Londen, de stad van de rode dubbeldekkers en de zwarte cabs? Think again. De vervoerssymbolen van de Engelse hoofdstad worden naar de kroon gestoken door een nieuwe uitdager: de fiets. Cycling en de bijbehorende sportoutfit zijn hipper dan ooit.
Er zijn weinig mode-uitschuivers die sneller duivelsblikken opwekken dan spandexleggings met sportschoenen. Nochtans kun je in Londen niet om de trend heen. Trendsetters van dienst zijn deze keer geen jonge fixed gear-adepten, wel advocaten en zakenmannen van middelbare leeftijd. Mamils, heten ze, kort voor 'middle-aged men in lycra'. Hoofdaccessoire bij de outfit? Een state-of-the-artfiets, liefst een sportmodel van koolstofvezel.
De fiets is immers niet meer weg te denken uit de Britse hoofdstad. Wie King's Cross uitloopt en naar links in plaats van naar rechts kijkt, loopt nu ongeveer evenveel risico om door een horde fietsers als door een rode dubbeldekker of zwarte taxi omvergereden te worden. Een recente studie voorspelt zelfs dat er de komende jaren meer fietsen dan auto's Londen tijdens de spitsuren zullen binnenrijden. De jongste vijftien jaar verdriedubbelde het aantal fietsers in de Britse hoofdstad.
Wie King's Cross uitloopt en naar links in plaats van naar rechts kijkt, loopt nu evenveel risico om door een horde fietsers als door een rode dubbeldekker omvergereden te worden.
'Fietsen in Londen is de jongste jaren geëxplodeerd', zegt de Britse modeontwerper Paul Smith, een hardcorefietsfanaat. 'Als je me 15 jaar geleden had gevraagd of de Londenaars meer zouden beginnen te fietsen, was ik sceptisch geweest. Vandaag is alles anders. In 2014 vond de Grand Départ van de Ronde van Frankrijk in Engeland plaats en er zijn almaar meer wielerwedstrijden op tv te zien. De Britse wielerteams doen het ook heel goed.'
Toch is de fietstrend in Londen een logische evolutie: het verkeer is er, zoals in de meeste wereldsteden, een 'living hell'. Wie met de auto de stad inrijdt, verliest al snel een uur in de files en na een halfuur in een overvolle metro kom je ook niet relaxed aan op het werk. Dus pendelen de mamils, maar ook jonge mannen én vrouwen van allerlei leeftijden, met hun ros uit koolstofvezel. Het is bovendien goed voor het klimaat én de conditie. Drie vliegen in één klap.
Dat heeft Londen goed gezien. Enkele maanden geleden ging een nieuwe fietssnelweg open. Geen gewoon fietspad, maar een aparte weg voor fietsers, afgescheiden van de auto's door stoepranden en paaltjes. Fietsers hoeven niet tussen de auto's te slalommen, maar kunnen in één trek doorrijden naar het centrum. Fietsadepten gaan er prat op zo sneller dan de auto's te zijn. Volgende maand zal nóg een nieuwe 'highway' geopend worden: hij zal Embankment met Upper Thames Street verbinden. En er zijn plannen voor nog drie andere routes, waaronder een die wordt uitgebreid naar het station van King's Cross.
Fietstaxi
Als zelfs een chic taxibedrijf mee is met de fietstrend kun je er niet meer omheen. Enkele maanden geleden lanceerde het Londense taxibedrijf Addison Lee, een concurrent van Uber, de 'cyclecab'-optie. Zware werkdag gehad? Regent het cats and dogs? Dan kun je via da app een cyclecab reserveren. De taxichauffeur klapt dan zijn achterzetels toe zodat je fiets gewoon mee in de auto kan.
Addison Lee is niet het enige (Britse) bedrijf dat welvaart bij de fietstrend. Ook luxefietsmerken doen big business. Denk maar aan de plooifietsen van het Britse Brompton - elke tien minuten wordt er een verkocht - of de lichte plooifietsen van Hummingbird, een Britse start-up.
