Absenteïsme terugdringen? Laten we beginnen met discipline, afspraken en structuur

Absenteïsme bij jongere werknemers piekt, blijkt uit recente cijfers van het sociaal secretariaat Securex. Een van de oorzaken is de digitalisering van de werkvloer, die leidt tot minder interactie, digitale vermoeidheid en te weinig beweging.

Is het niet tijd om afscheid te nemen van thuiswerk, opperen sommigen daarom. Durven we het taboe op voltijdse aanwezigheid op kantoor eindelijk te doorbreken? En wat heeft die verzuchting naar flexibiliteit echt gebracht?

Nostalgie naar het kantoor alom dus. Maar als we absenteïsme willen terugdringen, zowel bij jongeren als in andere leeftijdscategorieën, is het kantoor niet de ultieme oplossing. Dan dringen fundamentelere maatregelen zich op. Ik zie er minstens drie.

1. Minder fake werk

Uit de recentste Work Trend Index van Microsoft blijkt dat we 60 procent van onze tijd communicerend doorbrengen. Er blijft dus maar 40 procent over om aan grondig kenniswerk te doen. ‘De werkdag weegt’, schrijft Microsoft. De techreus, die zelf constante onderbrekingen als standaardinstelling heeft doorgevoerd, stelt verbaasd vast dat mensen snakken naar focus. Naar periodes waarin ze kunnen doorwerken.

Laten we kenniswerk in ere herstellen. Door medewerkers niet te gijzelen in chats en in vergaderingen die ook een e-mail hadden kunnen zijn. Kenniswerkers kunnen geen waarde creëren als ze de hele dag bereikbaar moeten zijn. Ze hebben recht op focustijd. Expliciete regels over communicatiestromen en bereikbaarheid garanderen dat tijd vrijkomt voor echt werk. Voor werk ook dat voldoening geeft. Een krachtig tegengif tegen burn-out.

2. Minder flexibiliteit

Dankzij digitale tools kunnen we werken wanneer we willen. Maar die flexibiliteit heeft een pervers neveneffect: wat nu niet lukt, wordt opgeschoven naar de avonduren. Of naar het weekend. Dat leidt tot een eindeloze rek.

Ik hou dan ook graag een pleidooi voor de terugkeer van de prikklok, maar dan een interne. Laten we onszelf verplichten elke werkdag te beginnen en te beëindigen op hetzelfde uur. Dat geeft houvast en tijd voor het gezin en voor beweging. Het nodigt bovendien uit tot meer volharding en discipline. En het is een tweede krachtig tegengif tegen burn-out.

3. Minder 'instant gratification'

We zijn collectief verslaafd aan snelle prikkels. We hunkeren naar directe bevrediging. Maar een gevoel van verzadiging blijft uit. Echte voldoening komt er alleen na wat zwoegen en zweten. Aristoteles had het al over twee soorten geluk: het kortstondige, hedonistische geluk en het andere, dat hij omschreef als eudaimonia, waarbij je de beste versie van jezelf wordt. Die versie verwezenlijken, gaat gepaard met wat afzien. Met discipline, structuur en ascese. Een derde krachtig tegengif tegen burn-out.

Discipline, afspraken en structuur zijn geen vieze woorden. Ze garanderen net een hoge productiviteit en een beter welzijn. Daarin schuilt ook nostalgie. Nostalgie naar een verleden met duidelijk afgebakende grenzen tussen werk en privé. Met expliciete, streng ogende afspraken. Met dat soort nostalgie is niets mis.