De Brusselse regering heeft een akkoord over de slimme kilometerheffing SmartMove bereikt. De nieuwe tol zal bestaan uit een basisheffing, aangevuld met een variërend tarief per gereden kilometer. De prijs zou variëren naargelang van het moment van de dag en het vermogen (fiscale pk) van de wagen. Wie in de file met een wagen met een zware motor naar Brussel rijdt, betaalt het meest.
De tol zal ook moeten worden betaald door werknemers die met de auto naar een kantoor of bedrijf in Brussel gaan.
Wie betaalt de kilometerheffing voor woon-werkverkeer?
Juridisch gezien is de pendel van en naar het werk een privéverplaatsing. ‘Of een werkgever moet tussenkomen in de kosten die verbonden zijn aan de woon-werkverplaatsingen met de wagen, hangt af van de bepalingen van de sector waartoe hij behoort’, zegt Veerle Michiels, mobiliteitsexperte bij de hr-dienstverlener SD Worx. Die tussenkomsten zijn vastgelegd in collectieve arbeidsovereenkomsten en omvatten de brandstofkosten en de ‘overige’ autokosten, zoals de verzekering en het onderhoud.
‘De terugbetaling van de kosten die een werknemer maakt om zich van zijn woonplaats naar zijn vaste plaats van tewerkstelling te verplaatsen is vrijgesteld van socialezekerheidsbijdragen', zegt Michiels. ‘Fiscaal is er een gedeeltelijke vrijstelling van 410 euro per jaar (bedrag voor inkomstenjaar 2020), op voorwaarde dat een werknemer zijn werkelijke beroepskosten niet bewijst in zijn jaarlijkse belastingaangifte én de vrijstelling al niet opgebruikt werd. Voor werknemers met een bedrijfswagen zal het vrijgestelde bedrag doorgaans integraal opgaan aan die bedrijfswagen.’ Het niet-vrijgestelde deel van de vergoeding voor het woon-werkverkeer is een belastbaar inkomen.
Wat met professionele verplaatsingen in Brussel?
Een rit naar een klant of een vergadering? Als u in opdracht van uw werkgever om professionele redenen naar en in Brussel rijdt, is de kilometerheffing in principe ten laste van de werkgever. De tussenkomst van uw werkgever is een zogenaamde kost eigen aan de werkgever, die vrijgesteld is van sociale zekerheidsbijdragen en belastingen. ‘De werkgever en de werknemer maken daarover het best duidelijke afspraken. Onder meer of en wanneer de wagen wel het meest aangewezen vervoermiddel is’, zegt Michiels.
‘Voor sommige functies en activiteiten kan je de wagen niet vermijden. Denk aan pakjesbezorgers, technici of werfverkeer. De volledige werkgeverstussenkomst in de kilometerheffing is dan vrijgesteld, al is het ook hier aangewezen eventuele privéverplaatsingen uit te sluiten. Eventueel misbruik kan gecontroleerd en desgevallend bestraft worden.’
Worden privéverplaatsingen met een bedrijfswagen vergoed?
Als u buiten uw werkuren met uw eigen wagen door Brussel rijdt, is het evident dat u zelf de kilometerheffing betaalt. Maar ook bestuurders van een bedrijfswagen zullen de tol voor privéverplaatsingen in principe uit eigen zak moeten betalen. ‘Een werkgeverstussenkomst is zeker niet verplicht’, zegt Michiels.
Wat als een werkgever vrijwillig de tol voor privéverplaatsingen zou betalen? ‘Een overheidsstandpunt daaromtrent is er nog niet, maar mogelijk wordt de bestaande regeling doorgetrokken voor kosten om met een vervuilende auto de lage-emissiezone in te rijden. Zowel voor een bedrijfswagen als voor een eigen wagen wordt bij een sterk vermoeden van privégebruik van een voertuig - bijvoorbeeld omdat een werknemer in de stad woont - de (terug)betaling van de LEZ-pas door de werkgever onderworpen aan socialezekerheidsbijdragen en belastingen.’
Zijn er mogelijkheden om de tol te temperen?
‘De kilometerheffing in Brussel kan voor heel wat werkgevers een reden zijn om hun arbeidsorganisatie en mobiliteitsbeleid aan te pakken. Thuiswerk is dankzij corona in veel bedrijven ingeburgerd en wordt zo goed als zeker een blijver’, zegt Michiels. ’Werkgevers kunnen ook overwegen werknemers hun werkdag van thuis uit te laten beginnen en pas tijdens de zogenaamde daluren naar het werk in Brussel te rijden.’
‘Het kan ook een hefboom zijn voor een veralgemeend mobiliteitsbudget. Ook de regering heeft aangegeven daar werk te willen van maken’, vervolgt Michiels. ‘Vandaag kunnen alleen werknemers die (recht op) een bedrijfswagen hebben, kiezen voor andere mobiliteitsoplossingen. Het zal belangrijk zijn dat er voldoende alternatieven zijn om zich duurzaam te verplaatsen en de wagen meer aan de kant te laten staan. Bijvoorbeeld voor het afleggen van het laatste stuk richting werk.’