Chaos in Zuid-Korea: president heft staat van beleg op na clash met parlement

'Ik kondig de staat van beleg af om de vrije Republiek Korea te beschermen tegen de dreiging van de Noord-Koreaanse communistische strijdkrachten, om de verachtelijke, pro-Noord-Koreaanse antistaatstroepen uit te roeien die de vrijheid en het geluk van ons volk plunderen, en om de vrije constitutionele orde te beschermen.'

Dat meldde president Yoon Suk-yeol dinsdagavond onverwacht tijdens een tv-toespraak. Onder de staat van beleg zijn alle politieke activiteiten verboden en verwerft de president de controle over de media.

Verwarring en angst

De aankondiging leidde tot verwarring en angst in het land. Duizenden Zuid-Koreanen kwamen op straat tegen het drastische besluit, dat Yoon volgens waarnemers nam om critici de mond te kunnen snoeren. Betogers stroomden samen aan het parlement in de hoofdstad Seoel om het ontslag van de president te eisen. De voorzitter van het parlement, waar Yoons partij geen meerderheid heeft, riep alle leden op zich te verzetten tegen de staat van beleg, die hij 'in wezen een staatsgreep' noemde.

Enkele uren verzetten de parlementsleden zich ook echt. Na een stemming in het halfrond werd de staat van beleg met unanimiteit van de stemmen ongedaan gemaakt. De voorzitter zei dat 'hij de democratie samen met het volk wilde beschermen' en riep de ordetroepen op om weg te gaan. Even ervoor was op beelden te zien hoe militairen mensen die het gebouw wilden binnendringen met geweld tegenhielden. Militairen die zelf het gebouw wilden binnen raken, werden door parlementairen met brandblussers bestookt.

Na de beslissing van het parlement vertrokken de speciale troepen van het leger uit het gebouw. Maar de legerleiding zei dat ze de staat van beleg zou volgen zolang de president die niet zou opheffen. De bal kwam daarmee weer in het kamp van Yoon te liggen. Zijn regering moet normaal de beslissing van het parlement bekrachtigen. Na enkele uren radiostilte deed de president dat ook, en was de noodtoestand van de baan.

Onpopulaire president

De maatregel van Yoon, de eerste staat van beleg sinds de jaren 80, heeft alles te maken met de zware politieke strijd die hij voert tegen de Democratische Partij, die de meerderheid heeft in het parlement.

Yoon beschuldigt de Democratische Partij ervan te heulen met aartsvijand Noord-Korea en het democratische bestel van het land te willen omverwerpen. Hij verwees naar een motie van de Democratische Partij in het parlement om regeringsleden in beschuldiging te stellen en de begroting te verwerpen.

Maar volgens waarnemers is Yoon gefrustreerd over de politieke strijd die tegen hem gevoerd wordt. De president is heel onpopulair in Zuid-Korea en wordt wekelijks geconfronteerd met betogingen tegen zijn beleid. Hij kwam onder meer onder vuur te liggen nadat zijn echtgenote een handtas van Dior ter waarde van 2.200 dollar als geschenk gekregen had, terwijl de limiet van geschenken op 750 dollar ligt. Yoon noemde het protest daartegen een politieke stunt.

De federatie van Zuid-Koreaanse vakbonden kondigde al aan te zullen staken tot Yoon aftreedt. Ook binnen de partij van de president zelf klonk dinsdag kritiek. Han Dong-hoon, de voorzitter van Yoons People Power Party, zei op Facebook dat de staat van beleg verkeerd was.

Schokgolf

Zuid-Korea geldt als een van de belangrijkste partners van het Westen in de regio. De Verenigde Staten hebben er 30.000 militairen, vooral om de dreiging van Noord-Korea tegen te gaan.

De Koreaanse won daalde bij de aankondiging van de staat van beleg scherp ten opzichte van de Amerikaanse dollar, tot het laagste peil in twee jaar. Een medewerker van de centrale bank zei dat maatregelen werden voorbereid om de markt te stabiliseren als dat nodig was.