België heeft nood aan stabiele visie op energiemix

Als kleine, op export gerichte economie is België afhankelijk van een betrouwbare, veerkrachtige en betaalbare energievoorziening. De voorbije jaren hebben aangetoond dat die ver te zoeken is. De energieprijzen zijn uiterst volatiel en bij elke koudegolf is sprake van afschakelplannen en black-outs. Daarnaast ondergaat de energiemarkt ingrijpende transformaties onder invloed van de Belgische en de Europese klimaatdoelstellingen, met minder nood aan fossiele brandstoffen en meer nood aan een efficiënter gebruik van andere energievormen, zoals elektriciteit.

De integratie van hernieuwbare energie vraagt om meer flexibiliteit op korte termijn, om in te spelen op vraag en aanbod. Tegelijk spelen alternatieve brandstoffen, zoals biofuels, waterstof en derivaten, een sleutelrol in de overgang naar een koolstofneutrale samenleving tegen 2050. Nieuwe technologieën zullen niet alleen de energietransitie versnellen, maar ook de energieonafhankelijkheid versterken.

We weten al zeker dat bepaalde technologieën onmisbaar zijn om onze klimaatdoelstellingen te halen. Koolstofafvang en -opslag (CCS) zal in elk geval nodig zijn om een deel van onze Belgische emissies te reduceren. Omdat België niet genoeg lokaal opslagpotentieel heeft, moet ook infrastructuur worden ontwikkeld om CO₂ te exporteren. Daarnaast zijn de elektrificatie van lichte voertuigen, de verwarming van gebouwen en het gebruik van proceswarmte bij lagere temperaturen cruciaal.

Voor andere technologieën, zoals de decarbonisatie van industriële processen op hoge temperaturen en zwaar transport, is de toekomst minder zeker. Verdere innovatie en onderzoek zijn nodig om de effectiefste oplossingen te ontwikkelen.

Ook de energie-infrastructuur moet worden uitgebreid. Die moet zowel de huidige als de toekomstige technologieën ondersteunen. Zo kan de bestaande gasinfrastructuur worden ingezet voor de distributie van waterstof.

Pragmatische oplossingen

Omdat al die veranderingen belangrijke investeringen vereisen, is een geïntegreerde energievisie voor België en zijn bedrijfsleven een absolute noodzaak. Die visie moet aandacht hebben voor stabiliteit, veerkracht, bevoorradingszekerheid en de competitiviteit van ons industrieel weefsel. Niet alleen de bedrijfswereld en de overheid moeten hun verantwoordelijkheid nemen, ook het gedrag van de consument, en in het bijzonder zijn energieverbruik, is bepalend voor het succes van de transitie naar een geïntegreerd energiemodel.

Strategisch vooruitdenken en een duidelijke richting bepalen zijn essentieel. Om de financiering te mobiliseren hebben bedrijven behoefte aan een stabiele en samenhangende langetermijnvisie op de energiemix van het land.

Twee fundamentele vragen moeten worden beantwoord. Naar welke gewenste toestand streven we in een nettonulwereld? En welke langetermijnbeleidsmaatregelen en -keuzes zijn nodig om die geïntegreerde visie voor ons energiesysteem te realiseren? Alleen door betere samenwerking en planning tussen industrie en beleid kunnen we pragmatische oplossingen vinden voor de uitdagingen die ons energiesysteem onvermijdelijk op de proef zullen stellen.

België staat op een cruciaal kruispunt in de transitie naar een nettonuluitstoot, waarbij schone energie essentieel zal zijn voor onze economie en welvaart in de komende decennia. Moeilijke beslissingen liggen in het verschiet, zowel voor beleidsmakers als bedrijfsleiders. Maar een stabiel, veilig en betaalbaar energiesysteem ligt binnen handbereik, mits we nu de juiste keuzes maken. We rekenen daarom op de nieuwe regeringen om een geïntegreerde energievisie te ontwikkelen en die te implementeren.