Amerikaanse opperrechter Ruth Bader Ginsburg (87) overleden

Ruth Bader Ginsburg was sinds 1993 rechter van het Amerikaanse Hooggerechtshof, het hoogste rechtscollege in de VS. Ze dankte die benoeming aan toenmalig president Bill Clinton.

Opperrechters zijn in de VS benoemd voor het leven. Een president kan ze enkel vervangen als ze overlijden, of als ze hun pensioen aankondigen. Met de presidentsverkiezingen voor de deur belooft de strijd om haar opvolging stevig te worden.

Volgens Democratische presidentskandidaat Joe Biden is het aan de winnaar van die verkiezingen om te beslissen wie de overleden opperrechter Ruth Bader Ginsburg zal vervangen. Mitch McConnell, de voorman van de Republikeinen die een meerderheid hebben in de Amerikaanse Senaat, wil van geen uitstel weten en laat in een korte verklaring verstaan dat de Senaat zal stemmen over een kandidaat als huidig Republikeins president Donald Trump die naar voren schuift.

Evenwicht zoek

Ginsberg sukkelde al een tijdje met haar gezondheid. Die perikelen werden de voorbije maanden en jaren in de VS nauwlettend gevolgd, gezien het wankele evenwicht tussen progressieven en conservatieven binnen het Hooggerechtshof. Op de 9 opperrechters waren er nu 4 progessieve leden en 5 conservatieve leden.

Trump benoemde met Neil Gorsuch en Brett Kavanaugh al twee relatief jonge conservatieve leden. Als de liberale RBG nu ook nog een vervangen wordt door een conservatieveling, dan wordt de verhouding 6-3, en zitten de Republikeinen decennialang gebeiteld om hun agenda te verdedigen.

Ook in lagere federale rechtbanken hebben de Republikeinen de voorbije vier jaar ruim honderd behoudsgezinde rechters benoemd. Ze zijn tegen abortus en homorechten, verdedigen de lakse wapenwetten en stemmen in met versoepelde milieuwetten en deregulering voor bedrijven.

Icoon

Trump reageerde via een Tweet op het overlijden van Ginsburg. 'Onze natie rouwt vandaag over het verlies van een titan van de wet', klinkt het. 'Befaamd voor haar briljante geest en haar krachtige afwijkende meningen binnen het Hooggerechtshof, toonde opperrechter Ginsburg dat men het niet eens kan zijn, zonder onaangenaam te zijn naar collega's of andere standpunten toe. Haar standpunten, ook enkele bekende beslissingen rond de gelijkheid van vrouwen en invaliden, hebben alle Amerikanen geïnspireerd, en generaties van grote juridische geesten.'

Ginsburg was de tweede vrouwelijke rechter ooit, en heeft steeds erg ingezet op gendergelijkheid. Dat leverde haar een iconische status op als voorvechtster van vrouwenrechten.