Geef David en Hannes Van Severen een museum, en ze vatten heel de geschiedenis van hun creatieve familie samen in één conceptuele installatie. Zet ze samen aan tafel, en ze beginnen te kibbelen als echte broers. Interview met een architect en een meubelmaker die de voorbije jaren internationaal helemaal doorbraken.
Design runs in the family. Vraag maar aan de geslachten Van Severen, Scarpa, Bakker en Vermeersch. Over hun ontwerpersbloed organiseert Grand-Hornu Images sinds 1 september de tentoonstelling 'Le Labo des Héritiers'. Maar what's in a family name? Rekent de nieuwe generatie af met het talent van haar (groot)ouders? Of surft ze gewoon mee op de overgeërfde renommee? Enter de gebroeders Van Severen, de oudste zonen van wijlen productontwerper Maarten Van Severen (1956-2005). De een is een internationaal gerenommeerd architect bij Office, het vijftienkoppige bureau dat hij oprichtte met Kersten Geers. De ander maakt sculpturale meubels en wil alleen samenwerken met zijn vrouw Fien Muller. In Grand-Hornu Images vatten de broers hun familiegeschiedenis samen in één conceptuele installatie. Die bundelt de architectuur van David, de meubels van Hannes, het design van Maarten én de schilderijen van grootvader Dan.
SABATO. Worden jullie al die verwijzingen naar jullie vader en grootvader niet stilaan beu?
Hannes Van Severen: 'We wilden een expo maken waar we onszelf goed bij voelen. Geen typisch tentoonstellingetje met herkenbaar werk van elk familielid. Daaraan zijn we gelukkig ontsnapt.' David Van Severen: 'Het moest een persoonlijk experiment van de nakomelingen worden. Een subjectief laboratorium dat de evidente paden vermijdt en de verwachtingen overstijgt. Je kan wel vechten tegen je afkomst, maar dat heeft geen zin. Je kan er beter iets creatiefs mee doen.'
Hannes: 'In de buitenlandse pers word ik nooit met mijn vader vergeleken. In België krijg ik sneller de opmerking: 'Jij hebt het gemakkelijk, als zoon van Maarten.'
David: 'Terwijl deze tentoonstelling allesbehalve gemakkelijk was. Serieuze ruzie hebben we gemaakt, zoals broers dat alleen kunnen. Meermaals hebben Hannes en ik vloekend de telefoon neergegooid.'
Hannes: 'Die telefoongesprekken waren misschien nog interessant geweest als tentoonstellingsconcept: geen ontwerpen tonen, gewoon het emotionele werkproces laten horen.'
David: 'Niet intellectueel beginnen doen hé. Na veel discussie bedachten we een buitenconstructie met verticale betonnen prefabpanelen en horizontale stoeptegels in beton. Daarop presenteert Hannes de stalen frames van zijn jongste meubelcollectie. De aluminium boekenplank aan de wand is een ontwerp van Maarten. De achtergrondkleuren verwijzen naar een schilderij van Willem Cole: hij portretteerde mijn vader ooit aan de hand van twee vlakken in zijn favoriete kleuren. En de roestige rioolroosters aan de wand waren de inspiratie voor Dans minimalistische schilderijen. Zijn werken zelf tonen we niet, wel de referentiebronnen die we in de tuin bij oma vonden.'
Hannes: 'Doordat onze installatie buiten staat in Grand-Hornu, wordt het weer de curator. De onderstellen van mijn meubels roesten gewoon verder op die betondallen. De verf wordt vuil. En er waaien bladeren in de installatie. Om dat patina is het ons te doen.'
Past die vervuiling wel bij jullie meubilair en architectuur, die vaak als minimaal wordt omschreven?
Hannes: 'Dat is de grote misvatting rond het werk van de Van Severens. Als Fien en ik een meubel met plastic tafelblad maken, dan mogen daar gerust krassen op komen. Mijn vader wou niets liever dan dat zijn aluminium tafel gebruikssporen kreeg. Terwijl veel klanten die krassen meteen lieten wegschuren, omdat hun tafel dan minder strak was.'
David: 'Maartens ontwerpen zijn helemaal niet minimalistisch, ze waren net heel complex om te maken. De traditionele dakpannen die Portugezen maken, door klei over hun been te buigen: dát is pas minimalisme.'
Hannes: 'In die zin is onze meubelcollectie eigenlijk veel minimalistischer dan die van Maarten: wij stellen meubels samen met bestaande buisprofielen in standaardmaten. Het is als sprokkelen in een bos: we maken iets nieuws met de takken die we onderweg vinden.'
Heeft jullie vader jullie werk beïnvloed?
David: 'Ik vind het artificieel om generaties te vergelijken. Ja, je kan de heldere lijn in Dans schilderijen en Maartens meubelen ook in ons werk zien. Maar dat is me te banaal. Tegelijk moeten we eerlijk zijn: we komen uit die familie. Maarten wás enorm geobsedeerd door materialen en wij ook. En het idee dat een stoel mooi moet zijn én goed moet zitten, hebben we ook van hem.'
Hannes: 'Logisch dat er invloed is. Als kind hebben wij uren in zijn atelier gesleten. Eerst om te skateboarden, later om te helpen schuren aan zijn tafels. Om een beetje zakgeld bij te verdienen. Mijn dochter komt nu ook soms ons atelier binnen gerolschaatst. Ze neemt ook alles op wat er gebeurt. En als we vragen wat ze ervan vindt, heeft ze wel degelijk een mening.'
David: 'Als we in het atelier van Maarten waren, kwamen we onbewust in aanraking met al die materialen en al de stalen die er lagen. Ook al kan je ertegen vechten, toch neem je die ervaringen mee. Maar Hannes en ik doen wel iets interessants met onze afkomst, dankzij onze samenwerkingen met Kersten Geers (Office) en Fien Muller.'
Lees het hele artikel in Sabato van 20 september.