Het lijk moet worden gereanimeerd

De koning liet er geen gras over groeien om na het ontslag van formateur Bart De Wever (N-VA) Maxime Prévot het veld in te sturen, de man die uit de asse van de Franstalige christendemocraten met Les Engagés zo'n onverhoopt verkiezingssucces boekte. De opdracht van Prévot is duidelijk: wonden helen, tijd winnen en iedereen eerst campagne laten voeren in Antwerpen, Sint-Niklaas of Bergen, om daarna te herstarten.

De manier waarop de Franstalige liberale voorzitter Georges-Louis Bouchez deze week na zijn verschillende eerdere 'ja's' het compromis over de fiscale hervorming onderuithaalde, heeft het vertrouwen tussen hem en De Wever onder zero gebracht. Terwijl net dat bondgenootschap van de twee winnaars het fundament vormde van Arizona. Door bovendien vrijdag na zijn bezoekje aan koning Filip openlijk al de moeilijk te slikken punten in de fiscale hervorming (én voor de N-VA-achterban) op te sommen en te benadrukken dat hij in fiscaliteit niet zou bewegen, gaf Bouchez het Arizona-lijk nog een flinke ezelsstamp.

Uit concrete en zeer specifieke begrotingstabellen die De Tijd kon inkijken, blijkt nochtans dat de formatiepoging van de N-VA, de MR, Les Engagés, Vooruit en CD&V sociaal-economisch al ver opgeschoten was. Een begrotingsoefening lag klaar met onder meer 13 miljard besparingen (1,8 miljard 'efficiëntie' op de departementen, 500 miljoen op asiel en migratie...) en een lastenverlaging van 3 miljard.

Dat ingegrepen zou worden in de hoogste pensioenen, werken interessanter zou worden en de werkloosheid in de tijd beperkt zou worden en dat er een groot plan in stond om langdurig zieken sneller weer op de arbeidsmarkt te brengen, was al bekend geraakt. Maar ook andere heilige huisjes die de arbeidsmarkt te rigide maken, zouden sneuvelen, bijvoorbeeld door een beperking van de ontslagvergoeding tot maximaal 52 weken. Mét Vooruit aan boord.

Natuurlijk is het begrijpelijk dat de MR zeer op haar hoede is om daarnaast ook een (beperkte) meerwaardetaks in te voeren. Elke partij moet kritisch zijn tegenover elke nieuwe belasting, want de belastingdruk is al torenhoog. Alleen vegen de Franstalige liberalen daarmee in één beweging ook een hoop hervormingen van tafel die met de PS totaal onmogelijk waren.

De vraag is wat Bouchez als alternatief ziet nu Arizona aan diggelen ligt. Een coalitie waarbij Vooruit ingeruild wordt voor de in existentiële crisis verkerende Open VLD? Eén zetel op overschot in de Kamer is niet werkbaar. Dan hang je als meerderheid af van de grillen van élk individueel parlementslid, mét mogelijke chantage. De twee kandidaat-voorzitters van Open VLD, die zaterdag weten wie het pleit wint, zijn voorlopig niet van plan om wie dan ook te depanneren. Over een Belgische liberale koepelpartij FR-NL wordt veel gewensdroomd en ook her en der gepraat, maar dat lijkt nu niet aan de orde voor de regeringsvorming. Eerst moet Open VLD, zoals de Volksunie destijds, zich met een nieuwe generatie heruitvinden.

Wat kan nog Bouchez' alternatief zijn? Het risico lopen de door hem zo verfoeide PS weer aan boord te halen, waarmee veel hervormingen niet zouden lukken? Maanden stilstand?

Het is duidelijk wat bemiddelaar Prévot te doen staat: het lijk van Arizona reanimeren. Zelfs als het daarvoor in de ijskast moet tot 13 oktober, de gemeenteraadsverkiezingen, voorbij is. Al is dat tijdverlies doodzonde. Ons land heeft een regering nodig die de sociaal-economische urgenties aanpakt. Daarvoor zijn de vijf partijen die aan zet waren nog altijd de beste, want de facto de enige realistische optie.