Steun aan Israël doet Biden wankelen in cruciale strijdstaat Michigan

In de industriestaat Michigan komt de Amerikaanse president Joe Biden dinsdag weer een stap dichter bij de Democratische nominatie voor een tweede ambt. Net als bij de voorverkiezingen in New Hampshire, South Carolina en Nevada zal zijn enige overgebleven uitdager, het parlementslid Dean Philips, amper tegenstand bieden. En toch is het Witte Huis bloednerveus, door één woord: 'Uncommitted'.

Het lokale actiecomité Listen to Michigan vraagt kiezers zich op het stembiljet niet te binden aan een specifieke kandidaat. Zo willen ze protesteren tegen Bidens steun voor de Israëlische oorlog in de Gazastrook, waarbij al ruim 30.000 Palestijnse burgerdoden vielen. De actie wordt geleid door de zus van Rashida Tlaib, een Democratisch lid van het Huis van Afgevaardigden met Palestijnse roots. Tlaib, die tot de links-populistische 'Squad' rond Alexandria Ocasio-Cortez behoort, verweet Biden al meermaals medeplichtigheid aan genocide.

Dat ze daarbij ook de omstreden frase 'van de rivier tot de zee' bezigde, waarmee de terreurgroep Hamas de uitroeiing van de joodse staat propageert, leverde haar een tik op de vingers in het Congres op. Maar dat neemt niet weg dat Tlaib een steeds grotere scheur belichaamt in de Democratische coalitie die Biden in 2020 Republikeins president Donald Trump hielp verslaan. En hem ditmaal, tijdens een vermoedelijke rematch met Trump, de herverkiezing kan kosten. Zeker omdat Bidens hoge leeftijd, economisch parcours en migratiebeleid al enorm zijn populariteit ondermijnen.

Moskee van Dearborn

Michigan is na Californië de Amerikaanse staat met het grootste aantal - ruim 300.000 - inwoners met roots in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Het epicentrum is Tlaibs district rond Dearborn, een buitenwijk van de autohoofdstad Detroit, waar behalve de grootste Ford-fabriek ook de grootste moskee in Noord-Amerika gevestigd is.

Politiek is Michigan een cruciale strijdstaat sinds de opmars van Trump. Dankzij de vele arbeiders die historisch voor de Democraten stemden, versloeg hij er Hillary Clinton in 2016 met 10.107 stemmen verschil. In 2020 won Biden er, met een kloofje van 154.000 op een totaal van ruim 5,5 miljoen kiezers. Dat geeft de ruim 200.000 moslims in Michigan potentieel een enorme electorale invloed.

Buitensporig

Sinds de aanval van Hamas op 7 oktober de oorlog ontketende, roept Biden wel degelijk de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn extreemrechtse regeringsleden steeds luider op tot militaire matiging. Een recent offensief noemde hij zelfs 'buitensporig'. En in zijn herhaalde pleidooi voor een tweestatenoplossing vaardigde Biden zeldzame sancties uit tegen kolonisten op de Westelijke Jordaanoever.

Maar finaal predikt de Democraat, zoals elke naoorlogse Amerikaanse president voor hem, de 'onvoorwaardelijke steun' aan Israël. Vorige week vetoden de Verenigde Staten in de VN-Veiligheidsraad een resolutie voor een onmiddellijke wapenstilstand. Het Amerikaanse parlement werkt aan nog eens 14 miljard dollar militaire steun voor zijn bondgenoot. Tegelijk liet Biden vorige maand, in een communiqué na 100 dagen oorlog, de Palestijnse burgerdoden onvermeld.

Verlaat Biden

Dat ontlokt lang niet enkel onder Arabische Amerikanen kritiek, of louter in Michigan. Nog voor de oorlog toonden polls al aan dat Democraten voor het eerst ooit meer sympathie koesteren voor de Palestijnen dan voor de Israëli's. Dat is de jongste maanden nog toegenomen, zeker onder jongeren, progressieven en Afro-Amerikanen - drie cruciale stemblokken.

Extra zorgwekkend voor Biden is dat de actie in Michigan gesteund wordt door Our Revolution, een groepering gelieerd aan de linkse senator Bernie Sanders die onder jongeren nog altijd zeer populair is. En door Abandon Biden, dat ook in andere strijdstaten zoals Pennsylvania, Wisconsin, Georgia en Nevada Democraten oproept dit najaar niet te gaan stemmen.

Trump aan de macht

Zo diep is het gevoel van verraad dat Bidens criticasters indirect de man weer aan de macht dreigen te helpen die als president een inreisverbod voor inwoners uit moslimlanden invoerde. 'We weten dat Trump een existentieel gevaar vormt voor onze democratie', zei Tlaib dit weekend. 'Maar het is Biden die het risico op een nieuw ambt van Trump vergroot door zijn steun aan de meest extremistische Israëlische regering ooit.'

Het Witte Huis erkent het gevaar en stuurde onlangs enkele toplui naar Michigan voor verzoeningsgesprekken. Jon Finer, Bidens viceadviseur voor de nationale veiligheid, erkende dat er 'fouten' begaan zijn. Dat hij 'geen vertrouwen' heeft in Netanyahu en dat sommige regeringsleden, zoals minister van Defensie Yoav Galant die Gazanen 'beesten' noemde, 'verfoeilijk' zijn.

Maar op de vraag of Bidens koers wijzigt richting een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren en de stopzetting van Amerikaanse miljarden voor Israëlisch wapentuig, luidde het antwoord nuchter: 'Neen.'