En nu... Vooruit met die hervormingsregering!

Zover staan we dan. Na vijf maanden onderhandelingen tussen de N-VA, de MR, Les Engagés, CD&V en Vooruit zijn alle vijf de partijen het (opnieuw) eens over het feit dat ze gaan onderhandelen. Op de keper beschouwd niet verder dan dat. Wie het halflege glas ziet, ziet dat de vijf partijen nog altijd weinig inhoudelijke common ground hebben waarover ze het al eens zijn. Die ziet ook dat er in de 'ja' van zowel Vooruit-voorzitter Conner Rousseau als MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez nog veel voorbehoud zit. De kans dat Arizona toch nog strandt, is niet denkbeeldig.

En toch is er ook een kaap gerond. Vooruit kan niet op twee benen blijven hinken. En de andere vier partijen zullen empathie moeten hebben voor het feit dat de partij noodzakelijke maatregelen bij de achterban uitgelegd moet krijgen, zoals het beperken van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd of de hervorming van de pensioenen, waarbij soms voordelen zullen sneuvelen.

De enige verantwoorde optie is nu, om het Conneriaans te zeggen, vollen bak vooruit - voor zover de dreigende externe druk van Europa over de begroting of de teloorgang van de industrie de afgelopen maanden nog niet volstonden als argumenten. Twee nieuwsberichten die op hetzelfde moment als de schoorvoetende hernieuwde 'ja' van de vijf partijen binnenkwamen, onderstrepen nog maar eens de nood aan een hervormingsregering.

Ten eerste: de groeivooruitzichten voor volgend jaar voor onze Belgische economie, die al niet denderend waren, worden door twee grootbanken neerwaarts herzien tot een magere 0,6 procent van het bruto binnenlands product. De vrees is dat de uitvoer van onze Belgische bedrijven sterk zal lijden onder de Amerikaanse taks op ingevoerde producten die, zo heeft de nieuw verkozen president Donald Trump aangekondigd, fors verhoogd zal worden. Voor een kleine, open, exportgerichte economie als de onze is dat altijd slecht nieuws. Een lagere economische groei betekent meteen ook minder banen en een (nog) groter begrotingstekort.

Dat laatste werd door een tweede nieuwscijfer ook nog eens in de verf gezet. België heeft na Frankrijk de slechtste begroting van de hele eurozone. Iedereen heeft de coronacrisis en de naweeën ervan meegemaakt, maar bij ons is de Belgische ziekte van te veel uitgaven erger en structureler. Het Belgische begrotingstekort loopt dit jaar op tot 4,6 procent van het bbp. Voor 2025 en 2026 stijgen de Belgische tekortcijfers nog een pak, tot 4,9 procent en 5,3 procent van het bbp. Met een alsmaar hogere schuldgraad tot gevolg.

Ziehier het project voor de volgende regering: ingrijpend hervormen en saneren, zodat die budgettaire afgrond vermeden of op zijn minst verkleind wordt. En dat wel zonder sociale afbraak. Een socialist als Frank Vandenbroucke beseft dat niét ingrijpen in de pensioenen, de arbeidsmarkt of bepaalde mechanismen in de gezondheidszorg zoveel betekent als in volle vaart afstevenen op een muur. Zijn plan om bijvoorbeeld meer mensen aan het werk te krijgen bij de langdurig zieken houdt steek. Laat ons daarbij wel bij de essentie blijven en ons niet verliezen in contraproductieve symboolpolitiek, zoals boetes voor bedrijven met te veel zieken.

Rousseau klopte vrijdag op de nagel dat socialisten nodig zijn in de regering, om te vechten voor de koopkracht en de gezondheidszorg. Dat is begrijpelijk tegenover zijn socialistische achterban. Het belangrijkste zinnetje stond evenwel wat verder in het persbericht: diepgaande hervormingen die het land opnieuw op orde zetten, maar die ook altijd rechtvaardig en uitlegbaar zijn.

Er zijn nog altijd veel klippen die Arizona moet omzeilen. Maar in dat laatste zinnetje moet de essentie van de volgende hervormingsregering liggen, die nu volle vaart vooruit moet voor de volle vier en een half jaar die rest.