Koen Kas is professor oncologie aan de UGent en healthcare futurist. Hij ziet technologie als een manier om de zorg menselijker te maken. ‘Zorgverleners zullen beschermengelen en care navigators worden.’
‘We hebben zeker nog Florence Nightingales nodig. Het menselijke in de zorg moeten we versterken. In Japan bestaan al robots in de vorm van een beer die patiënten uit bed halen of in een rolstoel tillen. Temperatuur opmeten en gegevens monitoren, daar heb je wearables voor. Repetitieve taken kan je uit handen geven aan apparaten en apps.’
‘Technologie neemt traditionele taken over van verpleegkundigen en van artsen, waardoor er weer meer ruimte komt voor menselijkheid en om ethisch te reflecteren.’
WhatsApp aan het infuus
‘We leven in een achterhaald systeem dat wacht tot we ziek zijn. Ziekenhuizen moeten systemen bedenken om patiënten thuis te helpen. In de toekomst betaal je niet voor een bed, maar voor de technologie. Alleen voor gespecialiseerde en dure verzorging moet je nog naar het ziekenhuis.’
In de toekomst betaal je niet voor een bed, maar voor de technologie.
‘En ook daar moeten we denken aan customer delight, bijvoorbeeld oudere mensen die leren hoe ze een nieuwe WhatsApp-toepassing kunnen gebruiken terwijl ze aan het infuus hangen. De grootste vraag van veel 65-plussers? Wie gaat voor mijn hond zorgen terwijl ik opgenomen ben? Wel, het UZ Brussel heeft een Villa Samson waar patiënten hun huisdieren kunnen achterlaten.’
Computer vs. arts
‘Dit vergt een enorme aanpassing van de bestaande banen. Een arts moet leren dat hij niet langer God is als het gaat om diagnoses. De computer kan veel meer parameters verwerken dan hij.’
‘Wordt hij overbodig? Natuurlijk niet. Denk maar aan de schaakgoeroe Garri Kasparov die verloor van de Deep Blue-computer van IBM. Kasparov leerde dat hij creatiever uit de hoek moest komen en op zoek moest naar nieuwe zetten die de computer niet kende.’
Wat zegt je dna?
Volgens Kas komt er een hele resem nieuwe beroepen aan. ‘Een soort coaches of beschermengelen. Dat zie je al bij de ziekenhuizen die Apple bouwt voor zijn medewerkers. Care navigators, vooral diëtisten, begeleiden je om gezond te blijven.’
‘Ook de individuele DNA-code biedt heel wat mogelijkheden. Daarop kan je aflezen of je voorbestemd bent om bijvoorbeeld alzheimer te krijgen. Gesteld dat je dat wil weten, kan een genetische counselor je bijstaan en mentaal voorbereiden, al was het maar door je te stimuleren sudoku’s op te lossen.’
Vatbaar voor burn-out
‘Die nieuwe technologieën en beroepen brengen ook heel andere issues met zich. Bijvoorbeeld over privacy en ethiek. Hoever mag je als bedrijf gaan als je weet dat een medewerker vatbaar is voor burn-out? Word je erop afgerekend als je een gehandicapt kind op de wereld zet terwijl je dat al vroeg in de zwangerschap wist? Over zulke vraagstukken moet er meer ruimte komen in de toekomstige opleiding van zorgverleners.’