gaf de ontwerpbegroting voor 2021 woensdag wel groen licht. De reden is niet ver te zoeken: de coronacrisis heeft de strenge Europese begrotingsregels opgeschort tot eind 2021. Maar België wordt samen met Frankrijk, Griekenland, Italië, Portugal en Spanje wel aangemaand 'te garanderen dat de houdbaarheid van de openbare financiën op middellange termijn verzekerd is bij het verlenen van steunmaatregelen voor de economie'.

Dankzij de coronacrisis ontsnapte België deze lente aan het Europese strafbankje. In de opinie over de Belgische ontwerpbegroting voor 2021 schrijft EU-commissaris voor Financiën Paolo Gentiloni letterlijk dat 'het oplopende tekort in 2019 niet strookt met de Europese criteria van begroting én van schuld'.

Voor 2021 heeft de helft van de tijdelijke uitgaven in het raam van de coronacrisis eerder een permanent karakter: loonsverhoging voor zorgwerkers, het optrekken van de minimumpensioenen en bijkomende uitgaven voor het onderwijs. Aan inkomstenzijde mist de Commissie toereikende gegevens over de strijd tegen belasting- en uitkeringsfraude, het belasten van de e-handel en efficiëntiewinsten in de administratie.

Herstelfonds

Het goede nieuws voor België is dat 557 miljoen euro EU-subsidies uit de Europese herstelfaciliteit - de belangrijkste pot uit het Europees herstelfonds van 750 miljard euro - klaarstaan voor 2021. Die Europese prefinanciering heeft geen invloed op de begrotingsbalans, maar die middelen zijn wel gekoppeld aan het indienen van een Belgisch herstelplan uiterlijk eind april 2021.

Dat herstelplan is een veel problematischere oefening dan de al bestaande stabiliteits- en hervormingsprogramma's. België moet één plan indienen en dus alle wensen en projecten van de regio's en het federale niveau in één rapport gegoten krijgen. De regio's maken nu al aanspraak op een veelvoud van de totale subsidiestroom die naar België zal vloeien uit het herstelfonds, de EU-begroting of het brexitfonds.

Bovendien verloopt het Europees overleg en het toezicht op die plannen heel strak. 'Hervormingen en investeringen in het herstelplan moeten in de lijn liggen van de politieke prioriteiten van de Unie en de uitdagingen die in het raam van het Europees semester worden geïdentificeerd,' beklemtoont Gentiloni. Concreet zal Europa België verplichten de echte pijnpunten aan te pakken. Europa dringt al jaren aan op beter begrotingswerk, investeringen in de digitale infrastructuur, in de renovatie van huizen, en op de vergroening van fiscaliteit en een betere activering van de werklozen.

Een nieuw EU-rapport bevestigt de ongelijkheid op school en op de arbeidsmarkt in ons land voor mensen met een migratieachtergrond. Europa eiste in mei van dit jaar ook meer coördinatie van de zorg binnen dit land. In mei komen er geen landenspecifieke aanbevelingen. Wat Europa wil, moet dan al in de herstelplannen 'overeengekomen' zijn.