Gigantische Afrikaanse vrijhandelszone officieel van start

'Er staat een nieuw Afrika op', zei de Ghanese president Nana Akufo-Addo tijdens de online lanceringsceremonie. 'Een Afrika met een gevoel van urgentie, een doel en de ambitie om zelfvoorzienend te worden.'

Het opzet van de Afrikaanse vrijhandelszone of AfCFTA (African Continental Free Trade Area) is zonder meer groots, ambitieus en historisch te noemen. Het wil bijna 1,3 miljard mensen samenbrengen in een economisch blok van 3,4 biljoen dollar.

Het wordt het grootste vrijhandelsgebied sinds de oprichting van de Wereldhandelsorganisatie. Alle 55 Afrikaanse landen, behalve Eritrea, doen mee.

Momenteel handelen Afrikaanse landen vooral met landen buiten het continent. De handel met de Europese Unie is goed voor 65 procent, de intracontinentale handel slechts voor 16 procent. Het akkoord wil in eerste instantie de handel tussen Afrikaanse landen onderling doen toenemen. De komende twee jaar wordt gemikt op een verhoging met minstens 60 procent.

Obstakels

Hoewel de vrijhandelszone vrijdag officieel begon, is de implementatie niet voor morgen. Waarnemers verwachten dat het echte werk nu pas begint. 'Dit is een proces van verschillende decennia', zei W. Gyude Moore, voormalige Liberiaanse minister en senior fellow bij het Center for Global Development, tegen Reuters. 'Kijk hoelang het in Europa duurde.'

Er liggen inderdaad nog wat hindernissen op de weg. Politieke onrust, slechte handelsgerelateerde infrastructuur, bureaucratie en corruptie zullen niet van de ene op de andere dag verdwijnen.

Alle ogen zijn nu gericht op het verlagen van de importtarieven tussen Afrikaanse landen onderling. 90 procent van die tarieven moeten straks helemaal tot nul worden gereduceerd. Daarvoor krijgen meer geavanceerde economieën vijf jaar en minder ontwikkelde landen tien jaar.

Corona

De handelszone komt er na jarenlange onderhandelingen. Uiteindelijk werd het akkoord officieel ondertekend in juli 2019 in Niamey, de hoofdstad van Niger.

De initiële startdatum was gepind op 1 juli, maar het coronavirus gooide roet in het eten. Op vrijdag 1 januari ging de Afrikaans vrijhandelszone dan toch officieel van start.

De coronapandemie gaf een extra impuls aan het proces. 'Covid-19 toonde aan dat Afrika te afhankelijk is van de uitvoer van primaire grondstoffen en van de wereldwijde bevoorradingsketens', zei Wamkele Mene, secretaris-generaal van het AfCFTA-secretariaat. 'Als de wereldwijde bevoorradingsketens worden verstoord, weten we dat Afrika lijdt.'