'In de VS ligt de pijn achter ons'

Een kleine week nadat we hem op het Wereld Economisch Forum in Davos spraken, stuurt Nariman Behravesh nog een mailtje met zijn inschatting van de Griekse verkiezingen. Volgens hem blijven de financiële problemen vooral tot het land zelf beperkt, maar ligt het besmettingsgevaar naar de rest van de EU vooral in de politiek. Syriza kan Podemos in Spanje vleugels geven, maar evengoed het FN in Frankrijk of UKIP in het Verenigd Koninkrijk.

Behravesh is al jaren hoofdeconoom van consultant IHS Global Insight en werd in het woelige jaar 2009 door Bloomberg bekroond tot ‘forecaster of the year.’ Hij is ook auteur van ‘Spin Free Economics’, een boek dat bedoeld is een ‘No-Nonsense, No Partizan’ economische gids te zijn.

In Davos zeggen velen dat er geen makkelijke oplossing is om uit de crisis te geraken, maar het ziet er wel naar uit dat de VS die oplossing heeft gevonden. Ze zijn terug.

Behravesh: ‘Wel, de Amerikanen hebben hun deel austerity gehad. Denk aan de goverment shut down en het gedoe rond het schuldenplafond. Dat heeft tot besparingen geleid. Maar terwijl de overheid het budget strak hield, versoepelde de centrale bank haar beleid. In de eurozone was het overheidsbudget strak en dat van de ECB eveneens tot 22 januari eveneens. Het andere voordeel van de Amerikanen is dat de banken veel sneller hun schulden hebben afgebouwd. Ze zijn in veel grotere vorm dan hun Europese sectorgenoten. Die pijn ligt achter ons in de VS en nu kunnen we vooruit. Ik wil geen cheerleader voor de VS zijn, maar het land reageert veel flexibeler en sneller op crisissen.

Kan de VS lang op deze manier doorgaan?

Behravesh: ‘Ja, omdat de Amerikaanse economie minder kwetsbaar is voor externe schokken. Consumptie maakt 70 procent van het bbp uit. De consumentenfinanciering is sterk en de jobs zijn terug.’

'Het lijkt me een beetje ‘back to the future.’ In de jaren ’80 en begin jaren ’90 was de VS de motor van de wereldeconomie, was de dollar sterk – wat de EU en Japan hielp – en waren de Amerikanen de grootste energieproducent ter wereld. Dankzij schaliegas zijn ze dat opnieuw. De VS produceert meer dan Rusland of Saudi-Arabië.'

Helpt die lage olieprijs de wereldeconomie?

Behravesh: 'Het schaadt de olieproducerende landen, maar die zijn qua aandeel in het bruto binnenlands product van de wereld kleiner dan de olie-importerende landen. Bovendien spenderen de olie-importerende landen hun inkomen doorgaans sterker, terwijl de olieproducenten het sparen door er bijvoorbeeld huizen in Londen mee te kopen. Daarom denken we dat de goedkope olie het wereld-bbp dit jaar met 0,3 tot 0,5 procentpunt kan doen groeien.'

Hoe weegt geopolitiek risico op de markten?

Behravesh: 'Het neemt toe in Oekraïne en het Midden-Oosten. Maar de economische implicaties voor de rest van de wereld zijn minder omdat conflicten de wereldeconomie schaden via de olieprijs. Door de lage olieprijs – dankzij Amerikaans schaliegas - zien we dat dit keer niet.'

Zit achter die olieprijs ook een politieke strategie?

Behravesh: 'Saudi-Arabië mikt volgens mij op twee doelen. Ze willen schaliegas onrendabel maken, wat hen volgens mij maar tijdelijk zal lukken. Maar ze willen ook Iran en Rusland pijn doen omdat die landen de shiieten in hun land steunen. Iran, dat met moeite uit een recessie komt, voelt de impact van lage olie zodra de prijs onder de 110 dollar zakt. Voor Rusland ligt die pijngrens ergens onder de 100 dollar, voor Saudi-Arabië zelf ligt die op 60 dollar.'

Wat heeft u dit jaar geleerd op het Wereld Economisch Forum?

Behravesh: 'Ik ben bevestigd in veel ideeën. Zoals de sfeer hier: De Amerikanen en de Indiërs zijn optimitisch. De Europeanen zijn maar zo zo. De Chinezen proberen zelfvertrouwen uit te stralen, maar zijn nerveus. Ik zag de speech van de Chinese premier hier. Hij sprak over hervormingen op lange termijn, maar zweeg over de schulden die China aan het opstapelen is in sectoren die in het rood draaien, zoals de staalindustrie.'

Kunt u de sfeer vergelijken met eerdere edities?

Behravesh: 'Ik ben de zesde keer op het Wereld Economisch Forum. In 2010, vlak na de financiële crisis, was de sfeer bedrukt. We zijn nog altijd van die schuldencrisis aan het herstellen. Alleen de VS is er uit. Net daarom ben ik zo bezorgd over China: ze zijn zoveel schulden aan het opstapelen dat ik me afvraag hoe ze daar uit geraken zonder pijn.'