Archiporn: de eerste 'kathedraal van de stilte' in Antwerpen

Sereen. Drukkend. Gênant. Opluchtend. Geladen. De adjectieven die we gebruiken om stilte te identificeren, zijn erg uiteenlopend. Nochtans kan stilte ook aanzetten tot zelfkennis en contemplatie. ‘Verstilling zou weleens de munteenheid van de 21ste eeuw kunnen worden’, zegt Cédric Etienne, oprichter van het interieurbureau Studio Corkinho.

‘Ik was onlangs te gast in het ‘Stillness Webinar’ van Lidewij Edelkoort, dé trendvoorspeller van de designwereld. Daar was te horen dat architecten in de toekomst niet alleen oog zullen hebben voor het esthetische, maar ook voor zingeving.'

'Serene architectuur bestaat natuurlijk al langer, maar zelf hecht ik veel belang aan het rituele aspect van verstilling. Jezelf verplichten om even stil te staan, of dat nu is door een bos bloemen te plukken of bewust tijd te maken voor een koffiepauze.’

‘Zelf neem ik vlak na het opstaan 20 à 30 minuten de tijd om te mediteren. Al is mediteren veel gezegd. Er is weinig esoterisch aan. Ik zit gewoon stil en probeer mezelf te herbronnen en voor te bereiden op de dag. Stilte is in de eerste plaats bewustwording.’

Noorderpershuis

Al was er jarenlang ook bij Cédric Etienne weinig tijd en ruimte om de pauzeknop in te duwen. Na een resem studies, onder meer economie en interieurdesign, werkte Etienne tien jaar als setdesigner voor merken als Armani en Christian Wijnants. Maar omdat het met de jaren te veel en te vlug werd, stapte hij uit de mode en richtte hij in 2017 zijn eigen ontwerpstudio op: Corkinho begon met het maken van schalen en aanverwanten in kurk.

Toen hij in 2018 voor zijn ontwerpbureau op zoek was naar een grotere ruimte viel tijdens een fietstocht zijn oog op een groot gebouw vlak bij de dokken: het Noorderpershuis op het Eilandje, dat al dertig jaar leegstond.

‘Ik voelde meteen het energetische potentieel van de hoge en grote ruimtes’, zegt Etienne. ‘Met zijn majestueuze ingang, zijn drie verdiepingen en zijn zolder met houten plafond voelde het aan als een industrieel klooster.’

Op stiltebedevaart

Hij kon de eigenaar overtuigen om hem de voormalige waterkrachtcentrale minimaal drie jaar als een goede huisvader te laten beheren. Het grootste deel van het gebouw wordt intussen gebruikt als ontwerpruimte en atelier voor Studio Corkinho. Het invullen van de 11 meter hoge accumulatietoren was niet alleen uitdagender, het viel ook samen met een creatieve heroriëntatieperiode voor Etienne.

Om antwoorden te vinden, voor zichzelf en voor de toren, vertrok hij op een stiltebedevaart, die uiteindelijk zes maanden zou duren. Een reis die hem leidde naar alle uithoeken van de wereld, van Frankrijk over Italië tot Japan. Etienne bezocht religieuze gebouwen allerhande, maar ook ontwerpen van architecten als Andrea Palladio, Carlo Scarpa en Le Corbusier.

Zelfs de traditionele theehuizen van Kyoto en de Japanse eilanden Teshima en Naoshima mochten op een bezoek van hem rekenen. ‘Hoe meer ik zag, hoe meer ideeën ik kreeg voor de toren. Uiteindelijk besloot ik het concept van de monastieke cel te herinterpreteren voor de hedendaagse mens, een Still Room.’

Studio Corkinho

Wat meteen opvalt als je de Still Room binnenkomt, is de indrukwekkende lichtinval en het gevoel van ruimte. Dat heeft alles te maken met de gebruikte kleuren en materialen. Die zijn ingetogen, een combinatie van warm en koud, van steen, stof en kurk. Je vindt er een paar interieurobjecten van Studio Corkinho.

Maar het meubilair en de decoratie zijn doelbewust tot een minimum beperkt, ‘om de kracht van de leegte te benadrukken’. Opvallende eyecatchers zijn een vintage leesstoel van de Pools-Braziliaanse ontwerper Jorge Zalszupin en een oude stoel, ontworpen door een Belgische monnik.

‘De Still Room moet ruimte bieden voor ontmoeting, maar ook aanvoelen als een omarming. De mens is nu eenmaal een sociaal dier. Het is een combinatie van architectuur, spiritualiteit en welzijn. Een toevluchtsoord om te ontsnappen aan de drukte van ons dagelijks bestaan’, legt Etienne het concept uit.

Yogasessies

Sinds begin september kan iedereen in de Still Room terecht voor, onder meer, yogasessies of stille meditaties. Ze kan ook worden ingezet als studie- en observatieruimte voor architectuurstudenten van de Universiteit Antwerpen. Een concept dat blijkbaar aanslaat. Etienne is al bezig met gelijkaardige projecten in Berlijn en Portugal. ‘De abstractie van Studio Corkinho’s ontwerpen en van de Still Room zijn een aansporing om even stil te staan.’

Door de coronacrisis werden we allemaal een beetje kluizenaar. Stilte is een moeilijk te omzeilen onderdeel van dat bestaan, al staat niet iedereen te springen bij dat idee. ‘Terwijl echte stilte niet eens bestaat. Zelfs op Antarctica kraakt het ijs.’ Volgens Etienne is het dan ook beter om te spreken van ‘verstilling’, een aanzet tot zelfexploratie. Tijd voor rust.

‘Plots gaan we massaal kamperen en de natuur opzoeken, terwijl we vroeger aan drukke citytrips deden. Doordat er minder ruis is, minder geschreeuw, is er meer plaats voor bewustwording en zingeving. Ik ben ervan overtuigd dat het mogelijk is om stilte, plat gezegd, sexy te maken.’

Een yogasessie of bezoek boeken kan via studio@studiocorkinho.com. De homecollectie van Studio Corkinho is te koop via www.studiocorkinho.com en in verschillende verkooppunten zoals Graanmarkt 13 in Antwerpen.