Protestgolf rolt over Peru na afzetting president

In de Peruaanse hoofdstad Lima en een vijftiental andere steden in het Zuid-Amerikaanse land is het al enkele dagen een kabaal van jewelste. Kloppend op potten en pannen en leuzen scanderend trekken boze burgers door de straten. Kop van Jut zijn het parlement en de nieuwe interim-president, parlementsvoorzitter Manuel Merino.

De bal was maandag aan het rollen gegaan. Voor de tweede keer in anderhalve maand boog het parlement zich over de vraag of president Martín Vizcarra de laan uitgestuurd moest worden. De afzettingsprocedure was in gang getrapt nadat verschillende mensen getuigd hadden dat de 57-jarige econoom in 2014, als gouverneur van de zuidelijke regio Moquegua, steekpenningen had aangenomen van bouwbedrijven. Volgens de lokale pers dikte hij via ongeoorloofde praktijken zijn spaarrekening met zo'n 630.000 dollar aan.

De politicus weerlegt de aantijgingen. Maar die ontkenning overtuigde het parlement niet. Van de 130 parlementsleden schaarden 105 zich maandagavond achter Vizcarra's afzetting. De demarche drong zich volgens hen op omdat de president 'permanent moreel onbekwaam' zou zijn.

Meteen hees een meerderheid van het halfrond parlementsvoorzitter Manuel Merino op het schild. Hij kreeg de taak het land te bestieren tot in juli 2021. Dan moet een democratisch verkozen president hem aflossen.

Coup

Die manoeuvres schoten heel wat burgers in het verkeerde keelgat. Vooral jongeren trokken de straat op. Ze wrijven het parlement aan een coup gepleegd te hebben en vrezen, samen met mensenrechtenorganisaties, een uitholling van het principe van de scheiding der machten in het land.

De demonstranten wijzen erop dat de drie meerderheidspartijen de wetgevende en de uitvoerende macht met deze zet helemaal naar zich toetrekken. En ze zijn ervoor beducht dat ook de onafhankelijkheid van justitie op het spel staat. Via een snelprocedure pogen die drie partijen op zes van de zeven posten bij het grondwettelijk hof vertrouwelingen te droppen.

Een verontrustende ontwikkeling, oordelen de betogers. Ze stippen aan dat kopstukken van de drie meerderheidspartijen het allemaal aan de stok hebben met justitie omdat ze zich schuldig gemaakt zouden hebben aan corruptie of andere strafbare feiten.

Corruptie

Corruptiebeschuldigingen achtervolgen Peruaanse politici wel vaker. Vizcarra is de vijfde president op rij die voor het einde van zijn mandaat moet vertrekken. Zijn vier voorgangers deden een stap opzij omdat justitie achter hen aan zat op beschuldiging van corruptie.

Of de huidige protestgolf tot een nieuwe politieke omwenteling leidt, is voorlopig afwachten. De ordediensten pogen de volkswoede in de kiem te smoren door hardhandig op te treden tegen de vreedzame betogers.

Mensenrechtenorganisaties klaagden de voorbije dagen aan dat agenten met scherp schoten op betogers. Ook ruim een dozijn persfotografen en journalisten deelde in de klappen. 'Zelfs toevallige passanten vlogen zonder pardon achter de tralies', klinkt het. Amnesty International riep de autoriteiten in Peru op 'het recht op vreedzaam protest te respecteren' en drong er bij justitie op aan 'de verantwoordelijken voor het gewelddadige politieoptreden te straffen'.