Van Barry Soetoro tot Barack Obama

Door Roel Verrycken, onze correspondent in New York

Een ‘hapa’. Zo werd de jonge Barry Obama genoemd op de middelbare school in Hawaï. Het woord is een soort verzamelnaam voor mensen van een gemengd ras. Maar voor de tiener Obama, geboren uit een zwarte vader en een blanke moeder, was het meer dan ooit perfect van toepassing op zijn interne twijfel. Hetzelfde later, tijdens zijn studentenjaren in Los Angeles, toen enkele blanke vrienden hem plagend ‘Oreo’ noemden, naar het zwart-witte koekje. Was hij nu blank of zwart? En wat wilde hij zijn?

De zoektocht naar zijn raciale identiteit is een van de hoofdthema’s van ‘Barack Obama. The Story’, de biografie over de Amerikaanse president van de hand van journalist en auteur David Maraniss die vandaag in de VS verschijnt. Het boek zoomt in op de wortels van Obama en op zijn jeugdjaren. Dat doet Maraniss, een veteraan van de Wa- shington Post, bijzonder uitvoerig. De eerste 150 pagina’s zijn volledig gewijd aan de ouders en groot- ouders van Obama, pas in hoofdstuk zeven wordt de latere president geboren.

Naar de publicatie wordt reikhalzend uitgekeken, al was het maar omdat uit vooraf vrijgegeven uittreksels enkele heel persoonlijke details naar boven kwamen. Zo gaf ex-vriendin Genevieve Cook, een blanke Australische die in New York even een relatie had met Obama toen die 22 was, Maraniss inzage in haar dagboeken. Ze schrijft over de koele en afstandelijke Obama. Adjectieven die velen vandaag ook op de politicus Obama plakken. Ook blijkt dat Obama, van wie al was geweten dat hij vroeger marihuana rookte, met veel enthousiasme aan de wiet zat en in zijn adolescentenjaren een clubje vrienden had dat zich ‘The Choom Gang’ noemde. Choom is slang voor wiet.

Bovenal is de lijvige en encyclopedisch samengestelde biografie een bevestiging van de buitengewone afkomst van Obama. In groot contrast met eerdere Amerikaanse presidenten komt hij niet uit een elitair nest en werd zijn pad naar de politieke top niet netjes geplaveid. Hij wordt geboren in 1961 nadat de Keniaanse student Barack Hussein Obama Sr. in Hawaï de amper 17-jarige Stanley Ann Dunham weet te verleiden. Het paar trouwt, maar kort nadien al gaan ze uit elkaar en Obama zal zijn vader amper nog zien. Nog zo slecht niet, stelt de biografie, want dat bespaart hem wellicht een jeugd vol huiselijk geweld gezien de kwalijke reputatie van zijn vader.

Dunham hertrouwt en verhuist naar Indonesië, waar de jonge Barry Soetoro (de familienaam is van zijn stiefvader) naar de lagere school gaat. Het is een van de vele decorwisselingen in Obama’s jeugd. Nadien gaat hij weer bij zijn grootouders wonen in Hawaï, hij volgt college in Los Angeles en New York en vestigt zich als vroege twintiger in de zwarte gemeenschap van Chicago, waar hij zijn Afrikaans-Amerikaanse identiteit vindt. Hij besluit zijn Afrikaanse roots niet te verstoppen en kiest ervoor om voortaan onder zijn echte naam Barack Obama door het leven te gaan. Het boek sluit af wanneer de 26-jarige Obama op het punt staat naar Harvard te trekken om daar de kiemen te leggen van zijn publieke en politieke loopbaan.

‘Barack Obama. The Story’ werpt dik 600 pagina’s lang een uniek licht op de uitzonderlijke levensloop van de president. Daarenboven is het een welgekomen aanvulling op Obama’s eigen terugblik op zijn jonge jaren: de bestseller ‘Dreams From My Father’ uit 1997. Dat boek, meer roman dan autobiografie, was een voorbeeld van hoe Obama heel graag zijn imago controleert. Hij deinst er niet voor terug om de waarheid te romantiseren en meerdere mensen uit zijn verleden tot één personage te kneden.

Met de nakende verkiezingen heeft de nieuwe Obama-biografie weinig te maken, al zullen voor- en tegenstanders het niet nalaten om de publicatie in dat licht te zien. Wel geeft het verhaal van zijn multiculturele jeugd achtergrond bij enkele karaktertrekken die vandaag nog op de president van toepassing zijn. Zijn wens om boven de raciale en politieke tegenstellingen uit te stijgen bijvoorbeeld. Maar ook zijn natuurlijke berekening. Zo wordt Obama door een kennis beschreven als ‘extreem voorzichtig. ‘Hij wil wel risico’s nemen, maar niet voordat hij alles meticuleus heeft afgewogen.’