Van waterstofwagens tot luchtzuiverende diamanten: de toekomst van CO₂-captatie

Stilstaan is achteruitgaan. Dat is zeker ook het geval voor de toestand van onze planeet. Het afgelopen decennium stond ecologisch gezien vooral in het teken van ‘damage control’: de schade die ons gedrag aanricht op het klimaat zoveel mogelijk beperken, met ‘zero waste’ als ultieme doel. Zo lanceert Adidas dit jaar nog een eerste samenwerking met het hippe sneakerlabel Allbirds in de vorm van een sneaker met de laagste ecologische voetafdruk ooit. De bedoeling is uiteraard, zo klinkt het bij Allbirds, om die impact uiteindelijk te reduceren tot nul. Een sneaker dus die de aarde geen enkele schade berokkent.

Een nobel doel, begrijpt u ons vooral niet verkeerd, maar intussen zijn enkele sectoren al ettelijke stappen verder in dit impactverhaal. Bij ‘positive waste’ is er niet alleen sprake van een status quo, maar van een positieve impact van een product op het milieu. Of zoals marketingspecialiste Isabel Verstraete, die het fenomeen in haar nieuwe boek ‘Does your brand care’ uitlegt, poneert: in de toekomst zullen we meer en meer verlangen van de merken waarmee we ons associëren.

Terwijl de consument het vertrouwen kwijt is in de religies en in de overheid, toont een studie van het studiebureau Edelman Data & Intelligence aan dat er wél nog vertrouwen is in merken. Ruim 80 procent van de consumenten heeft er vertrouwen in dat merken de juiste beslissingen zullen nemen om het klimaat alsnog te redden. We zullen ons de komende jaren almaar meer gaan vereenzelvigen met die labels die dat vertrouwen voor zich weten te winnen én hun beloftes kunnen waarmaken.’

Positive waste

Het Britse Haeckels, een pionier in de zoektocht naar ecologisch verantwoorde handel én de ‘zero waste’-filosofie, zette zopas een eerste bescheiden stap naar ‘positive waste’. De geurkaarsen van het beautylabel steken al van bij de start in verpakkingen vervaardigd uit mycelium (de worteldraden van zwammen) en die je gewoon in de tuin kunt gooien. Dat mycelium is immers 100 procent composteerbaar en zal na twee tot drie weken helemaal verdwenen zijn. In combinatie met de duurzaam ontwikkelde geurkaars spreken we van ‘zero waste’.

Sinds kort schakelt Haeckels een versnelling hoger naar een ‘positive waste’-verhaal. De obligate documentatie bij de geurkaars wordt voortaan in natuurlijke inkt gedrukt op zaadjespapier. Wie dat papier samen met de verpakking de tuin in kiepert, krijgt daar enkele weken later een bescheiden bloemenweide voor terug. Het mycelium van de verpakking bemest niet alleen die bloemenpracht nog eens extra. De planten zelf halen ook een bescheiden portie CO2 uit de lucht. Afval als een positief verhaal dus.

Waterstofauto

Bij Toyota loopt al ruim twintig jaar een project om de emissie van milieuschadelijke stoffen door auto’s te reduceren tot nul. Dus was het tijd voor een nieuwe uitdaging: ‘Beyond Zero’. Hoe kun je als auto nu méér doen dan schadelijke uitlaatgassen elimineren? Het antwoord heet: Mirai.

In 2014 presenteerde de Japanse autobouwer al een eerste versie van deze waterstofauto. Intussen is de tweede generatie van de Mirai op de markt: en die stoot voor het eerst lucht uit die zuiverder is dan onze omgevingslucht. Die wagen zuivert dus de lucht.

Hoe dat precies in zijn werk gaat? ‘De Toyota Mirai is een waterstofwagen. Dat wil zeggen dat hij zelf elektriciteit opwekt dankzij waterstofcellen, goed voor een actieradius van 650 kilometer met één tankbeurt. De auto zuigt aan de voorkant omgevingslucht aan die door de waterstofcellen wordt geleid. Daar bindt waterstof aan zuurstof uit de omgevingslucht en wordt er water gevormd.

Mooie bijkomstigheid is dat de vorming van water uit waterstof en zuurstof elektriciteit opwekt. De waterdamp wordt achteraan opnieuw de auto uit gestuwd. Die lucht passeert echter via zulke doorgedreven filters dat ze een pak zuiverder is dan de lucht die vooraan wordt ingezogen. Je kunt de Toyota Mirai dus beschouwen als een grote luchtzuiveraar.

Rijden we dan over enkele jaren allemaal met zo’n Toyota? ‘Zo’n vaart zal het niet lopen’, aldus Henry Wattel, fleet manager bij Toyota België. ‘Waterstofauto’s zijn nog te weinig bekend bij het grote publiek, en ook de prijs van deze technologie blijft aan de hoge kant. Bovendien zijn er op dit ogenblik nog maar drie tankstations in België waar je terecht kunt voor waterstof.'

'Het grootste voordeel van waterstofauto’s is dat het tanken razendsnel gaat en je een grote afstand kunt afleggen met één gevulde tank. Behalve bij personenwagens zien we ook veel mogelijkheden bij vrachtwagens en het openbaar vervoer. Voor De Lijn zou het toch geweldig zijn om mensen te vervoeren en tegelijk de lucht te zuiveren?’

Lees ook | Van Aston Martin tot Tesla: autobouwers storten zich op de e-bike

Luchtzuiverende wodka

Om die lucht te zuiveren hoeft een mens niet per se beginnen rond te rijden. Integendeel. Jezelf lazarus drinken kan ook volstaan. Dat bewijzen twee elektrochemici in Brooklyn. Stafford Sheehan en Greg Constantine zijn er daar immers in geslaagd om CO2 uit de lucht te capteren en om te zetten in alcohol, meer bepaald in Air Co-wodka. De twee heren claimen zo de allereerste koolstofnegatieve wodka in handen te hebben.

Ze leggen op de website van Air Company al hun energieverbruik op tafel, waaruit blijkt dat de CO2 die vrijkomt om bijvoorbeeld de flessen te reinigen, de labels te drukken en de wodka te finaliseren veel beperkter is dan de CO2 die uit de lucht wordt gehaald om de wodka te maken.

Het goedje wordt voorlopig alleen lokaal verkocht, in de wijde omtrek rondom het hoofdkwartier net buiten New York, omdat transport die CO2-berekeningen volledig overhoop zou halen natuurlijk.

Laboratoriumdiamanten

Wel wereldwijd beschikbaar zijn de diamanten van Aether, nog zo’n initiatief uit New York. Oprichter en klimaatactivist Ryan Shearman zet CO2 uit de buitenlucht om in diamant. ‘Een morele verplichting’, noemt hij het zelf. De diamantindustrie is jaarlijks goed voor 12 miljoen ton CO2-uitstoot. Om nog maar te zwijgen over de louche of mensonterende praktijken waar de diamantsector mee wordt geassocieerd.

Laboratoriumdiamanten maken met dat laatste dan wel komaf, voor de productie ervan wordt nog steeds koolstof uit de aarde ontgonnen.

Bij Aether is die koolstof voor het eerst afkomstig uit de lucht. Impossible Diamond, het bedrijfje van Shearman, werd in 2018 opgericht. In december 2020 werd de eerste collectie gelanceerd met daarin verlovingsringen, trouwringen, oorbellen, armbanden en colliers. Allemaal in een mum van tijd uitverkocht. Voor de ringen – die zo’n 10.000 euro kosten – werd alvast een wachtlijst aangelegd. Het milieu redden vraagt tijd, dat mag intussen duidelijk zijn.