Phablet, bitcoin, selfie en 3D-printer halen Van Dale

Het jaarlijkse lijstje met nieuwkomers van Van Dale is altijd goed voor een combinatie van verwondering en herkenning. Hoog tijd, bijvoorbeeld, dat de caféploeg in haar waardigheid bevestigd wordt met een eigen lemma in het woordenboek. Of dat de burendag erkenning krijgt.

Veel andere woorden getuigen van de creativiteit die taalgebruikers aan de dag leggen en die de taal permanent in beweging houdt: sukkelseks, flitsbak, omkeer- of opeethypotheek, paniekvogel. Of van de flexibiliteit die een levende taal heeft om leenwoorden op te nemen: heel wat uit het Engels ontleende woorden worden in Van Dale opgenomen, al dan niet op Nederlandse wijze vervoegd, zoals greenwashing, mindfuck, master, of pinpointen.

Tot spijt van wie het benijdt, behoudt Van Dale de aparte classificatie 'Belgisch-Nederlands', ook bij de nieuwe woorden, waar andere woorden die voor Vlaamse oren zeer exotisch klinken, niet als typisch taalgebruik van boven de Moerdijk worden geoormerkt. Zo halen bijvoorbeeld gratispolitiek en onnozeliteit wel de lijst, maar met vermelding dat ze Belgisch zijn.

Jaarlijks worden zowat 1.000 nieuwe woorden in het woordenboek opgenomen, op zijn website belicht de uitgever daar een leuke selectie van. Er verdwijnen anderzijds ook woorden, wanneer niemand ze meer gebruikt. In een gesprek met de Nederlandse krant NRC vertelt hoofdredacteur Ton de Boon dat bijvoorbeeld msn'en of wappen (een vorm van mobiel internetten die alweer voorbijgestreefd is) dichtbij hun verwijdering uit het boek staan.

Afwachten dus hoe lang pakweg de pop-upwinkel of het repaircafé, de ruilouder of het ik-opatestament, de bitcoin en de phablet het uithouden.