Experimenteel ebola-vaccin van GSK biedt hoop

Het experimentele vaccin werd in de Verenigde Staten aan een kleinschalige Fase I-studie onderworpen. Daarbij werd het toegediend aan 20 gezonde vrijwilligers. Het vaccin werd goed verdragen en ontlokte een immunologische reactie. Of het daadwerkelijk ebola kan voorkomen, zal pas in een latere onderzoeksfase worden nagegaan.

Het kandidaat-vaccin werd gezamenlijk ontworpen door het National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID), een onderdeel van de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) en Okairos, een biotechbedrijf dat in 2013 in handen kwam van GSK, legt de farmagroep uit in een persbericht. Als basis werd een ongevaarlijk virus gebruikt dat bij chimpansees een verkoudheid veroorzaakt. Daarop werd genetisch materiaal van twee stammen van het ebolavirus – de Soedanstam en de Zaïrestam - geënt. GSK en het NIH werken samen om de ontwikkeling van zowel een bivalente versie van het vaccin als een monovalente (enkel tegen de Zaïrestam van het ebolavirus) te versnellen.

De komende weken worden resultaten verwacht van verdere Fase I-onderzoeken die lopen in de VS, het VK, Zwitserland en Mali. Als de gecombineerde resultaten van deze Fase I-studies positief zijn, zullen de volgende fases van het klinisch onderzoek begin 2015 van start gaan.

Dan moet blijken of de immunologische reactie mensen effectief beschermt tegen ebola. Tijdens deze Fase 3-testen zullen duizenden vrijwilligers worden ingeënt, onder wie gezondheidswerkers in getroffen landen als Liberia en Sierra Leone.

In een persbericht wijst GSK er op dat een eventuele massale vaccinatie met het experimentele middel zal afhangen van de efficiëntie, de bijwerkingen en de mogelijkheid tot grootschalige productie.

In dit stadium is met andere woorden omzichtigheid geboden. ‘Wij weten momenteel niet of de immuniteit bij de gevaccineerde personen bescherming biedt, en evenmin of de andere vaccins die worden ontwikkeld, niet efficiënter zullen zijn’, zei Johathan Ball, professor in moleculaire virologie aan de universiteit van Nottingham, aan het persagentschap AFP.

Onder meer de Canadese overheid, Janssen (dochter van Johnson & Johnson) en Rusland werken volop aan de ontwikkeling van een ebolavaccin. Een van de Russische vaccins zou klaar zijn om klinisch te worden getest.