Elektrische fietsen doen het ook goed en voorts spot je vooral racefietsen van zeer lichte koolstofvezel in de stad. Vorig jaar kreeg Groot-Brittannië er nog een nieuw fietsmerk bij: Freddie Grubb legt zich specifiek toe op stadsfietsen. Hun handgemaakte frames gaan terug op de klassieke Britse fietsmodellen. 'Fietsen is huge vandaag', vertelde oprichter Jack Pattison aan Wallpaper. 'En het ziet er niet naar uit dat de trend zal afremmen.'
Ook fietskledijmerken doen het goed. Het Britse Rapha bouwde er zelfs een hele lifestyle rond. Zo heeft het merk een Cycle Club, een winkel slash koffiehuis. In Soho bieden ze behalve fietskleding ook beenwarmers, zonnebrillen, schoencrème, bidons en zelfs huidproducten aan. 'Op het vlak van fietskledij is er de jongste jaren veel veranderd', zegt fietsblogster Jools Walker van het Britse fietskledingbedrijf Vulpine. 'Vroeger was het een vreemd idee dat er kledij bestond waarin je kon fietsen maar die tegelijk draagbaar was. Vandaag is dat gamma ongelooflijk groot.'
Het succes van merken als Vulpine en Rapha past in de bredere athleisure-trend, een samentrekking van athletics en leisure, ofwel vrijetijdssportkledij. Sportieve kleding waarin je gewoon gaat koffiedrinken en zelfs helemaal niet hoeft te sporten als je dat niet wilt. Strakke yogabroeken én spandex, buiten de yogazaal en naast de fiets, het kan dus best.
Fietsplakboek
Nog een tastbaar voorbeeld van hoe hard het fietsgebeuren leeft, is de tentoonstelling 'Cycle Revolution' in het Londense Design Museum. Je ziet er onder meer de Pinarello-fiets waarmee Chris Froome op de Champs-Elysées in Parijs overwinningsrondjes peddelde, maar ook de fiets waarmee Eddy Merckx in 1972 het werelduurrecord in Mexico brak én het allereerste Brompton-prototype. Voor de minder hardcorefietsfanaten: de tentoonstelling traceert de evolutie van fietskleding sinds de jaren vijftig, van wollen truitjes naar lichte, hoogtechnologische pakjes. Enkele van die jerseys komen uit de persoonlijke collectie van Paul Smith. De modeontwerper droomde van een carrière als professioneel coureur, tot een zwaar ongeval hem op andere, modieuze paden bracht.
Hoewel hij zelf niet meer mag fietsen in competitieverband, blijft Smith een voorloper van de fietstrend in zijn stad. Enkele jaren geleden lanceerde hij zijn eigen fietslijn, 531, en eerder werkte hij al samen met fabrikant KASK om een speciale helm te ontwerpen. Fietstruitjes waren een inspiratiebron voor zijn recentste mannencollectie én in mei brengt de modeontwerper zelfs een heus fietsboek uit. In het plakboek toont Smith zijn favoriete coureurs, races en fietsplekken en laat hij de lezer zijn uitgebreide collectie wielertruitjes en wielermagazines uit de jaren vijftig en zestig ontdekken. 'Ik heb door de jaren heen van alles verzameld: posters, wielertruitjes, petjes, boeken en zelfs klokken met de fiets als thema. Het boek brengt die hele verzameling samen, mét de nodige anekdotes erbij.'
'Mijn liefde voor de fiets is begonnen toen ik elf was, en ze is nooit meer weggegaan. Een fiets geeft je een gevoel van vrijheid. In een stad als Londen heb je niet de indruk dat er veel plaats is, maar daaraan kan je ontsnappen op de fiets.'
Cycle Revolution, tot 30 juni in het Design Museum in Londen.
Paul Smith's Cycling Scrapbook komt op 17 mei uit bij Thames & Hudson.