1 jaar Trump: 'America First'

Trump werd op 20 januari 2017 ingezworen als 45ste president van de VS. Hij beloofde ‘America First’ te plaatsen via een cascade aan initiatieven. Deed hij dat? Puur cijfermatig: nee. Trump ondertekende in zijn eerste jaar 117 wetten, minder dan welke naoorlogse president ook. Met het plezier van een alleenheerser vaardigde hij 58 decreten uit. Maar ook dat deden zeven voorgangers sinds 1945 beter.

Inhoudelijk oogt Trumps rapport licht en kortzichtig - 15 wetten gaan puur over de werking van de overheid - en gisteren bleef onduidelijk of er een vierde wet in evenveel maanden kwam om een ‘government shutdown’ te vermijden. Ophef was er wel altijd. Zijn imago van populistische outsider die opkomt voor de ‘vergeten mannen en vrouwen’ ten spijt, toonde Trump zich vooral een klassieke Republikein: deregulerend, ‘corporate America’ ter wille en sociaal conservatief.

Wispelturig

Als politieke nieuwkomer met een notoir wispelturig karakter verliep de samenwerking met zijn meerderheid in het Huis en de Senaat erg moeizaam. Pas in december kwam de eerste grote verwezenlijking: een enorme fiscale hervorming, waarbij de vennootschapsbelasting verlaagd werd van 35 naar 21 procent. Voor gewone Amerikanen valt het geschenk veel lager uit.

En de hervorming slaat een gat van 1.500 miljard dollar in de al dieprode staatskas, zodat Trumps opvolger de middelen ontnomen wordt om veel beleid te voeren. Via de belastingwet werd Obamacare deels ontmanteld. Gevolg: de ziekenzorg wordt duurder en miljoenen dreigen uit het systeem te vallen.

Trump tekende 15 wetten die Obama’s beleid ongedaan maken. Wie geestesziek is, kan weer wapens kopen, hoewel in oktober een dolleman in Las Vegas de dodelijkste Amerikaanse schietpartij ooit aanrichtte. Internetproviders moeten niet langer netneutraal zijn. Ook de milieuwetgeving moest het ontgelden. De VS trokken zich terug uit het Klimaatakkoord van Parijs. Steenkoolfabrieken mogen weer afval dumpen in rivieren. Olieboringen in de natuurparken van Alaska kregen groen licht, net als de omstreden Keystone-pijpleiding.

Maar niets polariseerde zo als Trumps migratiebeleid. 250.000 legale migranten uit Latijns-Amerika moeten het land uit. Hij schrapte Obama’s bescherming van 800.000 ‘dreamers’, kinderen van illegale migranten. 143.470 illegalen werden gearresteerd. Anderzijds daalde het aantal deportaties van 240.255 naar 226.119.

Steeds meer dringt de vraag zich op: is Trump een racist? Hij vergoelijkte het neonazistische geweld in Charlottesville, schoffeerde Afrikaanse ‘shithole countries’ en retweette islamofobe video’s. En er was het visumverbod voor inwoners van zes moslimlanden, dat na drie versies de juridische test doorstond.

Justitie

Steeds meer lijkt Trump ook justitie naar zijn hand te zetten. Hij herstelde de conservatieve meerderheid in het hooggerechtshof en benoemde twaalf rechters in de hoogste hoven van beroep, een record, en tien leden van federale rechtbanken. 36 nominaties wachten op goedkeuring, 137 vacatures moet hij nog invullen. Vaak zijn het jonge kandidaten, die voor het leven benoemd zijn en decennialang een conservatieve stempel zullen drukken. Het wordt vermoedelijk Trumps grootste realisatie.