Witte Huis en Fed botsen over schrappen noodkredieten

In de Verenigde Staten liggen de protagonisten in de strijd tegen de economische impact van de coronapandemie op ramkoers. De voorzitter van 's lands centrale bank (Fed), Jerome Powell, is niet opgezet met de beslissing van Amerikaans minister van Financiën Steven Mnuchin om een resem kredietprogramma's voor lokale overheden, kmo's en non-profitorganisaties niet te verlengen.

Toen het coronavirus dit voorjaar een eerste keer zwaar toesloeg in de VS en lockdowns bedrijven en lokale besturen in financiële ademnood brachten, handelden het ministerie van Financiën en de centrale bank bliksemsnel. In geen tijd zetten ze eind maart programma's in de steigers waarmee de Fed nooddruftige kmo's, non-profits en lokale overheden noodleningen kon toestoppen.

Nieuwe krimp

Het Congres liet 454 miljard dollar naar het ministerie van Financiën vloeien om als vangnet te spannen onder de kredieten die de Fed zou toekennen. Van dat bedrag zijn tot vandaag maar enkele miljarden effectief opgenomen.

De noodprogramma's liepen aanvankelijk tot eind september. Afgelopen zomer beslisten de Fed en Financiën ze tot 31 december 2020 te verlengen. Omdat momenteel een derde coronagolf over de VS spoelt, riep Powell Mnuchin de afgelopen dagen op de noodkredieten ook dan nog niet te laten uitdoven.

De Fed-baas is beducht voor een nieuwe economische krimp nu steeds meer steden en staten de bewegingsvrijheid van hun inwoners opnieuw inperken. Omdat hij vreest door de voorraad conventionele 'blusinstrumenten'- zoals renteverlagingen of massa-aankopen van overheidsschuld - te raken, hield Powell de kredietprogramma's graag als joker achter de hand.

Kredietmarkten

Maar dat was buiten Mnuchin gerekend. In een brief aan Powell liet die weten vijf kredietprogramma's niet te verlengen. 'De kredietmarkten zijn hersteld en banken kunnen zelf weer leningen verstrekken aan bedrijven, gemeenten en non-profitorganisaties. Die programma's hebben hun doel bereikt.'

Mnuchin spoorde de centrale bank ook aan voor ruim 70 miljard dollar ongebruikte fondsen terug te storten aan het ministerie zodat dat geld elders ingezet kan worden. 'In het onwaarschijnlijke geval dat het in de toekomst toch nodig blijkt de kredietprogramma's nieuw leven in te blazen, kan de Federal Reserve daarvoor goedkeuring vragen van Financiën', voegde de minister eraan toe.

De kans dat de investeringsbankier het dossier dan opnieuw behandelt, lijkt klein. Tenzij het juridische verzet van Donald Trump tegen de uitkomst van de presidentsrace de volgende weken onverwacht succesvol blijkt, neemt de Democraat Joe Biden op 20 januari zijn intrek in het Witte Huis.

Geen formaliteit

Samen met zijn Democratische partij is de ex-rechterhand van Barack Obama de kredietprogramma's van de Fed wel genegen. Analisten vrezen evenwel dat het niet zomaar een formaliteit wordt die te herstellen. Zeker niet als de Fed die ruim 70 miljard dollar inmiddels teruggestort zou hebben.

'Door dat bedrag terug te vragen vermindert Mnuchin de vuurkracht van zijn opvolger aanzienlijk. Het geld zal niet meer voorhanden zijn. We hebben te maken met een roekeloze politisering van beleid dat erop gericht is markten te stabiliseren', zei Krishna Gruha, vicevoorzitter van het adviesbureau Evercore ISI, in de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal.

Ook Neil Bradley, de directeur beleid van de Amerikaanse kamer van koophandel, betreurt de demarche van Trumps minister van Financiën. 'Door de onverwachte stopzetting van die programma's zijn de handen van de volgende regering onnodig gebonden. En voor ondernemingen sluit de poort naar belangrijke liquiditeitsopties op een moment dat ze die het meest nodig hebben.'