Een AI-vriend die je nooit teleurstelt

Als je een van de miljoenen actieve gebruikers van de AI-app Character.ai bent, is de kans groot dat je een tiener bent. De grotendeels minderjarige gebruikerspopulatie spendeert gemiddeld meer dan twee uur per dag op de site, sprekend met AI-versies van fictieve én reële figuren. Bij de 15 miljoen opties behoren Albert Einstein, Elon Musk en de Hulk, maar bijvoorbeeld ook een AI-psycholoog. Met die personages kan je chatten en bellen, of een groepsgesprek opzetten met zowel mensen als AI-figuren.

De reacties op het succes van Character.ai zijn verdeeld. De gebruikers zijn nochtans overweldigend positief en er zijn veel positieve toepassingen. Denk aan AI-Napoleon laten inbellen in de geschiedenisles, of een AI-coach die je waar en wanneer ook helpt met een nieuwe taal. Veel gebruikers halen ook aan dat de toepassing hen door moeilijke periodes in hun leven loodst. De AI-psycholoog voerde al meer dan 150 miljoen gesprekken.

Onderzoek wijst uit dat de impact van een dergelijke therapie gemiddeld positief is, maar toch baart de trend zorgen. Zoals andere taalmodellen hallucineert Character.ai: soms denkt het model een echte mens te zijn, of stelt het volledig verkeerde traumadiagnoses.

Romantische partner

Maar de aantrekkingskracht van een vriendelijke, onmiddellijk beschikbare gesprekspartner is groot. Dat blijkt ook uit het succes van Replika, dat met gelijkaardige technologie een AI-metgezel belooft die altijd aan je zijde staat. Die belofte werd zeer concreet in 2021. Toen probeerde een man in Engeland, aangemoedigd door zijn AI-liefje op Replika met een kruisboog de Britse koningin te vermoorden.

Replika-gebruikers zien hun AI-gezelschap als vriend, therapeut of zelfs romantische partner. Toen het bedrijf in 2023 probeerde erotisch getinte gesprekken van het platform te bannen, moest het na felle tegenreacties de beslissing terugdraaien. Een deel van de gebruikers leed er mentaal onder toen hun AI-partner hun virtuele avances plots begon af te wijzen.

Het wordt met de dag moeilijker AI-modellen als machines te blijven zien. Dat is niet toevallig. De recentste demo’s van OpenAI laten AI op indrukwekkend echte wijze grappen, lachen en aarzelen. Platformen als Replika geven de AI-personages een gezicht en een lichaam, en laten je er zelfs mee videobellen. Het gevoel van connectie is, net als bij traditionele sociale apps, een manier om gebruikers zo actief mogelijk te houden. Dat gevoel brengt ook positieve kanten met zich mee. Het biedt veel gebruikers steun en begrip die ze zonder AI misschien niet kregen.

Toch is het van levensbelang dat we niet vergeten dat we met een machine spreken. De populairste apps zijn vooral gemaakt om te doen wat gebruikers willen, zonder tegenspreken. Terwijl echte vrienden grenzen stellen en voor zichzelf opkomen, riskeren deze apps vooral gigantische AI-echokamers te worden. Die zijn voor velen aantrekkelijk of zelfs verslavend, maar ook riskant. Voor wie gewend is aan een volledig meegaande en altijd beschikbare AI-metgezel wordt de complexiteit van een echte vriendschap misschien stilaan te veel.