Julius Malema, haatpredikant in maatpak

Toen Malema onlangs opriep om de regering in Botswana, die hij als marionetten van de VS bestempelde, uit het zadel te wippen, kon het ANC niet anders dan ingrijpen. De politieke oproerkraaier - 30 jaar, kale knikker, altijd onberispelijk gekleed - moest zich gisteren verantwoorden voor de tuchtraad van de partij voor het zaaien van haat en verdeeldheid. Door zware rellen in Johannesburg met Malema-aanhangers is de zitting verdaagd tot vandaag. Deze keer blijft de locatie geheim.

Het is tekenend voor de populariteit van de vuilbekkende Malema, voor wie zijn aanhangers door het vuur gaan. Tot dusver kon hij zich zowat alles veroorloven binnen de almachtige regeringspartij ANC. Met de regelmaat van de klok brengt de oproerkraaier, die al getipt wordt als volgende president, de partij van Nelson Mandela nochtans in verlegenheid. Zo zei hij ooit dat een vrouw, die beweerde door de huidige president Jakob Zuma te zijn verkracht, best wel een ‘leuke tijd’ had gehad. In het verleden moest de provocateur pur sang al voor de rechter verschijnen voor het zingen van het lied ‘Kill The Boer’, een zwaarbeladen anti-apartheidslied. Met ‘Boer’ wordt doorgaans de blanke Zuid-Afrikaan bedoeld.

Besmeuren

Critici noemen hem een onversneden racist, die de veelkleurige erfenis van vredesicoon Mandela besmeurt. Maar bij de straatarme, zwarte jongeren vinden Malema’s voorstellen om blanke boeren te onteigenen en de mijnen te nationaliseren veel weerklank. Hoewel hij champagnefeestjes en snelle wagens niet schuwt, dragen ze hem op handen voor de ‘franc-parler’ waarmee hij hun doffe ellende aanklaagt.

Malema’s aantrekkingskracht is de reden waarom het ANC,, waarin de jongerenliga ANCYL een belangrijke rol speelt, de uitschuivers van zijn flamboyante kroonprins door de vingers ziet. Bovendien staat Zuma in het krijt bij Malema voor de steun van diens invloedrijke achterban bij de presidentsverkiezingen. Daarmee plaveide Malema voor Zuma de weg naar het presidentschap.

ANC-boegbeeld Zuma staat voor de lastige opdracht om iedereen in zijn partij aan boord te houden, nu de lijm van de strijd tegen de apartheid opdroogt. Zo botsten de verdedigers van het vrije-marktdenken steeds meer met de militante linkervleugel, waarvan de jongerenbeweging de exponent is. En in tegenstelling tot de werkloze jongeren hebben zij het veel minder begrepen op het populistische discours van nationaliseringen waarmee Malema zijn achterban verleidt.